Bob Dietz (CPJ) - Là một blogger độc lập, Tạ Phong Tần thường vạch trần những lạm dụng trong hệ thống tư pháp của Việt Nam. Bây giờ là tù nhân lương tâm đang thụ án 10 năm vì "tuyên truyền chống nhà nước", một hành vi phạm tội chống nhà nước theo điều 88 luật hình sự Việt Nam, chị phải chịu đựng nhiều đau khổ bởi hệ thống mà chị đã từng phê phán và vạch trần.
Từ đầu năm nay, Tạ Phong Tần đã tuyệt thực kéo dài khoảng ba tuần để phản đối những điều kiện tồi tệ của nhà tù. Đây được xem là lần tuyệt thực thứ ba kể từ khi chị bị bị giam vào tháng Chín năm 2011. Theo người em gái là Tạ Minh Tú, chị Tần hiện đang bị biệt giam trong một phòng giam ngột ngạt, không cửa sổ.
Trong trao đổi qua email với Ủy ban bảo vệ ký giả (CPJ), Tú nói về tình trạng nghiệt ngã của Tạ Phong Tần và từ đó kêu gọi trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho chị của cô.
*
CPJ: Như chúng tôi được biết, có một số gia đình ở Việt Nam nói rằng họ hiếm khi gặp những người thân yêu của mình đang lúc bị cầm tù. Vậy thì khi nào là lần cuối cùng chị gặp được chị Tạ Phong Tần?
Tạ Minh Tú: Từ lúc chị Tần bị cầm tù cán bộ trại giam thường xuyên gây khó khăn mỗi lần thăm gặp. Mỗi lần đi thăm tôi phải ngồi chờ từ 1 tiếng rưỡi 30 hoặc đến 2 tiếng đồng hồ mới được thấy mặt chị Tần. Lần cuối cùng tôi đến trại giam là ngày 14 /6 /2015 để yêu cầu giám thị cho tôi gặp chị Tần, để thuyết phục chị ngưng tuyệt thực. Khi gặp thì chị Tần cho tôi biết chị đã ngưng tuyệt thực ngày 3/6/2015 .
CPJ: Tôi biết gia đình chị luôn lo lắng đến tình hình sức khỏe của chị Tần. Nhất là thời gian gần đây sau đợt chị ấy đấu tranh tuyệt thực tại nơi giam giữ. Tình hình sức khỏe của chị ấy hiện tại ra sao?
Tạ Minh Tú: Sức khỏe chị Tần không được bình thường, vì trong người chị có 4 chứng bệnh: viên họng mãn tính, đau khớp, huyết áp và tim mạch. Tôi rất lo lắng rằng chị tôi có thể phát bệnh thậm chí tử vong bắc cứ lúc nào nếu cán bộ trại giam dùng thủ đoạn đê hèn hãm hại chị.
CPJ: Dường như chị Tần đã chọn phương cách phản kháng sự bất công trong tù, tương tự như ông Nguyễn Văn Hải - người đã nhận giải thưởng Tự do báo chí quốc tế của CPJ - đã thực hiện trước đây trong lúc ông ấy đang bị giam cầm. Có phải chị ấy chưa bao giờ yêu cầu được thả tự do trong bất kỳ ở phương diện nào ngoài trừ việc nhà nước phải huỷ bỏ những cáo trạng kết án chống đối nhà nước và trả tự do vô điều kiện cho chị ấy?
Tạ Minh Tú: Dạ vâng, chị Tần đã chọn phương cách phản kháng trực diện với những bất công trong tù, phản đối cán bộ trại giam cố ý làm sai quy định trại giam , ngược đãi tù chính trị, khủng bố tinh thần, hành hạ tù chính trị bằng mọi thủ đoạn mà họ tự đặt ra. Một trong những cách điển hình là hàng tháng, cán bộ trại giam yêu cầu chị Tần viết giấy nhận tội để được khoan hồng. Chị Tần nói chị ấy không có tội mà chỉ nói đúng sự thật nên chị từ chối không viết đơn nhận tội, cũng không viết đơn từ gì để được trả tự do theo mong muốn của nhà cầm quyền. Chị yêu cầu nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải trả tự do cho chị vô điều kiện vì chị không có tội.
