Cao-Đắc Tuấn (Danlambao) - Tóm Lược: Nhân dịp đầu năm 2018 và để đem lại không khí vui tươi trong thôn Dân Làm Báo (DLB), tôi viết một số bài thơ theo thể thơ yết hậu với cách dùng chữ và vần theo quy củ đặc thù. Các bài thơ này được viết là lời giả tưởng của một số độc giả viết lời phê, tác giả, và các nhân vật quen thuộc với độc giả.
****
Năm 2017 chấm dứt và chúng ta đón chào năm 2018. Trong không khí nhộn nhịp đón chào năm mới, chúng ta nên bỏ qua một chút thì giờ ôn cố tri tân. Tôi viết bài này với mục đích đem chút niềm vui cho các còm sĩ, và nhân dịp này nhắc lại vài chuyện trong năm qua. Cuộc đấu tranh cho tự do dân chủ vẫn không ngừng. Chúng ta đón chào năm mới nhưng không quên quê cha đất tổ đang quằn quại dưới gông cùm cộng sản và hiểm họa Tàu cộng. Chúng ta không quên những tù nhân lương tâm đã và đang bị giam cầm trong ngục tù cộng sản. Chúng ta chúc mừng những người thoát khỏi ngục tù và cầu chúc họ an bình.
Tôi chúc các bạn trong Ban Biên Tập (BBT) Dân Làm Báo (DLB), tác giả, độc giả, và còm sĩ một năm mới an khang, thanh bình, và hạnh phúc. Chúng ta sẽ tiếp tục cuộc đấu tranh với tinh thần đoàn kết, thương yêu, và kính trọng lẫn nhau hơn. Trong bài này, tôi viết một số bài thơ theo thể thơ yết hậu với cách dùng chữ và vần theo quy củ đặc thù. Những bài thơ này là những lời giả tưởng của các còm sĩ, tác giả, và vài nhân vật quen thuộc với mọi người qua các bài viết đăng trên DLB.
Thể thơ yết hậu là thể thơ độc đáo, thường dùng với mục đích châm biếm, trào phúng, hoặc giúp vui. Thể thơ thường viết dưới dạng bốn câu theo thể ngũ ngôn hoặc thất ngôn, nhưng câu thứ tư (câu chót) chỉ có một hay hai chữ (Xem, thí dụ như, Đào 2010, Ví dặm ân tình 2011). Điểm chính yếu là câu chót phải có tác dụng mạnh, thường là gói ghém ý nghĩa cả bài thơ và tạo phản ứng vui vẻ, đôi khi bất ngờ, của người đọc. Lối dùng một chữ có tác dụng mạnh hơn hai chữ vì ý tưởng súc tích, nhưng khó chọn vần và do đó nếu người viết thiếu kinh nghiệm có thể dẫn đến vần gượng gạo, thiếu tự nhiên.
Ngoài đủ loại thể thơ, dân Việt có những lối phát âm độc đáo, làm tăng thêm nét đa dạng của ngôn ngữ. Ai cũng biết những lối phát âm lạ thường tại các địa phương miền Bắc, Trung, và Nam. Người ngoại quốc khi học tiếng Việt thường có vấn đề hiểu ý nghĩa những chữ này. Một thí dụ là cách phát âm trong miền Nam. Từ (chữ) "không" có thể được phát âm nhiều cách: không, hổng, hôn. Vài thí dụ nữa là cách phát âm mẫu tự "v" thành "dz" và "r" thành "g" trong một số tỉnh miền Tây tại miền Nam, và cách biến thể nguyên âm. Thí dụ "vậy" thành "dzị," "vì" thành "dzì," "ra" thành "ga," "rồi" thành "gồi." Trong cuộc sống hàng ngày, các cách phát âm này không gây cản trở trong việc hiểu lẫn nhau, vì đa số dân quen thuộc với nhiều kiểu phát âm và nội dung câu chuyện giúp cho việc hiểu ý nhau.
Những bài thơ sau đây dùng thể thất ngôn và hai chữ trong câu chót. Điểm đặc biệt là tất cà đều dùng một vần "-ôn" và nhấn mạnh cách phát âm "hôn" trong câu chót đặt là câu hỏi. Mỗi bài thơ coi như được viết bởi một người trong thôn, tác giả, còm sĩ, hoặc một nhân vật quen thuộc. Hầu hết mọi người nói giọng miền Nam, đặc biệt miền Tây, bất kể họ gốc gì, Bắc, Trung, hay Nam. Tôi sắp xếp các còm sĩ không theo thứ tự nào, trừ vài trường hợp đặc biệt. Mục đích của tôi là giúp vui để giải tỏa không khí nặng nề trong thôn qua những cuộc tranh cãi.
Tôi không thể liệt kê hết tất cả mọi người, và bỏ sót nhiều còm sĩ và các nhân vật thời sự khác. Mong độc giả và các còm sĩ thông cảm và thứ lỗi. Ngoài ra, với các bạn trong BBT DLB, tác giả, độc giả, và còm sĩ, tôi không hề có ý định chế giễu ai, và tin rằng mọi người có óc hài hước. Nếu có gì sơ sót, mong quý vị thứ lỗi.
Vũ Đông Hà:
Này nhé tui đã bác tin đồn
Chẳng ai nội gián phá làng thôn
Hãy lấy nick xanh còm thoải mái.
Chịu hôn?
Nguyễn Phú Trọng:
Lò nóng lên gồi hãy liệu hồn
Củi tươi chớ để nước đến trôn
Cùng nhau vạn tuế vua quan chệt.
Quỳ hôn?
Trịnh Xuân Thanh:
Tưởng đi trốn Đức kế thiệt khôn
Ai dè đụng phải lũ du côn
Bắt cóc đem dzìa ga đầu thú.
Thú hôn?
Bùi Hiền:
Tui nào có dám làm tài khôn
Sửa sang tiếng Việt lại lộng ngôn
Chỉ dzì làm chó cho Tàu khựa.
Sủa hôn?
Đinh La Thăng:
Chiện có dzì đâu cứ làm ồn?
Giáng thăng là chiện cúng cô hồn
Khoan hồng xin xỏ là xong chiện.
Xin hôn?
cường hào ác bá:
Từ ngày lão Trump nổi như cồn
Tức mình chùi đít gát hậu môn
Dziết còm lung tung bị ném đá.
Tức hôn?
Trần Thị Hải Ý:
Hải Ý em mũi thính kinh hồn
Ngửi mùi ăn cắp còm loạn ngôn
Vạch lá tìm sâu đem bêu ghiếu.
Sợ hôn?
Quốc Việt:
Ẩn dzụ chửi thề thiệt là khôn
Chửi cha mắng mẹ giọng ôn tồn
Nhờ dzị mà còm hôn bị xóa.
Tài hôn?
Lâm Viên:
Tui đã biết thân, biết khôn hồn
Lẳng lặng đọc còm hổng phát ngôn
Nhưng gồi tức quá hôn chịu được.
Nói hôn?
NguoiduatinDLB:
Dzừa nghe tiếng hát dzừa thả hồn
Nhớ nàng Út Hột dzạ bồn chồn
Sao em đi mãi hôn trở lại?
Buồn hôn?
Trần Kháng Trung:
Có biết "Kháng Trung" nghĩa gì hôn?
"Chống Tàu" dzẹp sạch lũ du côn
Xin đừng lộn "Kháng" ra thành "Khánh."
Hiểu hôn?
Free Duck:
Bộ hỗng biết tui nức tiếng đồn
Tiếng Tây xỗ chử khắp làng thôn
Tuy nhiên tiếng Việt quên hõi ngả
Kỳ hôn?
Hòn Nghê (H N H N H N):
Hôm nào hội ngộ hớp ngây hồn
Hoa nữ hồng nhan hợp nhất ngôn
Hàng ngày hửng nắng hay ngóng nguyệt
Ngóng hôn?
mythanh:
Tui dzừa đọc sách, dzừa tắm bồn
Ngâm mình nước ấm, nhẩm đối ngôn
Ôi chao "Da trắng vỗ bì bạch."
Vỗ hôn?
4khuong:
Thôi mà đừng có tung tin đồn
Tui chưa tám bó mới sồn sồn
Hàng đêm bài trả làu làu thuộc.
Thuộc hôn?
Năm Xích Lô:
Xích lô tui đạp khắp làng thôn
Cố công giúp đỡ bạn đồng môn
Cô đơn lạnh lẽo trong đất địch.
Rầu hôn?
Phương thơ:
Nghe lũ Ba Đình nói muốn nôn
Ngu si khắp cả "làng bảo tồn"
Dzị mà chúng làm cha cả nước.
Ức hôn?
Teosg:
Cha Tuấn này sao làm tài khôn?
Chữ "teo" trong nick cứ hỏi dzồn
Đó là teo lại khi tám bó.
Muốn hôn?
Saigonnho:
Ngày xưa oai dzũng trấn thủ đồn
Cờ vàng phất phới khắp làng thôn
Giờ đây ấp ủ cờ thiêng quý.
Oai hôn?
Triệu Lương Dân:
Tui cao hai thước có tin hôn?
Sao ghét chữ "còm" tiếng dị hồn
Nghe như gầy ốm lòi xương xẩu.
Lòi hôn?
việt/ viet hoai:
Tình yêu mới nở đã phải chôn
Bảo Như đôi mắt lỡ sa hồn
ngocgia cướp đi người yêu dấu.
Tủi hôn?
Trần Bảo Như:
việt ơi, thôi nhé chớ làm ồn
ngocgia chắc đã biến khỏi thôn
Cây si quên bỏ trồng trước cửa.
Bực hôn?
ngocgia:
Bảo Như nàng hỡi, chớ tin đồn
Cây si cổ thụ vẫn chưa chôn
Tình tôi tuy muộn nhưng trong trắng
Muộn hôn?
Ken:
Tui chẳng bao giờ muốn phát ngôn
Nhưng thích bấm "like" mấy còm khôn
Âm thầm ủng hộ bao còm sĩ.
Bấm hôn?
Lê Cửu Long:
Đã lâu gác bút bỏ xa thôn
Trở dzìa vẫn thấy còm lộng ngôn
Thưởng like, trái khoáy làm điên tiết.
Điên hôn?
nguyenthimynguy:
Các bạn đừng tưởng các bạn khôn
Chữ Nôm, tui cứ phát loạn ngôn
Đường sắt, Tạ Ơn, gồi quốc ngữ.
Ngụy hôn?
Năm Nổ:
Có biết sao tui đổi nick hôn?
Dzì tui có chút máu cô hồn
"Bóp" hoài cũng chán thôi "Nổ" đại
Nổ hôn?
Phóthườngdân:
Tui là họa sĩ có tâm hồn
Tui muốn mọi chiện gõ khoai môn
Sao mà léo nhéo Trump hoài dzị?
Ghét hôn?
Hoàng Hạc:
Tui hay làm biếng nước đến trôn
Mới nhảy, nhiều khi té "vãi vồn"
Dạo này bận quá nên còm ít.
Tha hôn?
Tú Nớp:
Chiện sao "đơn giản" có gì ồn?
Như là "đang giởn" lúc phát ngôn
"Trên cả tiệt dzời" tui hay nói.
Biết hôn?
Green Lantern:
Đèn lồng xanh ngắt tỏa linh hồn
Sức mạnh siêu nhân chẳng dám chôn
Trừ tà dziệt cộng dzì chính nghĩa.
Tỏa hôn?
Hoàng Trường Sa:
Tui có hình đẹp mới nhập môn
Nghe đâu Xóm Lá nổi tiếng đồn
Cho tui gia nhập nghen cha nội?
Cho hôn?
Tư Xị:
Mấy cha mấy mẹ làm tài khôn
Cãi nhau chí choé giống cô hồn
Còn tui chỉ biết ngày bốn xị
Xỉn hôn?
Lam Mai-Quế:
Tui đây trong-trắng một tâm-hồn
Giữ-gìn gạch nối theo chỉnh-ngôn
Xin đừng chế-giễu làm tui khóc
Khóc hôn?
Phú Nhuận:
Cuối năm bị cúm thiệt kinh hồn
Hổng dzô đọc báo dạ bồn chồn
Thui thì nhào dzô còm một phát.
Nhào hôn?
DĐB-YD:
Quả thật tên tui Dương Đắc Bôn
Yêu Dzợ dzì dzợ đáng suy tôn
Dzợ mình đâu phải dzợ thiên hạ.
Đúng hôn?
Mây Lang Thang:
Là mây tui hổng phải ba bôn
Lững thững lang thang lữ thứ hồn
"Cô bé" Taberd nay bể mánh.
Bể hôn?
Kiai:
Tui là con gái máu du côn
Đai đen tứ đẳng, hãy liệu hồn
Chọc tui, tui đấm cho vỡ mặt.
Ngán hôn?
Vinh Danh Cờ Vàng:
Cha Tuấn này sao thiệt ác ôn
Có chiện xưng hô cứ hỏi dồn
Tui gọi cô Viên gồi xưng cháu.
Được hôn?
Trường Tu Tiểu Hổ:
Chán cái mớ đời thiệt ác ôn
Nick đen giả dạng tưởng mình khôn
Dân, dơi, gàn, lủi, bà già móm.
Chán hôn?
Tonydo:
Quan bác cho em được lộng ngôn
Tưởng rằng chửi xéo trổ tài khôn
Dè đâu hào kiệt hôn thèm nói.
Quê hôn?
Cánh Dù lộng gió:
Đừng tưởng Nhảy Dù đã vùi chôn
Núi sông chất ngất khí thiêng hồn
Vết thương tuy nặng nhưng không gục.
Ngầu hôn?
Mẹ Mướp:
Bịt mặt Ninja đi hớp hồn
Truy lùng thích khách lũ ác ôn
Ngày xưa dạo bước con đường mộng.
Mơ hôn?
Khách ban đêm:
Cú đá giò lái thiệt ác ôn
Một trong mười tám chiêu Đả Côn
Dập nát hai hòn cho chúng chết.
Ác hôn?
Dân Quê:
Hổng biết tui nên gác kiếm hôn?
Tui có dzợ đẹp dzới con khôn
Tội dzì dziết còm gồi bị xóa.
Gác hôn?
Sông Quê:
Các bác sao mà dê kinh hồn
Mới thấy gái đẹp đã bồn chồn
Xin thưa hoa này đã có chủ
Tiếc hôn?
Nam Nguyen:
Uốn lưỡi 7 vòng mới phát ngôn
Tự xóa còm nào dziết hổng khôn
Nhưng gồi phải chửi đàn nô cộng.
Chửi hôn?
Nguyên-Thạch:
Thơ thẩn tui đây thích thả hồn
Dziết bài hăng hái phát hùng ngôn
Chém bay giặc cộng hôn thương tiếc.
Chém hôn?
Babui:
Tui dzà cô Phó bạn đồng môn
Họa, thi dzung dzít thiệt kinh hồn
Nhờ lũ Ba Đình cho cảm hứng.
Hứng hôn?
Như Bóng Ma Trơi (Thai Binh):
Thù lũ cộng nô, chớ mất khôn
Lời thơ lục bát gói linh hồn
Bom xăng ném quách thiêu lũ giặc.
Ném hôn?
3Quạo:
Theo dõi bé Mây thiệt đốc đôn
Còm tui xóa mãi có tức hôn?
Vi Xi ẩn núp Ban Biên Tập.
Tin hôn?
Batos Klassen (B K):
Có biết B K nghĩa gì hôn?
Băn khoăn bất khuất Biệt Kích hồn
Bâng khuâng bất kể bạch kim quý.
Biết hôn?
Còm sĩ nhiều nick:
Thui gồi tui bị ló đuôi chồn
Mới làm thêm nick tưởng là khôn
Ai dè bị bắt ngay tại trận.
Xui hôn?
Còm sĩ từ giã viết còm nhưng vẫn đọc:
Tui tuy từ giã xóm làng thôn
Vẫn yên lặng đọc mọi phát ngôn
Nhiều khi cũng muốn còm một phát.
Còm hôn?
Dư Luận Viên:
Mấy ông mấy bà chớ lộng ngôn
Tui tuy ngu dốt vẫn còn khôn
Láo lếu viết còm ăn ba củ.
Láo hôn?
Độc giả thầm lặng:
Quý dzị sao có máu tự tôn
Ai cũng dzỗ ngực tưởng mình khôn
Đè nhau chửi rủa cho sướng miệng.
Sướng hôn?
Các cô gái hành nghề:
Chị ơi, em đâu muốn bán trôn
Chỉ dzì cộng phỉ thiệt ác ôn
Cướp dân đánh đấm người dzô tội.
Khổ hôn?
Kèm trẻ tư gia tiếng Anh:
Đơn dzị điện thế gọi là vôn
Cho dzay lấy lãi chính là lôn
Tiếng Anh dzễ ẹt ai cũng học
Học hôn?
JU MONG Sinh Sự:
Cha Tuấn sao mà thiệt là khôn
Hổng lấy vần thơ chữ "lờ ồn"
Lấp la lấp liếm làm lấy lệ.
Dám hôn?
Cao-Đắc Tuấn:
Hỡi các cô nàng khắp làng thôn
Mấy cô xinh quá, đẹp mê hồn
Cà lăm tui nói lời ấp úng:
Chịu hôn... hôn?
Tài Liệu Tham Khảo:
tlđd.: tài liệu đã dẫn, thay cho "sđd." (sách đã dẫn) để chỉ tài liệu (sách, trang mạng, liên lạc riêng, v.v.) đã trích dẫn xuất hiện ngay trước trích dẫn này.
Đào Viên Thi Các. 2010. Thơ Yết Hậu. 1-5-2010. http://www.daovien.net/t1756-topic (truy cập 31-12-2017).
Ví dặm ân tình. 2011. Thơ bốn câu. 9-4-2011. http://www.vidamdodua.com/index.php?Module=Content&Action=view&id=1010&Itemid=634 (truy cập 31-12-2017).
1/1/2018