LMHT (Danlambao) - 39 năm, chưa đủ để gọi tên là nửa thế kỷ, nhưng chừng đó cũng đủ để chúng ta nhìn lại thế hệ của cuộc chiến - một cuộc chiến đầy mất mát, đau thương.
39 năm đã trôi qua, cũng đã khiến cho dòng người Bắc - Nam có thể thoải mái đi thông trên con đường quốc lộ 1A, những chuyến bay từ Sài Gòn - Đà Nẵng - Hà Nội lại tấp nập chuyên chở những người con xa xứ đi về thăm quê cha đất tổ.
Nhưng như thế là chưa đủ, chúng ta vẫn còn cố gắng tạo nên sự thù hằn - ở cả 2 phía. Dù là ngày 30/04, nhưng vẫn có không ít xem đây là ngày “Chiến thắng”, trong khi cũng không ít gọi tên nó bằng 2 chữ “Quốc hận”.
Người Việt miệt thị nhau bằng câu từ: vẹm, bọn cộng sản khát máu, lũ quỷ satan, lũ rận chủ, bọn phản động, đám con ngụy quân-ngụy quyền, bọn bám đít ngoại bang... Từ những từ ngữ đơn giản cho đến những video clip trên mạng.
39 năm trôi qua, cuộc chiến đã lùi xa, internet đã chuyển tải một cuộc sống vô cùng sôi động, Hoa Kỳ đã tìm đến làm ăn, nhưng dường như người Việt vẫn đang còn chờ nhau. Đúng hơn là phía này chờ phía kia chủ động trong việc hòa hợp, hòa giải. Tuy nhiên, dù có diễn ra những động thái như thế, thì bản thân nó cũng không mang mục đích cao thượng đến thế.
Tuần này, người Việt (trong và ngoài nước) râm ran câu chuyện ông thứ trưởng ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn dẫn đoàn Việt kiều về thăm Trường Sa, đặc biệt là thăm nghĩa trang Biên Hòa.
Tôi nghĩ đây là cơ hội tốt để cả hai đã chìa tay nhau chủ động. Nhưng giá như ông đừng quá “nóng nảy”, biết cách ăn nói hơn, bớt đi từ “chân lý” nơi cửa miệng thì có lẽ kết quả trả về cũng khá hơn.
Cụ thể, ông cho rằng “thù oán kéo dài làm đất nước yếu đi” là không đúng, vì thù oán là trở lực cho sự đoàn kết giữa người Việt với nhau, nhưng nó không phải là nguyên nhân chính của sự yếu kém đất nước. Nói trắng ra, ông đang tìm cách đổ vấy cho “sự thù oán” của 39 năm để biện minh cho cách điều hành kém cỏi của Đảng Cộng Sản (mà ông là Đảng viên) trong tất cả các mặt, đặc biệt là về mặt kinh tế, đặc biệt là trong vấn đề đảm bảo quyền con người (tự do ngôn luận, lập hội, biểu tình), đặc biệt là trong sự dung dưỡng vấn đề tham nhũng...
Ông cho rằng: “Vậy tại sao không tha thứ, hòa hợp với những người cùng một dân tộc, cùng một đất nước?”. Nếu ông đã nói như thế, thì trước hết ông nên trách những người Cộng sản vì ngủ quên chiến thắng mà ngông cuồng - vô đạo. Ngay cả nền giáo dục - vốn mang trọng trách đào tạo con người cũng biến thành một công cụ tuyên truyền, biến mỗi bài học trở thành lời miệt thị người Việt, đã biến báo chí trở thành kênh kích động lại sự thù hằn dân tộc vào mỗi dịp chiến thắng... Chính điều đó nó khiến cho việc ông đến thắp nhang tại nghĩa trang Biên Hòa bị nhiều người lên án, đòi xử lý mà tôi tin chắc không ít trong đó là giới trẻ 8x, 9x thậm chí 10x.
Ông kêu gọi không sử dụng ngữ từ như: bè lũ phản động, ngụy quân/ngụy quyền nhưng ông lại chấp nhận gọi họ là “những người có tư tưởng đi ngược lại với lợi ích đất nước hoặc chưa hiểu hết tình hình đất nước”. Thưa ông, nếu ông đã có thái độ cầu thị, thì ông đã biết phân biệt được quyền lợi của quốc gia/ dân tộc với chế độ, hiểu được đây là thời kỳ của xã hội thông tin chứ không phải thời kỳ tuyên truyền một phía. Ông đã không hiểu được như vậy, nên thay vì dùng ngữ “bất đồng chính kiến” ông lại đánh lận quyền lợi quốc gia/ trình độ hiểu biết vào cho những người không tán đồng với chính thể của ông.
