Ba Pham (Danlambao) - Tôi không quên Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, 102 ngày trong tù
Vấn đề
Với những thay đổi trong quan hệ Mỹ-Trung, chúng ta cần phải vững chắc trong cuộc đấu tranh để bảo vệ vùng đất, vùng biển và ngư dân ở Biển Đông.
- Hoa Kỳ từ lâu đã duy trì một sự hiện diện chính trị, kinh tế và an ninh quan trọng ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Trump "America First" đánh dấu một sự thay đổi sâu sắc trong chính sách kinh tế và ngoại giao trong bảy mươi lăm năm qua của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa (1).
- Tổng thống Trump đã cáo buộc Trung Quốc cố tình giảm giá để làm cho xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc đắt hơn, và làm cho hàng nhập khẩu của Trung Quốc sang Mỹ rẻ hơn (2). Ông cũng đã cáo buộc Trung Quốc bán phá giá tại Mỹ, làm hại cho ngành công nghiệp Mỹ. Trung Quốc đang chuẩn bị cho một sự thay đổi trong chính sách “One China” khi Trump gọi điện thoại cho tổng thống của Đài Loan. Peter Navarro, chủ tịch Hội đồng Thương Mại Quốc Gia có khuynh hướng chống Trung Quốc (3). Cuốn sách "Death by China" của ông cảnh báo về những nguy hiểm của tăng trưởng kinh tế và quân sự của Trung Quốc.
- Chắc chắn là có rất nhiều tiềm năng cho các cuộc xung đột giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ (4). Nhật Bản và Trung Quốc có mâu thuẫn về bốn hòn đảo Senkaku. Nhật kiểm soát các đảo này, nhưng Trung Quốc đã đẩy mạnh các hoạt động để khẳng định chủ quyền. Hoa Kỳ đã tuyên bố một cách rõ ràng rằng hiệp ước an ninh với Nhật Bản bao gồm các đảo này. Hoa Kỳ và Trung Quốc có mâu thuẫn ở Biển Đông (dưới đây). Đài Loan, nơi mà Trung Quốc coi là một "tỉnh nổi loạn" nhưng mà Hoa Kỳ hỗ trợ trong việc bảo tồn chủ quyền của Đài Loan. Các vấn đề về Bắc Triều Tiên, Đức Đạt Lai Lạt Ma và Tây Tạng, cuộc bầu cử sắp tới tại Nam Hàn, tỷ giá hối đoái, trở ngại đầu tư, các cuộc tấn công mạng từ Trung Quốc, chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ, có thể là nguồn xung đột ngấm ngầm giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
- Trung Quốc tuyên bố Biển Đông gần như toàn bộ của họ. Tòa án quốc tế The Hague đã hoàn toàn từ chối những tuyên bố này. Chính quyền của ông Trump có thể sẽ tích cực hơn trong việc ngăn chặn Trung Quốc ở Biển Đông và mạnh mẽ hơn về việc chống sự xói mòn vị thế của Mỹ trong khu vực Tây Thái Bình Dương (5).
- Trung Quốc đã đạt được sức mạnh tương đối so với Mỹ: cán cân quyền lực đã chuyển cho Trung Quốc (4). Trung Quốc có khả năng chi tiêu nhiều về quân sự hơn là Hoa Kỳ. Xét về quân sự, Hoa Kỳ vẫn vẫn mạnh hơn, nhưng Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp.
Dữ liệu và ý kiến
- Cấp tiến VN cần đẩy mạnh và dẫn đầu trong cuộc đấu tranh để bảo vệ vùng đất, vùng biển và ngư dân ở Biển Đông. Ngược lại, Đảng Cộng sản VN không thể mạnh mẽ trong phản ứng của họ với Trung Quốc do những ràng buộc giữa Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Vai trò của chính phủ Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ cho nhân quyền và tôn trọng các nguyên tắc pháp luật có thể giảm bớt trong vài năm tới. Đảng Cộng sản VN sẽ nắm chắc quyền lực. Đảng Cộng sản VN sẽ tiếp tục đàn áp những người bất đồng chính kiến để đảm bảo sự ổn định chính trị (6).
- Chính phủ VN sẽ duy trì một chính sách đối ngoại đa nguyên trong vài năm tới. Quan hệ với Trung Quốc sẽ có thể căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ. Tổng thống Trump có thể làm phức tạp quan hệ Hoa Kỳ-VN, nhưng chính phủ VN vẫn sẽ cố gắng để tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ trong 2017-21 (6). Chính phủ VN sẽ quan tâm để tăng cường quan hệ chính trị, kinh tế và an ninh với các quốc gia khác trong khu vực trong 2017-21, để cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc.
__________________________________________
Nguồn:
(1) HW Edwards. Donald Trump Just Broke With Decades of Foreign Policy in Inaugural Address: Time; January 21, 2017.
(2) T Worstall. Trump's Right, China Is A Currency Manipulator - But They're Manipulating The Yuan Up: Forbes; Nov 13, 2016.
(3) The Economist. Free-trader turned game-changer: Peter Navarro is about to become one of the world’s most powerful economists January 21, 2017. (4) Witt MA. The Future World Order. INSEAD January 2017.
(5) The Conversation Global. Why is the South China Sea so important to the US? The Huffington Post; January 18, 2017.
(6) The Economist Intelligence Unit. Vietnam: Country forecast summary. December 2016.
