Mẹ Nấm - Hà Nội đầu đông trời se lạnh, hình ảnh ba người phụ nữ đơn độc trên đường đi tìm công lý, công bằng cho người thân mình, khiến khá nhiều người xúc động. Tôi tìm gặp họ, em Trịnh Kim Tiến - con gái bác Trịnh Xuân Tùng, nạn nhân của trung tá công an Nguyễn Văn Ninh, và em Nguyễn Thị Thanh Tuyền - vợ anh Nguyễn Công Nhựt, nạn nhân của công an huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương.
Họ là những người vừa trải qua nỗi đau mất mát người thân, bởi sự tàn nhẫn, vô cảm, vô đạo đức của những người thừa hành pháp luật. Họ gặp nhau trên hành trình đi đòi công lý cho người thân của mình, sau một thời gian dài chờ đợi.
Xin chia sẻ cùng mọi người tâm sự của hai em Tiến và Tuyền, tôi hy vọng rằng các bạn cùng đọc chầm chậm, dõi theo từng bước chân của những người phụ nữ dũng cảm đang lầm lũi trên con đường đi tìm công lý, để hiểu và cảm thông cho những khổ đau thật riêng mà cũng rất chung giữa cuộc sống này.
Kim Tiến chia sẻ chuyện của mình trước khi câu chuyện của chúng tôi bắt đầu:
Tôi đã từng nghĩ mình có một cuộc sống bình thường, sẽ học xong và có một công việc ổn định, lấy một người chồng bình thường, sống trong ngôi nhà nhỏ, cuộc sống vẫn cứ êm đềm như thế trôi đi.
Ai cũng nói là tôi rất vui tính, rất hoạt bát, có rất nhiều bạn bè, và ai cũng rất tốt với tôi. Tôi thấy mình thật hạnh phúc với cuộc sống bình lặng ấy.
Nhiều khi đọc thấy những tin tức hay có nghe thấy vụ này, vụ kia, người này, người kia bị công an đánh, tôi cũng chỉ biết cảm thông hay bức xúc nhưng không có để ý đến nhiều. Và chưa bao giờ nghĩ rằng việc đó sẽ xảy ra cho chính gia đình mình.
Cho đến khi bố tôi bị CA đánh chết... dường như tôi đang bước vào một thế giới khác, thế giới mà chưa bao giờ tôi tưởng tượng ra...
Tôi vẫn cứ uớc mình không phải thấy những điều đó, không phải hiểu những điều đó để cuộc sống chỉ là những tháng ngày vui vẻ bên bạn bè, những buổi đi chơi, lê la quán cóc...
* Kim Tiến có thể chia sẻ cùng mọi người vì sao bạn đã treo biểu ngữ đòi công lý ở trước nhà ngay trước khi nhận xác bố từ công an không?
Kim Tiến: Lý do mà tôi treo băng rôn để kêu oan vì tôi muốn công lý được thực thi. Bố tôi có thể được yên lòng nhắm mắt. Khi bố mất, 3 lần bố mở mắt, và tôi là người vuốt mắt cho ông. Hình ảnh của ông những ngày tháng cuối đời lúc nào cũng xuất hiện trong đầu óc tôi.
Bố tôi chết không được như người ta, ông ra đi trong sự đói khát. Mặc cho sự van xin khẩn cầu của tôi và gia đình ngày 28/02/2011, những người CA trực ban ngày hôm đó vẫn không cho phép tôi được vào cho bố ăn. Họ cầm bát phở trên tay, kiểm tra, rồi quăng lên bàn: "Dậy mà ăn đi!". Họ gọi một con người đang kêu rên đau đớn, liệt hết tứ chi, tay bị còng trên ghế với thái độ vô cùng dửng dưng.
Vậy nên đến lúc vào được bệnh viện thì cũng đã quá muộn, bố tôi chỉ còn có thể được thở oxy, bằng ống dẫn, ông đã không còn có đủ khả năng để ăn nổi một thìa phở. Bố kêu khát, muốn đỡ dậy uống nước, thì ông Ninh - người đã đánh bố tôi còn đòi cho thêm vài tát. Nhìn thấy bố như vậy, nghe thấy họ nói như vậy, tôi ứa nước mắt, nhưng chỉ biết nín nhịn mà van xin, mong sao họ động lòng, có chút tình người cho bố được đi cấp cứu. Nhưng 3 lần đến là 3 lần thất vọng.
