Giám mục Vincent Nguyễn Văn Long, thành viên Châu Á duy nhất trong Hội đồng Giám mục Úc (Credit: ABC)
ABC Radio Australia – Qua Thư góp ý về việc sửa đổi hiến pháp, khi lên tiếng hàm ý đòi xóa bỏ điều 4 Hiến pháp, đòi tam quyền phân lập, đòi xóa bỏ sự áp đặt thống trị của một ý thức hệ và tư tưởng duy nhất hiện hành ở Việt Nam, đòi công nhận quyền sở hữu đất đai của công dân, của tư nhân… phải chăng Hội đồng Giám mục Việt Nam đang “suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức” như phát biểu của Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam?
Hôm 1/3 vừa qua, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã gởi thư góp ý về vấn đề sửa đổi hiến pháp. Ngay lập tức văn kiện này đã được dư luận chú ý, đặc biệt trong phần đề cập đến những vấn đề ‘nhạy cảm’ tại Việt Nam như vai trò lãnh đạo duy nhất của đảng Cộng sản, chủ thuyết Mác Lê và tư tưởng Hồ Chí Minh, vấn đề tự do tôn giáo, tự do ngôn luận, vấn đề tam quyền phân lập, về quyền sở hữu đất đai…
Văn kiện này cũng khẳng định rằng “quyền làm chủ của nhân dân chỉ có trên giấy tờ và lý thuyết”.
Ban Tiếng Việt Radio Australia, Cơ quan Truyền thông Quốc gia Úc ABC, đã phỏng vấn Giám mục Vincent Nguyễn Văn Long về những vấn đề liên quan tới Thư góp ý của Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN).
Radio Australia: Xin Giám mục cho biết quan điểm về Thư Góp ý của Hội đồng Giám mục Việt Nam?
GM Vincent Nguyễn văn Long: Trước khi trả lời câu hỏi này, tôi xin được vắn tắt nói qua về bối cảnh và nội dung bức thư góp ý của Ban Thường Vụ trực thuộc HĐGMVN, Giáo hội Công giáo. Nhà nước cộng sản Việt Nam đã kêu gọi người dân và các tổ chức trong nước đóng góp ý kiến cho dự thảo sửa đổi Hiến Pháp năm 1992. Với tư cách lãnh đạo và đại diện chính thức của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam, HĐGM qua Ban Thường Vụ đã gửi thư góp ý cho Ủy Ban Dự Thảo của Nhà nước Cộng sản Việt Nam với một nội dung đầy sâu sắc và thuyết phục. Bức thư phân tích rõ những khó khăn và bế tắc của tình hình đất nước do chế độ độc tài đảng trị gây ra và đề nghị xóa bỏ đặc quyền của bất cứ đảng phái chính trị nào ngay từ trong cấu trúc Hiến Pháp. Tóm lại, phải xóa bỏ xiềng xích của ý thức hệ Cộng sản đã trói buộc và kìm hãm sự phát triển của đất nước và phải trả lại cho người dân quyền quyết định và chọn lựa một chính phủ pháp quyền, của dân, do dân và vì dân.
Cá nhân tôi cho đây là một bức thư đầy quả cảm, nhạy bén và xác thực với hiện trạng đất nước cũng như những thao thức của người con dân Việt khắp nơi. Bức thư đã nói lên tiếng nói ngôn sứ cùa Giáo hội, tức là nói lên sự thật, nói lên hiện trạng đích thực của đất nước, nói lên thay cho hàng triệu con tim đang thao thức một xã hội dân chủ, văn minh và lành mạnh. Tôi cho rằng đây là một sự đồng hành vô cùng can trường và bước đi có tính cách quyết định trong cuộc hành trình gian khổ của dân tộc Việt Nam tiến về một tương lai tươi sáng hơn.
Radio Australia: Người Công giáo Việt Nam ở Úc nói riêng và ở nước ngoài nói chung nghĩ gì về Thư Góp ý này?
GM Vincent Nguyễn văn Long: Theo sự thẩm định của tôi, bức thư của HĐGMVN đã mang lại cho tất cả đồng bào Công Giáo hải ngoại một niềm hy vọng mới và một sự động viên về vai trò mà chúng tôi gọi là “làm muối men cho đời”, nhất là cho quê hương đất nước. Người Việt Công Giáo tại Úc nói riêng rất vui mừng về bức thư thể hiện lập trường của Gíao hội Công giáo trong hiện tình đất nước và dưới ánh sáng Tin Mừng. Có lẽ vì hoàn cảnh địa lý Úc và Việt Nam tương đối gần nhau cũng như truyền thống nối kết hài hòa của khối người Việt tại Úc, người Việt Công giáo tại Úc luôn tiên phong trong các vấn đề liên quan tới giáo hội và quê hương. Do đó, tôi thiển nghĩ là bức thư của HĐGMVN có tác dụng như một luồng gío mới, tác động sâu xa vào lòng người Việt Công giáo tha hương. Như mọi người đều biết, người Công Giáo chúng tôi đang mong chờ vị lãnh đạo Giáo Hội hoàn vũ mới thay cho vị tiền nhiệm, Đức Bênêdictô 16, đã từ chức. Chúng tôi đang chờ luồng gió mới của Chúa Thánh Thần thổi vào lòng Giáo hội. May thay, chính luồng gió mới của Chúa Thánh Thần đang thổi vào làm canh tân Giáo hội tại quê nhà và qua đó, cũng sẽ làm đổi mới quê hương đang nghiệt ngã trong sa mạc của chủ nghĩa Cộng Sản.
Radio Australia: Theo Giám mục, trong những điểm đề nghị được Hội đồng Giám mục Việt Nam nêu ra, điểm nào quan trọng nhất và cần được ưu tiên thực hiện?
GM Vincent Nguyễn văn Long: Đọc bức thư, tôi thật tâm đắc với những phân tích sắc bén và những đề nghị thuyết phục của HĐGMVN. Nếu nói là điểm nào quan trọng nhất thì theo tôi, đó là điểm nói về việc thi hành quyền chính trị của người dân. Ở đây tôi xin mở ngoặc để nói rằng vai trò của Giáo hội không chỉ giới hạn vào những vấn đề thuần túy tôn giáo. Chúng tôi còn có bổn phận đưa Đạo vào Đời và đóng góp vào những vấn đề xã hội dưới ánh sáng Tin Mừng. Chúng tôi không thể vô cảm và nhất là càng không thể làm công cụ cho bất cứ chế độ nào. Do đó, việc gióng lên tiếng nói ngôn sứ ngay cả trong những bế tắc có tính chính trị cũng không đi ra ngoài vai trò của Giáo Hội.
Với quan niệm đó, việc đưa ra một đề nghị cho vấn đề chính trị nóng bỏng của đất nước là một bổn phận và trách nhiệm thiêng liêng của chúng tôi, những người lãnh đạo tôn giáo. Tôi cho rằng đề nghị cuối cùng trong bức thư của HĐGMVN là điểm quan trọng nhất. Tôi xin được trích nguyên văn: “Phải vượt qua sự bất hợp lý từ trong cấu trúc Hiến pháp, bằng cách xóa bỏ đặc quyền của bất kỳ đảng phái chính trị nào, đồng thời nhấn mạnh vai trò của Quốc hội là ‘cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất’, do dân bầu ra và là đại diện đích thực của nhân dân, chứ không phải là công cụ của một đảng cầm quyền nào.”
Nói một cách khác, nguyên nhân của mọi bế tắc mà đất nước đang phải đương đầu hiện nay chính là một hệ thống chính trị không phải của dân, do dân và vì dân. Chỉ khi nào chúng ta tháo bỏ xiềng xích của một hệ thống độc tài đảng trị, một ý thức hệ ngoại lai và đã bị khai trừ tại đại đa số các quốc gia tiên tiến trên thế giới và ngay chính tại cái nôi của nó là Liên Sô, chúng ta mới có hy vọng kiến tạo một xã hội dân chủ, văn minh và lành mạnh.
Radio Australia: Hôm thứ Hai 25/2 Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cho rằng các “luồng ý kiến” đòi hỏi xóa bỏ điều 4 Hiến pháp, đòi đa nguyên, đa đảng, đòi tam quyền phân lập… là “suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức”…
GM Vincent Nguyễn văn Long: Những lời của ông Tổng Bí thư đảng Cộng sản có đáng để chúng ta bình luận không thì tôi để cho qúy vị thính giả tự trả lời. Tôi cho rằng những lời này phát xuất từ một tư tưởng đóng khung trong quá khứ và trong một ý thức hệ cũng thuộc về quá khứ. Tới thế kỷ 21, mà chúng ta gọi là thế kỷ của cách mạng thông tin, mà còn có những nhà lãnh đạo sống trong ảo tưởng của một hệ thống chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng Cộng sản của thập niên 40, 50. Thật đáng buồn cho đất nước.
Radio Australia: Vào ngày 1/3, qua Thư Góp ý, HĐGMVN cũng đã gần như hoàn toàn đòi hỏi xóa bỏ những điều trên, như xóa bỏ điều 4, đòi tam quyền phân lập, đòi xóa bỏ sự áp đặt thống trị của một ý thức hệ và tư tưởng duy nhất hiện hành ở Việt Nam … Như vậy, liệu có thể xem như HĐGMVN cũng đã “suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức” hay sao? Giám mục nhận định thế nào về sự kiện này?
GM Vincent Nguyễn văn Long: Một lần nữa, tôi tôn trọng sự suy nghĩ của quý thính giả. Chúng ta thừa biết: ai thể hiện sự “suy thoái”? Đất nước ta, dân tộc ta vì sao bị “suy thoái” thì chúng ta có thể dễ dàng kết luận. Không cần phải phân bua trước những lời phát biểu không đáng để chúng ta bình luận.
Radio Australia: Các chương trình hành động cụ thể của cộng đồng Công giáo người Việt ở hải ngoại nói chung và ở Úc nói riêng sẽ ra sao để hỗ trợ v.v… cho bản kiến nghị trên. Các Giám muc Việt Nam ở nước ngoài có lên tiếng hiệp thông hay là đồng tình chung với HĐGMVN trong nước không ?
GM Vincent Nguyễn văn Long: Ngay khi bức thư được phổ biến, chúng tôi, các giám mục, linh mục Việt Nam và các tổ chức truyền thông Công Giáo tại hải ngoại đã tìm cách hiệp thông và hậu thuẫn mạnh mẽ cho HĐGMVN trước hành động đầy sự can đảm và tính tiên tri. Chúng tôi đã soạn thảo một thông cáo và một thỉnh nguyện thư để đồng bào Công giáo cũng như không Công giáo muốn hiệp thông với chúng tôi cũng như chia sẻ tâm tình của HĐGMVN. Tôi nghĩ Bản Thư góp ý của HĐGMVN không chỉ nói thay cho khối người Công giáo tại Việt Nam mà thôi nhưng nói cho triệu, triệu con tim người Việt Nam trong nước cũng như khắp mọi nơi trên thế giới. Trong những ngày sắp tới, chúng tôi sẽ tổ chức những buổi cầu nguyện và ký thỉnh nguyện thư, ủng hộ bức thư của HĐGMVN và đồng hành với Giáo hội và quê hương. Có thể nói đất nước Việt Nam đang đi đến một bước ngoặt lịch sử: hoặc là chúng ta tiếp tục con đường tiến lên Xã hội Chủ nghĩa mà thực chất là một con đường dẫn tới sự băng hoại và bế tắc toàn diện như đang diễn ra hiện nay tại Việt Nam. Đó là chưa nói đến hiểm họa về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ –một thử thách vô tiền khoáng hậu mà các nhà lãnh đạo Cộng sản Việt Nam hoàn toàn bất lực, mà chẳng những thế, họ còn thông đồng với kẻ thù phương Bắc. Chúng ta có chọn lựa thứ hai là chấm dứt chế độ độc đảng, là phục hồi quyền làm chủ của người dân, là lấy truyền thống văn hóa dân tộc làm nền tảng tư tưởng và điều hành xã hội, là thực hiện một tiến trình dân chủ dẫn đến một nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân.
Tất cả những điều này không phải là do những thế lực thù địch, hay những kẻ phản động theo diễn tiến hòa bình phát động. Nó càng không phải là do “suy thoái chính trị, đạo đức và tư tưởng” mà ông Tổng Bí thư đã cảnh cáo, rêu rao. Tôi cho rằng, những đề nghị của HĐGMVN là tiếng nói từ lòng dân tộc, tiếng nói của lương tâm xã hội, tiếng nói của sự thật, tiếng nói của những khao khát chân chính. Tôi cho rằng, tiếng nói này không chỉ cho người Công Giáo. Nó là tiếng chuông hiệu triệu cho toàn dân tộc, không phân biệt tôn giáo, giai cấp hay khuynh hướng chính trị. Chúng ta chỉ có một tương lai tươi sáng cho đất nước nếu chúng ta tháo ra khỏi mình xiềng xích của một hệ thống chính trị lỗi thời, “một hệ ý thức duy nhất”, đó là lời của văn bản của HĐGMVN, đã kìm hãm tư duy sáng tạo của người dân Việt Nam.
Khi nhìn lại tiến trình dân chủ hóa của đất nước, lịch sử sẽ ghi nhận bức thư này của HĐGMVN như một mốc điểm quan trọng. Nó là tiếng chuông thức tỉnh lòng người và khích lệ hàng triệu con tim Việt khắp nơi cùng nhau khai thông dòng sông lịch sử và phục hồi một đất nước phì nhiêu của văn minh và tình người.
Radio Australia: thay mặt cho Ban tiếng Việt của Radio Australia, Cơ quan Truyền thông Quốc gia Úc ABC, chúng tôi xin cám ơn Giám mục đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn.
