Khi chính phủ bảo vệ môi trường bằng lời hứa

Mẹ Nấm (Danlambao) - Thảm họa môi trường đã xảy ra tại 4 tỉnh ven biển miền Trung từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế do nhà máy thép Formosa xả thải chưa được giải quyết triệt để hậu quả. Mới đây, Dự án Khu liên hợp luyện cán thép Hoa Sen Cà Ná - Ninh Thuận với công suất 16 triệu tấn/năm đã chính thức được phê duyệt. Mặc dù ông Lê Phước Vũ - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoa Sen đã có nhiều “hứa hẹn”, “cam kết” khủng về mức độ an toàn của dự án nhưng có một điểm chung không thể phủ nhận là dự án thép Hoa Sen đã mời nhà thầu phụ là CISDI. Đây không chỉ là nhà thầu tại Formosa mà còn là công ty con của MCC (China Metallurgical Group Corporation (Công ty - Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc) - nhà thầu chính tại Nhà máy Thép Formosa Hà Tĩnh.

Bên lề Hội nghị xúc tiến đầu tư vào tỉnh Ninh Thuận được tổ chức vào ngày 27/8/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo đã có ý kiến chỉ đạo các bộ, ngành liên quan đến dự án luyện thép do Tập đoàn Hoa Sen làm chủ đầu tư: “Không được xả nước thải ra biển, phải sử dụng công nghệ mới và cá phải bơi được trong nước thải...”

Khẳng định sẽ thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng về việc xây dựng các nhà máy, khu công nghiệp ven biển, phải đặt yếu tố môi trường lên hàng đầu, ông Lưu Xuân Vĩnh - chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận - phát biểu: “Tỉnh sẽ làm chặt chẽ từ thủ tục ban đầu với tinh thần rút kinh nghiệm từ Formosa.” (1)

Kinh nghiệm nào sẽ được rút ra khi Formosa không hề nhận sai, họ đã từng công bố rằng sai sót gây ra thảm họa môi trường là do các nhà thầu phụ (2). Và những sai sót đó thực chất là gì thì đến nay vẫn không ai biết được ngọn ngành. Không biết thì lấy gì để rút kinh nghiệm!?

Từ xưa đến nay, trước các dự án kinh tế đã được bôi trơn đủ cho khâu phê duyệt thì mọi bài toán về môi trường, kinh tế, an ninh... đều sẽ được lý giải là đúng chủ trương của đảng hết. Hãy nhìn lại từ dự án khai thác Bauxite Tây Nguyên, nhà máy lọc dầu Dung Quất, Dự án thép Formosa... đều có chung một bài "sẽ rút kinh nghiệm". Và hậu quả khắc nghiệt đều do nhân dân gánh lấy.

Sau khi Bộ chính trị và lãnh đạo tỉnh Ninh Thuận bật đèn xanh cho dự án thép, hãy nghe ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch HĐQT Hoa Sen cam kết: “Tập đoàn Hoa Sen cam kết kiểm soát chặt chẽ môi trường, hạn chế tối đa trong việc xả thải ra bên ngoài bằng cách xây dựng hệ thống xử lý nước thải hiện đại và khép kín.” “Chúng tôi cam kết 100% nước thải nằm trong dự án, không để một giọt nước nào chảy ra biển”.

UBND tỉnh Ninh Thuận cũng cho biết nếu triển khai dự án thép Cà Ná thì trong khuôn viên dự án có quỹ đất để làm khu xử lý nước thải tập trung chứ không thải ra biển (3). Đã có nhà báo thử làm phép tính với biện pháp dành 20ha xây hồ chứa nước thải của ông Lê Phước Vũ. Và kết quả là với lượng nước thải hơn 180.000m3/ngày thì cái hồ 20ha, tức 200.000 m2 nếu có độ sâu 4m thì cũng chỉ chứa được số nước thải trong 4 ngày.

Mặc dù khi trả lời báo chí ông Lê Phước Vũ luôn né tránh câu hỏi của phóng viên liên quan đến việc khảo sát dự án thép Hoa Sen được thực hiện bởi Tập đoàn CISDI Trung Quốc, là tập đoàn đã xây lò thép Formosa. Trên thực tế, ngày 15/6/2015, tập đoàn Hoa Sen đã có công văn số 36/CV/HSG/2015 gửi UBND và Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Ninh Thuận để thông báo lịch trình khảo sát đầu tư cùng đơn vị tư vấn thiết kế (CISDI).

Ảnh công văn. Nguồn: FB Mạnh Quân

Hãy lắng nghe tuyên bố chấp nhận bị tịch thu tài sản của ông chủ tập đoàn Hoa Sen (4) và đặt câu hỏi xem nguồn vốn ở đâu ra để ông ta đầu tư cho dự án có giá trị đến 10 tỷ đô la này?

Hãy xem công ty nào, từ quốc gia nào sẽ xây dựng những lò cao và hệ thống xả thải cho nhà máy thép Cà Ná?

Làm sao tránh khỏi một Fomorsa phiên bản Cà Ná (Ninh Thuận) khi các cam kết bảo vệ môi trường đến nay chỉ toàn là lời hứa - theo kiểu "không để một giọt nước nào chảy ra biển" trong khi hồ chứa thải chỉ đủ để chứa được số nước thải trong 4 ngày?

Câu trả lời phụ thuộc về sự lên tiếng và hành động của những công dân Việt Nam còn quan tâm đến vận mệnh của đất nước trong đó có vận mệnh của con cháu mình.

06.09.2016