Họ mặc kệ những lời cầu khẩn của gia đình tôi, họ trả lời một cách hết sức vô lý: "Phường họ không có người, bận họp hết rồi. Không ai cho đi cấp cứu được".
Bố tôi mỗi lúc đau đớn hơn, đến mức nôn mửa, sùi bọt mép. Họ vẫn nói bố giả vờ. Tôi xin họ cho mời bác sĩ tư đến phường để khám, họ cũng không chịu. Chỉ đến khi tình trạng của bố đã chuyển biến khá nặng và người bạn của bố đến yêu cầu, họ mới đồng ý cho đi. Nhưng đến tận lúc đó, họ vẫn bảo là bố giả vờ, họ còng tay bố như một tên tội phạm đến tận phòng cấp cứu của bệnh viện Bạch Mai. Trong khi bố tôi là một người dân lương thiện, chưa bao giờ làm gì trái với pháp luật. Khi họ đưa bố lên xe thùng chuyển đến viện, họ còn không cho mẹ và em tôi đi cùng, họ bắt mẹ ở lại dọn dẹp, lau dọn phường rồi mới cho đi.
Trong ngày bố nằm ở viện Bạch Mai, họ vẫn còn nói với các bác sĩ rằng bố tôi là tội phạm cần phải canh giữ. Có lẽ vì thế mà các bác sĩ nhìn bố với ánh mắt kì thị. Chỉ cho đến khi chị họ của tôi vào viện, thấy bố nằm như vậy, không chịu nổi nữa mới nói với mấy người công an đang đứng canh giữ ngoài phòng bệnh rằng: "Chỉ vì không đội mũ bảo hiểm mà các anh đánh người ta ra đến thế này, các anh có còn là con người nữa không?" thì các bác sĩ ở đây mới biết bố tôi không phải là tội phạm. Và ngay chiều hôm đó, họ cho bố tôi chuyển viện sang Việt Đức với lý do bên này không chuyên về xương. Ngay sau khi chuyển viện, thì các bác sĩ bên Việt Đức đã yêu cầu gia đình chuẩn bị tâm lý bởi bố tôi có thể đi bất cứ lúc nào. Các bác sĩ yêu cầu nhập viện và đưa ra phương án mổ. Tuy nhiên các bác sĩ có nói: "Dù có mổ hay không thì cơ hội sống cũng chỉ còn 20%". Lúc đó tôi hy vọng, tôi chỉ cầu mong bố có thể sống, dù chỉ còn 1% cơ hội, dù ông bị liệt toàn thân thì tôi cũng nguyện chăm sóc ông cả đời.
Nhưng điều đó không thể thành sự thực, sau khi mổ xong thì bố không còn nói được nữa, ông phải nằm chiến đấu với những cơn đau dằn vặt gần một tuần tại phòng hồi sức đặc biệt bệnh viện Việt Đức. Trong khoảng thời gian đó, không một ai từ phía những người đã gây ra sự việc nghiêm trọng này đến thăm hỏi, động viên một lời nào.
Điều quan trọng ở đây là tình cảm giữa con người với nhau, nhưng có vẻ như họ cho rằng họ sẽ không cần phải chịu bất cứ sự chế tài nào của pháp luật, hay đến lúc đó họ vẫn cho rằng bố tôi đang giả vờ? Sao họ lại có thể vô tâm, máu lạnh đến vậy???
Chính vì vậy tôi muốn công lý phải được thực thi, oan khuất của bố tôi sẽ được giải đáp, pháp luật sẽ thật nghiêm minh và công bằng để từ đó con người ta sẽ tôn trọng pháp luật. Tôi thật sự mong rằng sự thật sẽ được đưa ra ánh sáng, sẽ không còn ai phải gánh chịu nỗi đau mất cha, mất người thân như gia đình tôi đã chịu. Tôi không muốn những gì xảy ra cho gia đình mình lại xảy đến với những người khác.
* Về phía Tuyền, bạn có thể chia sẻ cho mình biết thêm những khuất tất đã xảy ra trong chuyện của anh Nhựt mà có thể mình và những người khác chưa được biết không?
Thanh Tuyền: Trước cái chết của chồng tôi thì tôi nhận ra một điều giữa xã hội yên bình này con người lương thiện cũng có thể chết oan bất cứ lúc nào. Hôm nay nó có thể xảy ra cho gia đình tôi nhưng ngày mai nó có thể xảy ra cho những con người vô tội khác. Cái chết chồng tôi chính là do nơi làm việc của anh ấy và cơ quan bảo vệ luật pháp đã gây ra.