CPJ: Ông Nguyễn Văn Hải cho chúng tôi biết, ông chưa hề có ý muốn rời khỏi Việt Nam, vậy mà vừa được ra khỏi nhà tù ông đã bị áp giải lên máy và đưa sang California. Chị có nghĩ trường hợp tương tự có thể xảy đến chị Tần hay không? Ngay cả khi chị ấy không muốn rời khỏi Việt Nam?
Tạ Minh Tú: Tôi nghĩ với chị Tần cũng rất có thể xảy ra tình trạng giống như anh Nguyễn Văn Hải. Nhưng còn đi hay không là do chị Tần quyết định.
CPJ: Chị có nghĩ rằng việc kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam chấp nhận cho chị Tần được hoãn thi hành án, để ra bên ngoài điều trị là một điều thực tế?
Tạ Minh Tú: Theo tôi nghĩ cần kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam phải trả tự do cho chị Tần, để chị có thời gian và điều kiện trị bệnh. Thật sự tôi rất mong điều đó.
CPJ: Từ bên ngoài, dường như chính quyền Việt Nam có xu hướng đàn áp mạnh tay hơn, đặc biệt họ muốn bịt miệng cộng đồng viết blog. Chị có nhận thấy bất kỳ hy vọng nào, liệu nhà cầm quyền Việt Nam có thể thay đổi chính sách hay không?
Tạ Minh Tú: Vâng, đúng là thời gian gần đây nhà cầm quyền Việt Nam đàn áp mạnh tay hơn, đặc biệt họ muốn bịt miệng cộng đồng viết blog. Theo tôi nghĩ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam không muốn thay đổi chính sách đâu, họ cương quyết duy trì chế độ độc đảng độc tài.
Nếu họ muốn thay đổi, thì họ đã bỏ một số điều luật cho phép bắt người tùy tiện và vi phạm quyền con người, nhất là quyền tự do phát biểu, cụ thể như điều điều 258, điều 88, điều 79 trong bộ luật hình sự chẳng hạn.
CPJ: Hà Nội và Washington ngày càng gần gũi hơn về mặt kinh tế lẫn quân sự. Chính quyền Mỹ đã nói với những thành phần chỉ trích rằng chiến thuật là cách tốt nhất ảnh hưởng lên thái độ đàn áp tự do báo chí cũng như những vấn đề nhân quyền rộng lớn hơn. Cô và chị của cô có nghĩ rằng chính sách Hoa Kỳ đối với Việt Nam sẽ cải thiện tình hình hình, hay là nó sẽ khiến mọi việc càng tồi tệ hơn?
Tạ Minh Tú: Mặt dù các tổ chức nhân quyền Quốc tế hay chính quyền Mỹ đã có những bình luận thậm chí chỉ trích về vấn đề Nhân quyền đối với Việt Nam. Tuy nhiên cho tới nay, nhà cầm quyền Việt Nam có biết lắng nghe hay không lại phụ thuốc vào chính họ. Nhà cầm quyền Việt Nam có chịu thực hiện đúng như những gì đã cam kết với Liên Hiệp Quốc về nhân quyền là sự lựa chọn của họ. Liệu các chính sách của Hoa kỳ đối với Việt Nam có cải thiện nhân quyền không? Ở góc độ này, tôi nghĩ và hy vọng rằng Hoa kỳ biết cách xử trí mọi trường hợp. Và tôi tin rằng Hoa Kỳ sẽ không bao giờ để cái ác lên ngôi. Vì vậy tôi ủng hộ và tôi nghĩ chị Tần cũng như tôi.
CPJ: Vậy tất cả mọi người trong và ngoài nước Việt Nam có thể làm gì nhằm giúp đỡ chị Tần?
Tạ Minh Tú: Tôi mong tất cả mọi người trong và ngoài nước với tinh thần "chúng ta là một" hãy tranh đấu cho tự do của các Tù Nhân Lương Tâm Việt Nam. Cần vận động các cộng đồng quốc tế để áp lực lên nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải tôn trọng Nhân quyền, trả tự do cho các tù nhân lương tâm, trong đó có chị tạ Phong Tần. Tôi xin chân thành cảm ơn.
Nguồn: