Trung Quốc tảng lờ chuyện Biển Đông với lãnh đạo và Quốc Hội CSVN
Phạm Trần (Danlambao) - Tổng Bí thư đảng, Chủ tịch Nhà nước Tập Cận Bình đã làm cho Lãnh đạo CSVN điên đầu với 4 thông điệp khó hiểu ngay trong ngày đầu tiên đặt chân đến thủ đô Hà Nội, 5/11/2015.
Ông Tập và phu nhân Bành Lệ Viên đi cùng phái đoàn cao cấp Trung Quốc thăm Việt Nam đến hết ngày 6/11 để đánh dấu 65 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước láng giềng nhưng chưa bao giờ được cơm lành canh ngọt vĩnh viễn.
Lần này ông Tập đến Hà Nội trong bối cảnh đảng CSVN chuẩn bị bầu lãnh đạo mới vào đầu năm 2016 và những bất đồng về chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông giữa hai nước tiếp tục căng thẳng, sau hai năm Trung Quốc cải biến và tân tạo 7 đá và đảo chiếm của Việt Nam ở Trường Sa năm 1988 để xây căn cứ quân sự và bến cảng.
Trước ngày họ Tập đến Hà Nội, cả Việt Nam lẫn Trung Quốc đều cố gắng giảm nhiệt bằng cách hạ thấp mức nghiêm trọng của xung đột Biển Đông để tập trung vào hợp tác kinh tế và thương mại.
Tuy nhiên, ông Tập đã gây bất ngờ cho nhiều giới Việt Nam với 4 thông điệp chứa đựng ít nhiều trái ngược nhau.
Thông điệp ở Nội Bài
Tại sân bay Nội Bài, ông Tập Cận Bình nói: “Tôi rất vui mừng sang thăm cấp nhà nước tới nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Nhân dịp này, tôi xin gửi tới toàn thể đảng viên Đảng CSVN và nhân dân Việt Nam anh em lời thăm hỏi chân thành và lời chúc tốt đẹp...”
“...Trung Quốc và Việt Nam là láng giềng hữu nghị núi sông liền một dãi, chế độ chính trị giống nhau, con đường phát triển tương đồng, tiền đồ vận mệnh tương quan. Sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao 65 năm, nội hàm quan hệ Trung-Việt ngày càng phong phú. Bước vào thế kỷ mới, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện hai nước không ngừng đi sâu, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đóng góp quan trọng vào sự hòa bình, ổn định và phồn vinh của khu vực...”
“...Hiện nay, những nhận thức chung mà lãnh đạo hai đảng hai nước đã đạt được đang từng bước được thực hiện, quan hệ song phương đang không ngừng phát triển theo hướng xây dựng cộng đồng chung vận mệnh Trung Quốc và Việt Nam.
Phía Trung Quốc hết sức coi trọng mối tình hữu nghị truyền thống giữa Trung Quốc với Việt Nam, kiên trì coi quan hệ Trung-Việt từ tầm cao chiến lược và góc độ lâu dài, nguyện cùng với phía Việt Nam nhìn về đại cục, hướng về lâu dài, tôn trọng lẫn nhau, hiệp thương hữu nghị, cùng nhau thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện phát triển ổn định, lành mạnh và lâu dài.”
“...Tôi hy vọng thông qua chuyến thăm lần này, củng cố mối tình hữu nghị truyền thống, quy hoạch sự phát triển tương lai, thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Trung-Việt lên một tầm cao mới.
Chúc đất nước Việt Nam phồn vinh thịnh vượng, nhân dân hạnh phúc mạnh khỏe, chúc mối tình hữu nghị Trung-Việt mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.” (Thông tấn xã Việt Nam, TTXVN)
Quả là một thái độ hòa nhã, không mảy may hé lộ những bất đồng vẫn tiềm ẩn giữa hai đảng và hai nhà nước. Nói từ tốn như ông thì ai dám nghi ngờ lòng dạ trong sáng của người láng giềng thường coi nhau“vừa là đồng chí vừa là anh em”!?