Những gì chồng tôi cống hiến cho Công ty Kumho suốt hơn 3 năm qua anh em nhân viên trong Kumho đều thấy rõ. Chỉ có những lãnh đạo Hàn Quốc quá áp bức bóc lột nên không thấy rõ điều đó thôi và những người nghe lời người Hàn như ông Nguyễn Quốc Phong "chờ nước đục thả câu" nên mới giao chồng tôi và 6 nhân viên khác trong phòng cho Công an Bình Dương (những người này đã được thả ra khi chồng tôi chết). Tàn nhẫn hơn là khi Công ty Kumho giao chồng tôi cho Công an ngày 21/04 thì họ đã tuyển dụng gấp người khác để thay vị trí của chồng tôi. Tôi cho đây là một kế hoạch có sẵn từ trước của công ty Kumho đối với chồng tôi - một người có công tố giác tội phạm.
Tôi nghĩ Kumho là một tập đoàn lớn đứng thứ 7 trên thế giới, những việc làm của ban lãnh đạo Hàn Quốc tại Công ty Kumho ở tại Việt Nam cho thấy hành động vô nhân tính đối với con người Việt Nam. Họ đối xử với con người Việt Nam quá tồi tệ. Tôi rất mong cơ quan chức năng hãy nhìn nhận một vấn đề khách quan để đòi sự công bằng cho người Việt Nam đã từng chết tại Công ty Kumho.
Tôi không hiểu tại sao các điều tra viên của Công an Bình Dương lại điều tra một cách vòng vo không trọng tâm, lại bắt giam giữ những người vô tội. Tại sao lúc đầu không bắt những người mà chồng tôi nghi vấn và một số bảo vệ trực đêm hôm đó, mà mãi đến bây giờ mới điều tra theo hướng của chồng tôi đã đưa ra? Có phải chăng cách làm của các điều tra viền này bắt người vô tội rồi bắt gia đình nạn nhân chạy án, gạ tình điển hình như ông Nguyễn Thành Phú. Hay là nghiệp vụ yếu kém của các điều tra viên nên buộc phải sử dụng vũ lực để điều tra? Tôi cho rằng cái chết của chồng tôi liên quan đến các điều tra viên này.
Việc bắt giữ chồng tôi như vậy là trái quy định pháp luật. Việc bắt ép chồng tôi nhận tội dùng nhục hình, ép cung dẫn đến chết người rồi tạo dựng hiện trường giả. Vấn đề này tôi cho là một sự tàn ác, bạo tàn của những con người không có lương tri, không có chút tình người. Tôi rất mong pháp luật phải xử lý nghiêm minh đúng người, đúng tội, đúng pháp luật để cho người dân như tôi còn có niềm tin vào công lý.
* Từ một thiếu nữ hồn nhiên, việc bố ra đi đột ngột đã ảnh hưởng như thế nào với Kim Tiến?
Kim Tiến: Lúc còn sống, bố và tôi không hợp nhau, nên hai bố con không có nhiều kỷ niệm. Đó là điều mà có lẽ tôi cảm thấy ân hận và day dứt cả đời.
Bố ra đi trong sự vội vàng, đó là một cú sốc đối với tôi và cả gia đình. Bố tôi là trụ cột, là người đàn ông duy nhất trong gia đình. Bố mất đi rồi, tôi phải thay bố làm những điều đang còn dang dở. Tôi còn quá nhỏ để có thể lo liệu được nhiều thứ, nhưng tôi đã cố gắng rất nhiều, và tôi nghĩ mình cũng trưởng thành hơn so với trước kia. Tôi đã biết quan tâm hơn đến những vấn đề xã hội xung quanh. Nhưng trước tiên thì việc quan trọng nhất đối với tôi hiện nay vẫn là đòi lại công bằng cho bố.
* Còn Tuyền thì sao, từ một cặp vợ chồng hạnh phúc với những ước mơ, những kế hoạch trong tương lai, cái chết của anh Nhựt đã ảnh hưởng đến bạn như thế nào?
Thanh Tuyền: Đến giờ tôi cũng không tin là mình đã mất đi vĩnh viễn người chồng mà tôi yêu thương. Vĩnh viễn mất đi một gia đình hạnh phúc mà chúng tôi vun đắp sau 6 năm quen nhau và gần hai năm chung sống.
