Báo Trung Quốc: Biểu tình phản Hoa do Mỹ giật dây

Trần KC (danlambao) dịch - Tuần báo Thế Giới Tân Văn (thuộc đài phát thanh quốc tế Trung Quốc) số ra 19-08-2011 đăng trên trang nhất bài viết mang tựa đề “Ai Đang Xách Động Biểu Tình Chống Trung Quốc Tại Việt Nam ? Bất luận là Việt kiều tham dự, hay phe cứng rắn trong chính giới, đằng sau biểu tình đều có bóng dáng của Mỹ”.

Năm, sáu chục người dương cao quốc kỳ Việt Nam và biểu ngữ, lác đác bước đi ven hồ Hoàn Kiếm tại thủ đô Hà Nội. Một du khách Trung Quốc đứng gần đó, ông Trương, không khỏi ngạc nhiên nhìn theo mấy bận vào hình vẽ bản đồ Trung Quốc. Thông ngôn viên cho biết nhóm biểu tình đang hô “đả đảo Trung Quốc xâm lược”, rồi vội vã giải thích, “thật ra họ là nhóm người chống chính phủ, không phải thực sự phản đối Trung Quốc”.

Đấy là một màn xảy ra trên đường phố Hà Nội ngày 14 tháng 8. Trong lúc việc tranh chấp biển Đông giữa Trung Quốc và Việt Nam đang từ từ ổn định, thì biểu tình phản Hoa trong nước Việt vẫn chưa chấm dứt, chính trường Việt Nam cũng thỉnh thoảng truyền ra tiếng nói cứng rắn đối với Trung Quốc. Theo ký giả của Thế Giới Tân Văn, nhiều chuyên gia cho biết nguyên nhân phức tạp đằng sau những sóng gió trong chính trị Việt Nam từ vấn đề biển Đông. Sự thật là những nhân sĩ phản Hoa hoạt động trong nước có rất nhiều liên kết cùng nhân sĩ chống chính phủ, họ là đồng lõa của các thế lực nước ngoài đang muốn lật đổ chính quyền đảng cộng sản Việt Nam.

Các thành phần trong đội ngũ biểu tình phản Hoa

Hồ Hoàn Kiếm tại Hà Nội có phong cảnh hiền hòa, là nơi dạo chơi nhàn tản của dân Việt, đại sứ quán Trung Quốc nằm gần đó. Ngày 14 tháng 8, tiếng người ồn ào lại lần nữa quấy nhiễu khung cảnh yên tĩnh của hồ Hoàn Kiếm, 1 nhóm ít người Việt bắt đầu biểu tình chống Trung Quốc tại đây, họ tưởng niệm các binh sĩ Việt đã chết trong trận hải chiến Hoàng Sa giữa Trung – Việt năm 1988. Cuộc biểu tình kéo dài hơn 1 tiếng đồng hồ.

Đầu tháng 6 năm nay, khi tình hình tranh chấp biển Đông giữa Trung – Việt có dấu hiệu nóng lên, biểu tình phản Hoa lần đầu bộc phát tại Việt Nam. Từ đấy trở đi, hầu như mỗi chủ nhật tại Hà Nội đều có tuần hành chống Trung Quốc, ngày 14 vừa qua là lần thứ 10. Vào cuối tháng 6, phó ngoại trưởng Việt Nam Hồ Xuân Sơn đã viếng thăm Trung Quốc, và sau khi đạt đến quan điểm chung cùng phía Trung Quốc là phải ngăn ngừa cơn nóng tình cảm kiểu chủ nghĩa dân tộc, chính phủ Việt Nam đã tăng áp lực giải tán hai lần biểu tình, cùng một đợt bắt giữ một phần những kẻ phản kháng. Sau đó, do áp lực của Mỹ và e ngại dư luận trong nước phản đối, cảnh sát Việt Nam chỉ theo dõi chặt chẽ các cuộc biểu tình, mà chưa áp dụng biện pháp ngăn chận.

Chuyên gia vấn đề Việt Nam Trần Mẫn Linh thuộc đài phát thanh quốc tế Trung Quốc cho biết những người tổ chức tham gia biểu tình phản Hoa là do Việt Kiều dẫn dắt, những kẻ này quanh năm hoạt động tại Mỹ và các nước phương Tây, công khai đối kháng chính quyền Việt Cộng, được thế lực Mỹ ủng hộ sau lưng, có thể nói họ là “tổ chức chống chính phủ”. Một thành phần khác trong đoàn biểu tình là các sinh viên, họ đều mang tình cảm dân tộc mãnh liệt nên rất dễ bị cổ động. Ngoài ra, đội ngũ biểu tình còn bao gồm một nhóm cán bộ về hưu rất có hảo cảm với Trung Quốc, với tâm tình đối ngược với những kẻ phản Hoa. Trần Mẫn Linh nói, “các bác cán bộ này rất bất mãn với sự căng thẳng trong quan hệ Việt Trung do vấn đề biển Đông, họ cho rằng dù gì cũng phải giữ mối hữu nghị với Trung Quốc, họ đến để tỏ rõ nguyện vọng này, rất tiếc họ bị các tiếng hô phản Hoa át mất, lại bị nhận lầm là một thành phần của nhóm phản Hoa”.

Trong lúc một nhóm dân Việt không ngừng xuống đường tuần hành, chính trường Việt Nam cũng thỉnh thoảng truyền ra tiếng nói cứng rắn đối với Trung Quốc. Gần đây đáng chú ý nhất là phát biểu của tân chủ tịch nước Trương Tấn Sang, vốn vẫn giữ thái độ ôn hòa. Theo báo cáo của truyền thông Việt Nam, ngày 11 tháng 8 trong lúc tiếp xúc cử tri tại TP HCM, được hỏi về sự có mặt của người TQ tại 2 công trường xây dựng nhà máy bauxite –nhôm tại 2 tỉnh Đắk Nông và Lâm Đồng, Trương Tấn Sang nói, “bộ chính trị đã quyết định không cho phép nhà đầu tư Trung Quốc khai thác bauxite tại Tây Nguyên”. Ông cũng nói thêm, “việc công nhân từ nước này sang nước khác làm việc là nhu cầu bình thường, vấn đề ở chỗ họ phải tuân thủ pháp luật của nước sở tại”. Bản tin nói đến việc một số công nhân TQ dùng visa du lịch nhập cảnh và lao động trái phép, khiến dân Việt bản địa rất bất mãn. Trong nước Việt thậm chí có tin đồn rằng có một số công nhân thực chất là lính TQ trá hình, mục đích là “làm tình báo thám thính” tại địa điểm quân sự trọng yếu của Việt Nam.

Chuyên gia vấn đề Việt Nam thuộc viện nghiên cứu quan hệ quốc tế hiện đại Trung Quốc – phân khoa Nam Á/Đông Nam Á, ông Chu Hảo cho rằng lời nói của ông Trương Tấn Sang chỉ để “kiếm phiếu”. Ở Việt Nam, bất kể lập trường chính trị thế nào, trong vấn đề lợi ích quốc gia đều rất khó nhượng bộ, vì hễ nhượng bộ là kể như mất tương lai chính trị của mình.

Mỏ bauxite tại Việt Nam được ước lượng có tổng trữ lượng lên đến 8 tỷ tấn, mà đa phần tiềm tàng trong khu vực Tây Nguyên tại trung phần Việt Nam. Vì mức độ kỹ thuật của Việt Nam giới hạn, nên phải nhờ vào nước ngoài trong việc khai thác và chế biến quặng bauxite. Từ tháng 11 năm 2007, chính phủ Việt Nam đã quyết định để dự án khai thác bauxite tại tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông cho tập đoàn công nghiệp than – khoáng sản Việt Nam kinh doanh, với sự hợp tác riêng rẻ với công ty sản xuất nhôm Trung Quốc, và công ty luyện nhôm của Mỹ. Thế nhưng sự hợp tác với Trung Quốc gặp phải chống đối từ một số người Việt, có người cho rằng việc TQ khai thác bauxite tại tỉnh Đắk Nông “phá hoại môi trường nghiêm trọng”, “buộc các dân tộc thiểu số sống trên núi phải dời đi”. Trong khi đó, mối hợp tác với Mỹ thì không thấy ai nói thêm gì khác.

Chính trường Việt Nam phức tạp rối ren

Trong chính phủ Việt Nam, phe tỏ thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc được chú ý do vụ tranh chấp biển Đông cách đây 2 tháng. Hoàng Vĩnh Tuyết, phó chủ nhiệm ban Việt ngữ thuộc đài phát thanh quốc tế Trung Quốc, nói rằng 1 tháng trước đây vào kỳ họp quốc hội Việt Nam, không ít người thuộc “phe thân Mỹ” tạo áp lực với chính phủ yêu cầu đưa vấn đề biển Đông ra trình bày để quốc hội thảo luận. “Việc làm này rất nguy hiểm, vì trong quốc hội có nhiều người thân Mỹ, những kẻ này rất mạnh miệng, họ mà đưa ra ý kiến quá khích thì có thể khuấy động tình cảm người dân làm hỏng sự tình”. Sau đó chính phủ Việt Nam để thứ trưởng ngoại giao lên tiếng giới thiệu vấn đề biển Đông, song không cho phép đặt câu hỏi và kiên quyết ngăn chận áp lực không giao vấn đề này cho quốc hội. Hoàng Vĩnh Tuyết nói tiếp, “Qua điểm này có thể thấy lần này chính phủ Việt Nam vẫn duy trì quan hệ tốt với Trung Quốc, phe Bắc phương (phe thân Hoa) vẫn chiếm thượng phong”. Cũng vì “phe Bắc phương” giữ vị trí chủ đạo, nên mặc dù vẫn có các tiếng nói phản đối dự án hợp tác khai thác bauxite Trung – Việt, nhưng không ngăn trở được bước tiến của dự án hợp tác.

Tưởng cũng nên biết, giữa 3 hệ đảng - chính phủ - quân đội tại Việt Nam, thế lực các phe “thân Mỹ”, “thân Hoa” và “trung lập” luôn giữ cân bằng lẫn nhau. Trong tình hình chính trị hiện tại, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đại diện cho “phe Nam phương” (thân Mỹ); chủ tịch nước Trương Tấn Sang và chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng kể như thuộc “phe trung lập”; chủ tịch quốc hội tiền nhiệm/tân tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng thì so ra thân thiện với Trung Quốc hơn, là tiêu biểu cho “phe Bắc phương”. Hoàng Vĩnh Tuyết cho rằng “phe Bắc phương” vẫn giữ vị trí tương đối quan trọng hơn trong chính trường Việt Nam.

Tuy nhiên theo Chu Hảo bất kể phe nào cũng sẽ không nhượng bộ trước lợi ích quốc gia, do tính cách nước Việt. Về mặt địa lý, xứ Việt Nam hẹp và dài, theo cách nói của người Việt, có hình “1 gánh 2 thúng”, phần hẹp nhất của “gánh” chỉ có 48 cây số. Khiếm khuyết thiên nhiên tạo cho người Việt ý thức nguy hiểm sâu xa, họ luôn luôn lo sợ nếu xảy ra chiến tranh thì sẽ bị “cắt đứt ngang hông”. Về mặt lịch sử, Việt Nam có 1 thời gian dài bị thực dân đô hộ, chiến tranh nhiều năm khiến Việt Nam rất nhạy cảm trước nhiều vấn đề như chủ quyền, dân tộc, độc lập. Việt Nam còn là một nước ven biển, người Việt thể hiện những đặc điểm của 1 văn hóa hải dương: đó là tinh thần cởi mở đầy mạo hiểm.

Do đó, việc tranh chấp lãnh thổ giữa Việt Nam và Trung Quốc luôn được tuyên truyền “rất rốt ráo”, trong sách giáo khoa cho học sinh có ghi rõ “cả quần đảo Tây Sa vốn thuộc về Việt Nam, hiện toàn bộ đang bị Trung Quốc chiếm đóng”. Tuyên truyền lâu dài của chính phủ khiến ý thức lãnh thổ của dân chúng càng ăn sâu.

Mỹ ủng hộ Việt Kiều khích động diễn biến

Nói về các phe nhóm, dù nói thế nào cũng không cùng lập trường của các chính trị gia lấy lợi ích quốc gia làm trọng. Việt Nam còn có một thế lực vừa “phản Việt” vừa “phản Hoa”, nhóm người này tuy chưa lập hội, nhưng thường xuyên gây rối, khích động tình cảm dân tộc trong dân chúng, thừa cơ gây xáo trộn trong xã hội Việt Nam.

Thế lực chống Trung Quốc này chủ yếu là các Việt kiều. Hiện nay có hơn 4 triệu Việt kiều sinh sống tại Mỹ, trong đó có 1 thành phần bị Mỹ dùng như công cụ để tiến hành “diễn biến hòa bình” chống lại đảng cộng sản Việt Nam, đặc biệt là những người bỏ chạy sang Mỹ ngay trước khi Việt Nam thống nhất 2 miền Nam Bắc, và mỗi năm quốc hội Mỹ đều cung cấp tài chính để họ hoạt động. Các Việt kiều Mỹ này thỉnh thoảng về nước, lợi dụng một số người trong nước bất mãn với xã hội, khuấy động tình cảm chống chính phủ. Họ làm tài liệu xoay quanh việc tranh chấp lãnh thổ Trung – Việt, dùng lá bài “phản Hoa” để chống chính phủ.

Hoàng Vĩnh Tuyết cho rằng chính phủ Việt Nam thực ra phải cảnh giác với Mỹ, canh chừng Mỹ lợi dụng vấn đề biển Đông để đạt mục đích chính trị “nhất thạch song điểu”: đó là vừa phá hoại quan hệ hảo hữu Trung – Việt, vừa tạo yếu tố bất ổn trong nước Việt”.

Theo Chu Hảo, “Trừ lần biểu tình đầu tiên, các đợt sau đều không đông người, điều này cho thấy ảnh hưởng tuyên truyền của thế lực chống chính phủ còn ở mức thấp, vẫn chưa thành phong trào, đặc biệt tại Hà Nội, dân chúng chắc chắn vẫn đồng cảm với Trung Quốc”.