Thông điệp trên báo Nhân Dân
Trong thông điệp thứ hai của ông Tập có nhan đề "Tay trong tay mở ra tương lai tươi đẹp cho quan hệ Trung-Việt" được phổ biến trên báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận chính thức của đảng CSVN.
Ông Tập viết: “Tôi lần này đến thăm Việt Nam đúng vào dịp kỷ niệm 65 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước Trung-Việt. Là hai nước có niềm tin và lý tưởng tương đồng, có tương lai và vận mệnh tương quan, hai nước Trung-Việt giúp đỡ và ủng hộ lẫn nhau trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, nội hàm quan hệ song phương ngày càng phong phú, lợi ích chung ngày càng rộng rãi, hợp tác thiết thực giành được thành quả rực rỡ.
Điều đáng quý hơn là hai nước Trung-Việt đã giải quyết vấn đề hoạch định đường biên giới trên đất liền và vịnh Bắc Bộ thông qua hiệp thương hữu nghị, đặt cơ sở vững chắc cho ổn định, an ninh và phát triển chung ở vùng biên giới hai nước.”
Tuy nhiên sau đó lãnh đạo Trung Quốc lại đóng vai thầy đồ khi nói với độc giả của Nhân Dân về 4 kiên trì:
1) Chúng ta phải kiên trì xuất phát từ toàn cục, nhìn về lâu dài, nắm bắt định hướng đúng đắn phát triển quan hệ Trung-Việt.
2) Chúng ta phải kiên trì học tập lẫn nhau, tăng cường hợp tác, thực hiện phát triển và phồn thịnh chung.
3) Chúng ta phải kiên trì mở rộng giao lưu, tăng cường hiểu biết, củng cố cơ sở dân ý trong quan hệ hai nước.
4) Chúng ta phải kiên trì thông cảm lẫn nhau, hiệp thương hữu nghị, xử lý ổn thỏa vấn đề tồn tại.
Chủ tịch Tập Cận Bình còn “bày tỏ tin tưởng miễn là hai nước Trung-Việt tay trong tay cùng tiến lên, tăng cường hợp tác, tất sẽ mở ra tương lai tươi đẹp hơn cho quan hệ Trung-Việt, thực hiện sự phát triển và phồn thịnh chung của hai nước Trung-Việt.” (theo báo Quân đội Nhân dân).
Ngôn ngữ gọi là “kiên trì” của người Trung Hoa không dễ hiểu vì lịch sử quan hệ Việt-Trung từ sau năm 1975 đã chứng minh họ chỉ muốn người khác chịu khó nhẫn nhục làm theo đòi hỏi của họ, nếu không thì họ sẽ dùng võ lực để dành phần thắng cho mình.
Bằng chứng này đã xảy ra cho đảng CSVN từ 2 cuộc chiến tranh Biên giới phía bắc từ 1979 đến 1987 và cuộc chiến Trường Sa năm 1988.
Trung Hoa luôn luôn cổ võ lấy “đại cục”, hay vì quyền lợi chung của hai nước, hai dân tộc láng giềng có lịch sử chính trị, văn hóa và kinh tế tương đồng để nhân nhượng nhau khi giải quyết bất đồng, nhưng lại không muốn nhượng bộ để “cùng có lợi” như họ nói.
Tỷ dụ như cuộc xung đột ở Biển Đông đã cho thấy Trung Hoa luôn luôn coi các đá, đảo ở Biển Đông mà họ gọi là Biển Nam Trung Hoa là của tổ tiên họ để lại, nhưng không có tài liệu lịch sử chứng minh.
Họ chiếm quần đảo Hoàng Sa từ tay Quân lực Việt Nam Cộng hòa tháng 1/1974 và đánh chiếm 7 bãi đá, đảo khác ở Trường Sa năm 1988 mà cứ cãi là họ có quyền “lấy lại” vì phía Việt Nam đã đóng quân trái phép ở đó.
Thế rồi họ lại đòi “gác tranh chấp để cùng phát triển” trên Biển Đông, nhưng không quên nói rằng đó là “biển của ta”, tạm xếp lại chuyện tranh chấp để cùng khai thác rồi tính sau trong khi thực tế Trung Quốc chỉ muốn nhảy vào khai thác tài nguyên, dầu khí và khoáng sản của nhà người khác.
Thông điệp với đảng CSVN
Tại cuộc họp dài hơn 1 giờ với đoàn đảng CSVN do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cầm đầu diễn ra tại Phủ Chủ tịch, hãng tin Tân Hoa Xã (Xinhua) của Trung Quốc viết: “Hai bên nhất trí đồng ý thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Trung-Việt phát triển lành mạnh, ổn định, bền vững thể theo phương châm hợp tác láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai và tinh thần láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt.
Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh, hai nước Trung-Việt núi sông liền một dãi, như môi với răng, Trung-Việt là cộng đồng vận mệnh mang ý nghĩa chiến lược. Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nêu ra kiến nghị 7 điểm về phát triển quan hệ hai Đảng, hai nước Trung-Việt.
- Một là, tăng cường định hướng chính trị, duy trì tiếp xúc cấp cao truyền thống.
- Hai là, sâu sắc giao lưu và hợp tác chính đảng.
- Ba là, kết nối chiến lược phát triển.
- Bốn là, tăng cường hợp tác trong mọi lĩnh vực.
- Năm là, tăng cường tình cảm hữu nghị, tăng cường giao lưu nhân văn.
- Sáu là, thúc đẩy hợp tác trên biển.
- Bảy là, tăng cường điều phối quốc tế.
Xinhua viết tiếp: “Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ, Đảng và Chính phủ Việt Nam chân thành chúc mừng những thành tựu giành được trong sự nghiệp phát triển đất nước của Đảng và Chính phủ Trung Quốc. Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam luôn quý trọng quan hệ Việt-Trung, sẽ kiên trì thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt-Trung phát triển sâu sắc thể theo phương châm 16 chữ vàng và tinh thần 4 tốt, mở rộng hợp tác cùng có lợi, kiểm soát hữu hiệu sự bất đồng.”
Như vậy có phải ông Trọng đã đồng ý hoàn toàn với yêu cầu của họ Tập không?
Cũng ngạc nhiên là phía báo chí Trung Hoa đã không nói gì đến 3 Đề xuất của ông Trọng đưa ra với phái đòan Tập Cận Bình, trong đó Đề xuất thứ 3 quan trọng nhất vì liên quan đến vấn đề Biển Đông.
Nguyên văn: “Kiểm soát tốt bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông, không để vấn đề này ảnh hưởng đến quan hệ hai nước. Đề nghị hai bên phối hợp chặt chẽ để kiểm soát hiệu quả tình hình trên biển; tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau; thực hiện nghiêm túc các nhận thức chung và thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước; duy trì nguyên trạng, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp, gây căng thẳng tình hình.
Đề nghị Trung Quốc cùng Việt Nam đi đầu trong việc thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm xây dựng hiệu quả Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC); không theo đuổi mục tiêu quân sự hóa ở Biển Đông; tăng cường xây dựng lòng tin để triển khai thuận lợi các dự án hợp tác trên biển mà hai bên đã nhất trí. Đề nghị hai bên triển khai hiệu quả, thực chất các cơ chế đàm phán về vấn đề trên biển, tích cực trao đổi tìm kiếm biện pháp cơ bản, lâu dài hai bên đều chấp nhận được. Việt Nam có thái độ tích cực đối với vấn đề hợp tác cùng phát triển trên biển tại khu vực thực sự có tranh chấp theo luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982.” (Đài Tiếng nói Việt Nam, VOV-Voice of Vietnam)
Tin VOV cũng cho biết: “Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ tán thành những phương hướng và biện pháp lớn nhằm phát triển quan hệ hai Đảng, hai nước do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề xuất; cho rằng, hai bên cần tích cực nghiên cứu và thực hiện kết nối chiến lược phát triển và năng lực sản xuất, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển của mỗi nước, thúc đẩy hợp tác và kết nối kinh tế ở khu vực; khẳng định Trung Quốc không theo đuổi xuất siêu sang Việt Nam, sẵn sàng thúc đẩy cán cân thương mại song phương phát triển cân bằng, bền vững; sẽ khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường hợp tác về thương mại và mở rộng đầu tư tại Việt Nam; nỗ lực cùng Việt Nam kiểm soát tốt bất đồng trên biển, duy trì đại cục quan hệ Trung - Việt và hòa bình, ổn định ở Biển Đông.”
“Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề nghị, hai bên tăng cường phối hợp tại các cơ chế đa phương như Liên Hợp Quốc, APEC, ASEM, Trung Quốc - ASEAN; Trung Quốc và các nước ASEAN sẽ nỗ lực thúc đẩy đàm phán, xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), góp phần duy trì hòa bình, thịnh vượng và phát triển của khu vực và thế giới...”
Trả lời như thế thì rõ ràng phiá Tập Cận Bình đã không có ý kiến gì về đề nghị “không quân sự hóa Biển Đông” của phiá Việt Nam, và cũng không bình luận gì với yêu cầu “duy trì nguyên trạng, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp, gây căng thẳng tình hình” của ông Trọng, mặc dù đề nghị này đã được Việt Nam đưa ra nhiều lần với Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh vẫn bồi đắp, tân tạo các vùng biển đảo ở Trường Sa.
Thông điệp với Nguyễn Tấn Dũng
Sau cùng là Thông điệp hợp tác, theo kiểu Trung Hoa của họ Tập nói với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Đó là:
“- Về chính trị hai bên cần tăng cường gặp gỡ cấp cao, trao đổi chiến lược.
- Về hợp tác kinh tế, hai bên cần thúc đẩy hợp tác thiết thực, kết nối chiến lược phát triển;
- Hợp tác về năng lực sản xuất giữa hai nước trong các lĩnh vực; thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác trọng điểm và các dự án có tích chất tiêu biểu, cùng nhau tháo gỡ khó khăn để nâng cao hiệu quả của một số dự án hợp tác như Nhà máy Gang thép Thái Nguyên, Nhà máy Đạm Ninh Bình...;
- Tăng cường hợp tác biên giới; tích cực giải quyết mất cân đối thương mại giữa hai bên; đi sâu hợp tác tiền tệ, đẩy mạnh tự do hóa thương mại, đầu tư song phương.
- Tăng cường phối hợp tại các diễn đàn đa phương.
Về vấn đề trên biển Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình cho rằng hai bên cần kiểm soát tốt các bất đồng; thông qua hiệp thương để duy trì, giữ gìn ổn định trên biển.” (Tin Bộ Ngoại Giao Việt Nam)
Tuy nhiên, cũng giống như trong phiên họp với ông Trọng, họ Tập không trả lời yêu cầu chi tiết của ông Dũng về Biển Đông. Quan trọng nhất là chuyện toán tính “quân sự hoá” Biển Đông của Trung Quốc, và các vụ tầu đánh cá của Việt Nam liên tục bị lính Trung Quốc tấn công, cướp của và đánh người ở vùng biển Hoàng Sa.
Bản tin Bộ Ngọai giao Việt Nam viết: “Về vấn đề trên biển, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, hai bên cần nghiêm túc thực hiện các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao về vấn đề trên biển; nhất là “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc” bằng các hành động thực tế, nhất quán; sử dụng tốt cơ chế đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt - Trung, kiên trì thông qua hiệp thương và đàm phán hữu nghị, tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được. Duy trì hòa bình, ổn định và kiểm soát bất đồng trên biển; chân thành và thẳng thắn trao đổi, nghiên cứu vấn đề phi quân sự hóa ở Biển Đông; bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông; bảo đảm an toàn cho các hoạt động đánh bắt hải sản trên biển của ngư dân; tích cực đàm phán phân định đi đôi với hợp tác cùng phát triển ở khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, sớm đạt kết quả thực chất; nghiêm túc thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), thúc đẩy đàm phán thực chất để xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).”
Nên biết từ 4 năm qua, Trung Quốc luôn luôn tìm cách mua chuộc vài thành viên của ASEAN, Hiệp hội các nước Đông Nam Á, đặc biệt như Cao Miên và Lào để phá vỡ đòan kết của ASEAN nên không bao giờ ASEAN đạt được sự đồng thuận khi nói chuyện với Trung Quốc.
Mặc dù Bắc Kinh luôn luôn nói sẵn sàng nói chuyện COC với ASEAN nhưng lại đòi phải có sự đồng thuận chung 10 nước trong ASEAN thì mới chịu thảo luận nghiêm chỉnh.
Vì vậy mánh lới “chia để trị” ASEAN của Trung Quốc đã làm cho việc thương thuyết lâm vào ngõ bí.
Tuyên bố chung
Lập trường của Trung Quốc về Biển Đông, thêm lần nữa đã thể hiện trong Điểm 7 của Tuyên Bố Chung 11 Điểm, kết thúc chuyến thăm Việt Nam của Tập Cận Bình ngày 06/11/2015.
Nguyên văn: “Hai bên đã trao đổi chân thành, thẳng thắn về vấn đề trên biển, nhấn mạnh nghiêm túc tuân thủ những nhận thức chung quan trọng đạt được giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước; nghiêm túc thực hiện “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc”, sử dụng tốt cơ chế đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt - Trung, kiên trì thông qua hiệp thương và đàm phán hữu nghị, tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được, tích cực bàn bạc các giải pháp mang tính quá độ không ảnh hưởng đến lập trường và chủ trương của mỗi bên, bao gồm tích cực nghiên cứu và bàn bạc về vấn đề hợp tác cùng phát triển.
Hai bên tuyên bố khởi động hoạt động khảo sát chung trên thực địa tại khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ vào trung tuần tháng 12 năm 2015, cho rằng đây là bước khởi đầu quan trọng cho việc hai bên triển khai hợp tác trên biển; thúc đẩy vững chắc đàm phán phân định vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và tích cực thúc đẩy hợp tác cùng phát triển tại vùng biển này; nhất trí gia tăng cường độ đàm phán Nhóm công tác cấp chuyên viên về vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, tiếp tục thúc đẩy công việc của Nhóm công tác bàn bạc về hợp tác cùng phát triển trên biển, tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm, tuyên bố khởi động dự án hợp tác nghiên cứu so sánh trầm tích thời kỳ Holocenne khu vực châu thổ sông Hồng và châu thổ sông Trường Giang.
Hai bên nhất trí cùng nhau kiểm soát tốt bất đồng trên biển, thực hiện đầy đủ và có hiệu quả “Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC), thúc đẩy sớm đạt được “Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông” (COC) trên cơ sở hiệp thương thống nhất, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp; xử lý kịp thời, thỏa đáng vấn đề nảy sinh, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông và quan hệ Việt - Trung.”
Nội dung này không phản ảnh 2 đề nghị mới và thiết thực của ông Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nói với Tập Cận Bình liên quan đến “không theo đuổi mục tiêu quân sự hóa ở Biển Đông” và “bảo đảm an toàn cho các hoạt động đánh bắt hải sản trên biển của ngư dân”.
Quốc Hội - Trương Tấn Sang
Thái độ “gỉa điếc làm ngơ” yêu cầu mới của Việt Nam còn được Tập Cận Bình biểu diễn trong Diễn văn dài 20 phút trước 500 Đại biểu Quốc Hội CSVN sáng 06/11 (2015).
Họ Tập đã kể lể dông dài lịch sử về quan hệ gắn bó mật thiết, giúp đỡ lẫn nhau giữa hai đảng, nhà nước và hai dân tộc được xây dựng và không ngừng bồi đắp từ thời Mao Trạch Đông-Hồ Chí Minh, nhưng không nói, dù một chữ, đến Biển Đông, (hay Biển Nam Trung Hoa) trong diễn văn.
Ông Tập nói: “Hai nước Trung Quốc - Việt Nam núi sông liền một dải, nhân dân hai nước có truyền thống hữu nghị lâu đời; cùng nhau kề vai, sát cánh trong cuộc đấu tranh giành độc lập và giải phóng dân tộc, xây dựng nên tình hữu nghị thắm thiết. Trong công cuộc xây dựng CNXH mang đặc sắc của mỗi nước, hai bên cũng không ngừng học hỏi, giúp đỡ lẫn nhau để giành được những thành quả tốt đẹp. Quan hệ hai nước đã vượt qua quan hệ song phương bình thường, có ý nghĩa chiến lược cực kỳ quan trọng.”
Nhìn thẳng vào các Đại biểu, ông Tập nhấn mạnh: “Chữ tín là nền tảng để làm bạn... là hai quốc gia có lợi ích chung rộng rãi, hợp tác hữu nghị là trào lưu chính, hai bên cần kiên trì lấy đại cục hữu nghị Việt-Trung và đại cục phát triển của hai nước làm trọng, tôn trọng lẫn nhau, hiệp thương hữu nghị, xử lý thỏa đáng các bất đồng... Trung Quốc hết sức coi trọng phát triển quan hệ với Việt Nam, nguyện cùng với phía Việt Nam kiên trì phương châm láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai với tinh thần láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt, thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt-Trung tiếp tục phát triển ổn định và lành mạnh, mang lại lợi ích to lớn hơn nữa cho nhân dân hai nước.”
Như bắt mạch được sự khó chịu của Quốc Hội VN, ông Tập Cận Bình an ủi: “Láng giềng thì khó tránh xảy ra va chạm, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đề nghị hai bên cần kiên trì, lấy đại cục quan hệ hai nước làm trọng, thông qua hiệp thương hữu nghị và hòa bình, kiểm soát và xử lý bất đồng một cách thỏa đáng. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình nói, khi đại sự được coi trọng thì tiểu sự sẽ không khó giải quyết.” (Trích Đài Tiếng Nói Việt Nam, VOV-Voice of Vietnam).
Trong tất cả các cuộc tiếp xúc giữa Tập Cận Bình và lãnh đạo CSVN, ngoài chuyện 2 ông Trọng-Dũng đã bày tỏ lập trường mới của Việt Nam về xung đột ở Biển Đông thì Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã nói thẳng ra sự bất bình của nhân dân Việt Nam trước hành động của đảng và nhà nước Trung Quốc.
Ông Sang nói với họ Tập trong cuộc họp sáng 6/11 (2015): “Những năm gần đây, lòng tin về quan hệ hai Đảng, hai nước trong một bộ phận quần chúng nhân dân, cán bộ, đảng viên đã bị suy giảm bởi những tranh chấp, bất đồng giữa hai nước về vấn đề trên biển cũng như việc một số thỏa thuận hợp tác giữa hai nước không được thực hiện đầy đủ.”
Do đó, theo báo diện tử Đảng CSVN thì ông Sang đã: “Đề nghị hai bên cần tăng cường xây dựng tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác, tích cực tìm cách giải quyết thỏa đáng những vấn đề tồn tại. Bất đồng giữa hai nước về vấn đề Biển Đông là thực tế, nhưng quan trọng nhất là hai bên phải tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, kiểm soát tốt tình hình, phải thực hiện nghiêm túc những thỏa thuận và nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước; thông qua đàm phán giải quyết các mâu thuẫn một cách thỏa đáng, không có hành động làm phức tạp và mở rộng tranh chấp, không theo đuổi mục tiêu quân sự hóa ở Biển Đông; đảm bảo an toàn hàng hải, hàng không và các hoạt động đánh bắt hải sản bình thường của ngư dân; cùng nhau tạo dựng và gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định phục vụ mục tiêu phát triển của cả hai nước và của khu vực. Hai bên có thể triển khai thúc đẩy các lĩnh vực, dự án hợp tác trên biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, tuân thủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm ký Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).”
Vậy ông Tập trả lời ra sao?
Báo ĐCSVN viết: “Về vấn đề trên biển Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng, hai bên cần nỗ lực kiểm soát các bất đồng thông qua hiệp thương để duy trì hòa bình, ổn định trên biển; cùng với việc đẩy mạnh các lĩnh vực hợp tác khác, tin tưởng rằng những nhận thức chung đạt được giữa hai nước trong chuyến thăm này sẽ mở ra tương lai rộng lớn, tạo nền móng để hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước phát triển hữu nghị, hợp tác ổn định, lâu dài.”
Lối nói xã giao cho qua đường của họ Tập hẳn đã thấm sâu trong não trạng của ông Sang.
Lợi ích kinh tế hay lệ thuộc?
Trong thời gian chuyến thăm, theo Tuyên Bố Chung: “Hai bên đã ký các văn kiện hợp tác: “Kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc giai đoạn 2016 - 2020”, “Hiệp định về tàu thuyền đi lại tại khu vực tàu thuyền đi lại tự do ở cửa sông Bắc Luân giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa”, “Hiệp định hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa”, “Hiệp định giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa về việc thành lập Trung tâm Văn hóa nước này tại nước kia”, “Công hàm trao đổi giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa về việc khả thi tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng”, “Bản ghi nhớ về việc thúc đẩy hợp tác năng lực sản xuất giữa Bộ Công Thương nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa”, “Bản ghi nhớ về việc ưu hóa thiết kế dự án Cung Hữu nghị Việt - Trung giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Thương mại nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa”, “Bản thỏa thuận giữa Tỉnh ủy Quảng Ninh, Đảng Cộng sản Việt Nam với Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Đảng Cộng sản Trung Quốc về thiết lập giao lưu hữu nghị giữa các tổ chức cơ sở Đảng địa phương”, “Thỏa thuận triển khai giao lưu hữu nghị Đảng bộ địa phương giữa Tỉnh ủy Lào Cai, Đảng Cộng sản Việt Nam và Tỉnh ủy Vân Nam, Đảng Cộng sản Trung Quốc”...
Theo TTXVN, hai bên còn ký: “Bản ghi nhớ về việc hợp tác giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng; Hợp đồng khoản vay 200 triệu USD giữa Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam là bên vay và Ngân hàng Phát triển Trung Quốc là bên cho vay; Biên bản ghi nhớ về tài trợ vốn cho các dự án nhà máy nhiệt điện giữa Tập đoàn Công nghiệp Than-khoáng sản Việt Nam và Ngân hàng Phát triển Trung Quốc; Bản ghi nhớ về thỏa thuận đầu tư và thu xếp tài chính cho dự án Nhà máy Nhiệt điện BOT Vĩnh Tân 3 giữa Công ty Cổ phần Năng lượng Vĩnh Tân 3 (Việt Nam) và Ngân hàng Phát triển Trung Quốc.”
Như vậy, với 4 Thông điệp gây hoang mang của ông Tập Cận Bình đã đưa ra ở Việt Nam, cộng thêm với thái độ làm ngơ chuyện xung đột Biển Đông trước Quốc Hội thì những thỏa hiệp hợp tác kinh tế mới sẽ đưa Việt Nam đi đâu, nếu không là tiếp tục sa lầy vào đường lối cũ tuy có lợi về kinh tế, nhưng bị lệ thuộc Trung Quốc mãi mãi.
