La Mã lúc ấy đang vào mùa lễ hội. Họ đang ăn mừng chiến thắng người Goth. Và ông theo đám đông vào đấu trường Colosseum, và rồi ở đấy giữa đám đông rất nhiều người, ông thấy những võ sĩ giác đấu bước ra, đứng trước Hoàng đế, và nói, “Chúng tôi những người sắp chết xin kính chào Hoàng đế.” Rồi ông chợt hiểu ra rằng họ sẽ đánh nhau đến chết để mua vui cho đám đông. Ông liền kêu to, “Nhân danh Đấng Ki-tô, xin hãy dừng lại!” Nhưng tiếng kêu của ông tan biến trong tiếng huyên náo phấn khích của đại đấu trường Colosseum.
Rồi khi các cuộc giao đấu bắt đầu, ông đi qua đám đông rồi trèo qua tường và rớt xuống sân đấu trường. Bất ngờ đám đông thấy con người nhỏ bé gầy gò này tiến đến các võ sĩ giác đấu và nói lặp đi lặp lại, “Nhân danh Đấng Ki-tô, xin hãy dừng lại!” Và họ tưởng đây là một phần của cuộc mua vui, cho nên thoạt đầu họ rất thích thú. Nhưng rồi, khi họ hiểu ra không phải như vậy, họ trở nên tức giận và hung hăng. Rồi trong lúc ông van nài với những võ sĩ giác đấu, “Nhân danh Đấng Ki-tô, xin hãy dừng lại!”, một võ sĩ giác đấu đâm sâu gươm vào người ông. Lúc ông ngả xuống cát đấu trường chết, lời cuối cùng của ông là “Nhân danh Đấng Ki-tô, xin hãy dừng lại.”
Rồi bất ngờ xảy ra điều kỳ lạ. Các võ sĩ giác đấu đứng nhìn hình hài rất nhỏ bé nằm trên cát này. Im lặng liệm kín trên khắp cả đấu trường Colosseum. Và rồi, ở đâu đấy trên hàng ghế trên, một cá nhân bước ra đến cửa và bỏ đi, rồi những người khác bắt đầu đi theo. Trong im lặng như tờ, mọi người rời khỏi đấu trường Colosseum. Đó là trận đấu đến chết cuối cùng giữa các võ sĩ giác đấu ở đấu trường Colosseum La Mã.
Từ ngày đấy trở đi không bao giờ người ta lại giết người hay giết hại lẫn nhau nữa để mua vui cho đám đông.
Nguồn:
Trích dịch từ bài diễn văn của tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan vào ngày 2 tháng Hai, 1984, Tựa đề của người dịch.