Chúng tôi sinh ra trong gia đình nghèo chính vì lẽ đó chúng tôi phải cố gắng từ bàn tay trắng để có ngày hôm nay. Ước mơ của vợ chồng chúng tôi trong năm nay sẽ sinh con và rước Ba Mẹ lên để phụng dưỡng, lo cho các em ăn học thành người. Nhưng giờ thì những ước mơ đời thường của vợ chồng chúng tôi sẽ mãi mãi không bao giờ thực hiện được.
Trước cái chết của anh Nhựt tôi phải bỏ công ăn việc làm để đi đòi hai chữ “công lý” cho chồng tôi. Mỗi lần nghĩ đến cảnh anh Nhựt bị tra tấn tôi đau lòng lắm. Có nỗi đau nào bằng việc trong 80 ngày gia đình tôi lại mất đi hai người thân?
Vì nhớ cháu, ông tôi đã ra đi. Sự chờ đợi về sự thực cái chết của chồng làm tôi quá mệt mỏi, kiệt sức, nhiều khi tôi muốn bỏ cuộc nhưng vì thương chồng, nhìn hình ảnh chồng bị đánh đập tàn bạo là tôi không chịu nỗi. Tôi là vợ - tôi hiểu chồng tôi hơn ai hết.
Tôi khẳng định chồng tôi không tham ô, không tự tử. Chồng tôi bị Công an Bình Dương đánh chết. Có nhiều người trong thôn xóm không biết chuyện nghe những lời của công an nên cứ xì xầm là chồng tôi chết vì tham ô hối lộ. Tôi và gia đình buồn lắm. Nhưng giờ đây qua thông tin báo chí, phần nào họ đã biết sự thực cái chết của chồng tôi nên gia đình tôi đỡ đau lòng phần nào.
* Mình và mọi người có thể biết lý do và động lực gì để thúc đẩy Tuyền cùng với mẹ chồng lặn lội ra Hà Nội đòi công lý không?
Thanh Tuyền: Là vợ, tôi đau xót trước cái chết oan khuất của chồng, gần 7 tháng trôi qua với 10 lần gửi đơn kêu oan cho chồng nhưng tôi vẫn chưa được trả lời nguyên nhân thực sự về cái chết của chồng tôi từ phía công an Bình Dương và VKSND tối cao – Cục 6.
Ngày 15/11/2011, tôi và Mẹ có làm việc trực tiếp VKSNDTC - Cục 6, tôi không đồng ý về cách làm việc điều tra viên, những câu hỏi của tôi không được trả lời và những ý kiến của tôi không được ghi nhận thì làm sao điều tra một cách chính xác? Cuối cùng hai bên không ký vào biên bản làm việc. Lúc đó tôi nghĩ không còn cách nào khác là tôi với Mẹ phải đi ra Hà Nội. Hà Nội là nơi cơ quan đầu não của nhà nước tôi phải đi gõ cửa từng nơi, đến Bộ Công An, đến VKSNDTC, đến VP Quốc hội… mới có thể kêu oan được cho chồng tôi. Mẹ con tôi lặn lội cả ngàn cây số chỉ mong cơ quan chức năng cấp cao quan tâm đến hoàn cảnh mẹ con tôi mà làm sáng tỏ cái chết oan uổng cho anh Nhựt.
* Cảm giác của Tiến khi cầm di ảnh của bố đi giữa phố phường Hà Nội ra sao, và bạn có tin rằng công lý sẽ được thực thi?
Kim Tiến: Cầm bài báo có in hình ảnh bố, tôi đau lắm. Nó là một nỗi đau uất nghẹn mà tôi không thể nói thành lời. Tôi vẫn sống cuộc sống bình thường, vẫn làm những công việc hằng ngày. Tuy rằng tôi không khóc như người ta, nhưng nỗi đau trong lòng tôi rất khó nguôi ngoai.
Tôi là người duy nhất được ở bên bố, lúc tiễn biệt ông đi.
Cầm bức di ảnh đó, tôi đi với một nỗi đau và một niềm tin, niềm tin vào sự thật.
Trước hết sống phải có niềm tin. Nhưng tin vào sự thật một niềm tin tuyệt đối để đòi lại công bằng. Và để đạt được điều đó thì không chỉ đặt niềm tin suông vào những người có trách nhiệm. Mà tôi phải tranh đấu để có.
Công lý tự nó cũng không phải là một điều được ban phát. Phải tìm thì mới hy vọng có. Và phải có niềm tin thì mới có ý chí để đi tìm.
* Cảm giác khi cùng mẹ chồng gần như bơ vơ trên đường phố Hà Nội xa lạ để đi tìm công lý cho chồng nó như thế nào hả Tuyền? Và Tuyền có tin rằng sẽ tìm thấy công lý không?
Thanh Tuyền: Cảm giác ngày đầu tiên bước chân đến Thủ đô Hà Nội, tôi và Mẹ cảm thấy cô độc và hiu quạnh. Tôi tưởng mình sẽ lẽ loi đi tìm công lý nhưng tôi đã gặp người bạn cùng hòan cảnh giống mình nên cả hai chúng tôi cùng đồng hành đi trên một con đường đi tìm công lý. Tôi nghĩ linh hồn chồng tôi luôn hướng dẫn đường cho mẹ con tôi nên gặp được những người tốt giúp đỡ. Mẹ con tôi cảm thấy đỡ hiu quạnh phần nào trên mạnh đất xa lạ này. Bên cạnh tôi có người thân, bạn bè và những người tôi không hề quen biết khi nghe tin tôi ra Hà Nội điều nhắn tin, điện thoại ủng hộ việc tôi đi tìm công lý.
Tôi cũng rất trân trọng tình cảm quý báu của các bạn đọc đã động viên và chia sẽ nỗi đau mất mát của gia đình tôi đã góp sức cho tôi vững vàng đi tìm công lý cho chồng.
Là công dân Việt Nam tôi kỳ vọng các cơ quan chức năng cấp cao sớm minh oan cái chết của chồng tôi và có biện pháp bảo vệ người dân vô tội.
* Được biết Đại sứ quán Mỹ rất quan tâm đến phiên tòa xét xử của gia đình Kim Tiến lần này thông qua chuyến thăm Hà Nội của ông Michael Orana - Tùy viên ĐSQ. Bạn có thể chia sẻ cho bạn bè biết thêm về thông tin này không?
Kim Tiến: Trong một dịp tiếp xúc đặc biệt với ông Michael Orana - chuyên viên chính trị của ĐSQ Hoa Kỳ, ông đã rất quan tâm đến vụ án của gia đình tôi, đặc biệt hơn là khi vụ án không được đưa ra xét xử vào đúng ngày 17/11 theo thông tin trên báo chí đã đưa. Ông cũng cầu chúc cho công lý được thực thi đối với gia đình tôi. Tôi cũng mong là khi phiên tòa diễn ra, nếu có thể, ông cũng sẽ dành chút thời gian để tham dự phiên tòa cùng tôi và gia đình, để chờ đợi giây phút công lý được thực thi.
Và không riêng chỉ vụ bố tôi, ông ấy còn quan tâm đến tình trạng nhân quyền hiện tại của Việt Nam, đặc biệt là vụ việc của gia đình chị Tuyền, và chuyện của hai đứa trẻ nhà chị Liễu nữa. Trước lúc chia tay, ông ấy có nói nếu tôi cần bất cứ sự trợ giúp nào thì tôi có thể liên lạc với họ. Tôi thực sự rất cảm kích về điều này.
* Sau cùng Tuyền và Kim Tiến có điều gì muốn gửi đến những người đang theo dõi và ủng hộ hai bạn không?
Thanh Tuyền: Tôi chỉ có thể nói là gia đình là nền tảng của xã hội nếu ta không biết bảo vệ gia đình thì không bao giờ cống hiến cho xã hội, cho đất nước. Là một công dân Việt Nam chúng ta có quyền phản biện những việc làm sai trái của những kẻ lợi dụng chức quyền để làm trong sạch xã hội, để không còn một gia đình nào phải gánh thêm đau khổ khi mất đi người thân nữa. Chúng ta phải mạnh dạn nói lên tiếng nói chung mục đích xây dựng đất nước, xây dựng một xã hội công bằng, văn minh. Tôi sẽ đi đến cùng để tìm công lý cho chồng tôi dù hy sinh cả tính mạng của tôi. Tôi không muốn đây là tiền lệ để cho những người dân vô tội chết oan như chồng tôi. Và tôi thực sự muốn gửi lời cám ơn đến tất cả những người đã quan tâm và ủng hộ con đường tôi đang đi.
Kim Tiến: Đến giờ thì tôi không thể nói được gì ngoài hai chữ: Cảm ơn. Cảm ơn mọi người rất nhiều. Cảm ơn tất cả mọi người.
Cảm ơn hai bạn đã dành thời gian cho mình, cầu chúc các bạn và gia đình luôn bình an, và niềm tin vào công lý sẽ sớm được thực thi. Các bạn hãy tin rằng, các bạn không hề đơn độc trên con đường này.
