Matthew Tostevin, Mai Nguyen (Reuters) * VNCH-Ngọc Trương (Danlambao) dịch - Canada cho biết hôm Thứ Tư sẽ không vội vàng làm sống lại Hiệp ước Tự do thương mại Trans Pacific Parnership (TPP), khi 11 thành viên còn lại họp tại Việt Nam để thảo luận về thỏa thuận bị Tổng thống Mỹ Donald Trump hủy bỏ.
Đồng thuận tiến hành không cần Hoa kỳ giúp cho nguyên tắc hiệp định tự do thương mại đa phương, vượt qua nguyên tắc song phương của Trump tin rằng sẽ có kết quả tốt hơn đối với lao động Mỹ.
Nhật Bản vận động mạnh mẽ trước các cuộc họp tuần này, bên lề hội nghị thượng đỉnh APEC nhằm kết thúc trọn vẹn thỏa thuận, cũng để lấy lại thăng bằng việc TC bành trướng thống trị trong khu vực.
Nhưng Canada, nước có nền kinh tế lớn thứ hai trong số TPP-11 chỉ sau Nhật Bản, cùng với các nước khác tìm sự thay đổi hoặc có lo ngại nếu đi quá nhanh.
 |
| Thủ tướng Canada, Justin Trudeau |
Thủ tướng Justin Trudeau phát biểu trong cuộc họp báo tại Việt Nam: "Canada sẽ không vội vàng tiến tới thỏa thuận không có lợi nhất cho Canada và dân Canada".
TPP nhắm tới việc loại bỏ thuế các sản phẩm kỹ nghệ và nông nghiệp giá trị thương mại chung 356 tỷ đô la năm ngoái. TPP có nhiều điều khoản bảo vệ từ quyền lao động, đến môi trường và sở hữu trí thức- một trở ngại chánh phải vượt qua.
Năm 2016 có 12 quốc gia ban đầu đạt thỏa thuận TPP, nhưng Trump rút lui, việc đầu tiên ông làm khi nhậm chức- khiến việc sống còn của TPP bị hoài nghi.
Phiên họp ngày Thứ Sáu
Trump và các nhà lãnh đạo khác của APEC, bao gồm Tập Cận Bình của TC và Tổng thống Nga Vladimir Putin, sẽ gặp nhau vào Thứ Sáu tại Đà Nẵng khu du lịch biển của Việt Nam.
Các nhà lãnh đạo TPP-11, đều là hội viên APEC, sẽ tách riêng để xem xét đề nghị tiến hành thỏa thuận thương mại do các nhà thương thuyết các bộ trưởng của họ đưa ra.
Nhật Bản cho biết hy vọng có thể đạt được thỏa thuận rộng rãi giữa 11 quốc gia ở Đà Nẵng.
Bộ trưởng Thương mại Canada, Francois-Philippe Champagne, nói với thông tấn xã Reuters: "Không phải chỉ là Thứ Sáu này, nhưng là cả vài thập niên về sau". "Chúng tôi rất xây dựng, thậm chí còn đưa ra sáng kiến tại bàn thương thảo. Đồng thời cũng bảo đảm chúng tôi đạt đúng thỏa thuận".
Canada và Mexico có vị trí phức tạp bởi thực tế đang thương lượng lại Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) với chính quyền Trump.
Cũng e rằng chính phủ mới của New Zealand không muốn tiến quá nhanh. Thủ tướng Jacinda Ardern cho biết còn quá sớm để nói có thể đạt được thỏa thuận trong tuần này.
Bà nói: "Chúng tôi thấy có trách nhiệm thật sự khi vào hội nghị và đoan chắc phải đạt thỏa thuận tốt nhất cho quyền lợi của New Zealand."
Lẽ ra Malaysia và Việt Nam, hai quốc gia hưởng lợi nhiều nhất theo hợp đồng ban đầu trước đây nhờ việc xóa bỏ thuế của Hoa Kỳ. Malaysia, sắp bầu cử và đang gia tăng quan hệ với Bắc Kinh, ít có động lực để tiến nhanh trong việc đàm phán.
Theo các viên chức, trong số các lựa chọn được các quốc gia TPP thảo luận- liệu có nên tạm đình chỉ một số điều khoản của hiệp định sơ khởi hầu tránh đàm phán lại và về lâu dài có thể lôi cuốn Hoa Kỳ trở lại.
Nguồn:
Lược dịch:
