Nhà báo Phan Lợi (Bút Lông) - Dĩ nhiên, “thủ lĩnh” sẽ là TBT Nguyễn Phú Trọng. Song như những thông tin công bố, “vai” chính chống tham nhũng sẽ là phó trưởng ban thường trực BCĐ TƯ kiêm trưởng ban Nội chính trung ương, chức vụ mới được trao cho bí thư Thành ủy Đà nẵng Nguyễn Bá Thanh.
Dư luận về ông Bá Thanh thì cực nhiều, tận thiên đường cũng lắm và dưới địa ngục cũng chả ít. Song cái tính cách mang đầy dấu ấn cá nhân thì không ai không công nhận, mà cái cá nhân đó xét về hiệu quả thì lớn, xét về luật pháp lại… khó à nha.
Nói đến chống tham nhũng, là nói đến minh bạch thông tin. Hồi đầu năm 2012, mềnh vào Đà Nẵng làm cái hội thảo “Tạo dựng môi trường làm việc an toàn cho nhà báo” có nghe kể thời còn làm chủ tịch UBND, ông Thanh thường xuyên cung cấp thông tin cho nhà báo dưới dạng… đối thoại. Tức là “các ông cứ nêu mẹ hết ra đi, tôi sẽ nói lại. Hễ mà tôi không trả lời được thì các ông đăng, còn tôi mà trả lời rồi các ông không thắc mắc gì thì đừng đăng”. Bản thân mềnh cũng diện kiến điều đó… Hồi năm 2007 có lần vô Đà Nẵng và nhậu với ông. Cà kê mãi, ổng bảo “giờ tao uống 3 ly rồi, mày hỏi bất cứ chuyện gì tao cũng trả lời đủ”! Và ông trả lời hết thật, kín kẽ!
Đấy là nói về cung cấp thông tin. Còn về việc chống tham nhũng thì cái tính cách cá nhân đó có dứt điểm không ai cũng đoán được qua vụ tướng Trần Văn Thanh rồi, ít nhất là qua các mệnh lệnh hết sức quân phiệt của ông. Riêng về phòng tham nhũng, chẳng đợi TTCP và WB công bố, năm ngoái ông Thanh đã nói phải giữ hình ảnh CSGT bằng việc đề xuất trợ cấp 5 triệu đồng/tháng/người cho những CSGT đứng chốt tại bốn trạm cửa ô Kim Liên, Hòa Phước, Hòa Hải, Hòa Nhơn. Mục tiêu của khoản “dưỡng liêm” này sau đó được ghi trên giấy trắng, mực đen là nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động, giảm tiêu cực của lực lượng CSGT. Cạnh đó, ông cho lắp đặt camera theo dõi quá trình kiểm tra, xử lý của họ tại bốn trạm cửa ô. Nếu sai phạm thì CSGT không những không được nhận tiền hỗ trợ mà có thể bị kỷ luật, đuổi khỏi ngành.
Nay ra Hà Nội nhậm chức hy vọng ông sẽ áp dụng tốt các hoạt động công khai minh bạch, phòng ngừa tham nhũng như đã làm ở Đà Nẵng. Thêm nữa, một kinh nghiệm hay trong giáo dục, răn đe mà ông Thanh đã từng thí điểm thành công ở Đà Nẵng, thiết nghĩ rất nên áp dụng cho công việc mới của ông.
Cụ thể, ông Thanh từng có biện pháp rất độc đáo nhằm hạn chế các đối tượng phạm tội vị thành niên: Hai năm liền, khoảng 300 thiếu niên của Đà Nẵng đã được đưa tới tham quan Trường Giáo dưỡng số 3 (Bộ Công an) và Trại giam Hòa Sơn bằng kinh phí của TP. Kết thúc tour là cuộc tham quan khu du lịch Bà Nà và dự buổi đối thoại với ông Thanh. Được biết số gần 300 em này hầu hết đã từng trộm cướp, nghiện game và đánh nhau, nhưng đều là vị thành niên, chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự trước pháp luật. Cách làm “rất độc đáo” nói trên đưa đến kết quả: cuối buổi đối thoại 100% các thành viên trong đoàn nhất loạt giơ tay hứa sẽ... ngoan, bởi họ đã cảm nhận một tương lai rất gần là: “Muốn cuộc đời vui vẻ, lên chốn “bồng lai tiên cảnh” như Bà Nà, hay muốn vào trại giáo dưỡng, trại giam thì tuỳ “các ông, các bà” chọn lựa”!
Nay ông Thanh nhậm chức mới khiến nhiều người liên tưởng đến những phương pháp phòng ngừa tham nhũng hiệu quả. Chẳng hạn bên cạnh đề án luân chuyển cán bộ “nguồn”, cán bộ diện quy hoạch (lãnh đạo) tại sao BCĐ TƯ về PCTN không tổ chức tiếp các tour đặc biệt như vậy cho đối tượng này? Nếu như những nhà lãnh đạo tương lai (tức là những người sẽ nắm quyền lực, sẽ phải vất vả chống đỡ trước lòng tham và lợi ích) mà được diện kiến nhà tù, trại cải tạo thì chắc chắn họ sẽ nhận thức cụ thể hơn về công việc “làm quan”. Thậm chí còn nên cho các cán bộ “nguồn” đó chứng kiến các phiên xử tội “quan tham” để tác dụng giáo dục sâu sắc hơn?!
Hiện tình hình tham nhũng đã đến mức báo động, mà bước đột phá nên có ngay những giải pháp răn đe, giáo dục và trừng trị những đối tượng có nguy cơ và đã tham nhũng.
Những cách ông Thanh từng tiến hành ở Đà Nẵng tại sao không nâng tầm lên thành một giáo trình ngừa tham nhũng cấp quốc gia?
Nhà báo Phan Lợi (Bút Lông)