Trong videoclip ông thăm nghĩa trang Biên Hòa ông còn nói nhiều câu khó nghe và phi lý cực kỳ. “Những ngôi mộ thế này xây từ ngày xưa có ai phá đâu. Chân lý ở đâu, sự thật ở chỗ nào khi các anh cứ hô hào, kêu gọi chống cộng, nói rằng cộng sản không làm gì cho nghĩa trang. Trong khi đồng đội quý vị nằm đây, một cent quý vị cũng không đóng góp. Nếu đất nước không có đại đoàn kết thì những ngôi mộ kia có còn những tấm bia nguyên vẹn như vậy không?” Nhưng thực sự là từ sau ngày 30/04/1975 đó, nghĩa trang quân đội Biên Hòa được giao cho Quân khu 7 thuộc Bộ Quốc phòng quản lý. Và nơi đây có quân cảnh đứng gác, có biển báo “Cấm xâm nhập, cấm chụp hình”, tượng Thương tiếc bị kéo sập... Chỉ có số ít thân nhân người lính nằm đây “lén, vụng trộm” [1] tìm cách đốt nhang, mang hoa quả cúng kiếng...
Nghĩa trang quân đội VNCH - nơi an nghỉ 16.000 binh sĩ lúc đó là mộ sụp, bia vỡ, cỏ dại mọc đầy; có thêm sự đổi mới là vọng gác, những người lính đứng canh khu đất quân sự và một nhà vệ sinh được xây bên cạnh Nghĩa Dũng Đài... Cho đến tận tháng 11/2006, ông thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký quyết định số 1568/QĐ-TTg thì việc thăm mộ mới trở nên dễ dàng hơn. Quyết định đó có chịu ảnh hưởng bởi lời bộc bạch của ông Nguyễn Cao Kỳ (2005) khi ông đã nhắn với tiền nhiệm của ông Dũng là Thủ tướng Phan Văn Khải rằng nên hòa giải với người chết? Dù thế nào đi nữa thì việc phi quân sự hóa khu nghĩa trang đã giúp cho các thân nhân người lính VNCH chủ động hơn, công khai hơn trong việc tu bổ, một số cá nhân đơn lẻ tìm cách tu bổ mộ, sửa sang đường đi... Chưa kể nhóm hội bên hải ngoại như QGNT Heritage, VAF [2].
Cho đến tháng 04/2014, những thành quả tu bổ đó lại được ông chỉ ra nhưng với thái độ suồng sã, vênh váo khẳng định phía chính quyền đã không phá, vẫn còn tấm bia nguyên vẹn, rồi sau đó ông quơ hết những cái gì mà thân nhân người lính VNCH làm từ sau những ngày 1975 đó cho cụm từ “nhân dân địa phương, chính quyền địa phương” với: “Tất cả đường đi lối lại do địa phương làm” [...] “Nếu nhân dân không tôn trọng, không lấy nghĩa đồng bào, nghĩa tử là nghĩa tận... thì làm gì còn mộ như thế này. Các vị cứ nói cộng sản tàn phá trong khi nghĩa trang thì còn nguyên mộ.... 40 năm nay nếu không có nhân dân địa phương chăm sóc, vun đắp thì mộ có còn không?”[...] “Cộng sản đã làm quá nhiều cho các anh... để có cái khang trang như thế này”.
Trong tư thế là người đại diện bên chính quyền nhà nước, lại là người làm bên ngoại giao. Có lẽ ông thứ trưởng cần một chút khéo léo, một chút cầu thị về sự hòa giải, hòa hợp nữa, vì tôi tự hỏi việc ông so sánh ngôi mộ ở nghĩa trang Biên Hòa “lớn gấp 10 lần liệt sĩ chúng tôi” có ý nghĩa gì thưa ông? Nếu ông có lòng so sánh thì tại sao ông không so về sự “khang trang” giữa nghĩa trang Biên Hòa với các nghĩa trang liệt sĩ lớn trên cả nước, ví như nghĩa trang Đường 9 Nam Lào chẳng hạn. Nhưng trên hết, người chết có cần sự so sánh đó không? Thưa ông!
Ông nói rất nhiều, như một người lãnh đạo, một thuyết trình viên và ông đề cập quá nhiều đến cụm từ “chân lý”, nhiều đến nỗi nó hóa ra đó là những phút cao hứng của chính ông chứ không phải nó là chân lý thực ngoài đời. Nhiều đến nỗi mà người ta cảm giác ông đang tự biện minh cho sự hoang tàn lẫn khang trang của nghĩa trang Biên Hòa. Và điều đó khiến cho người ta cảm thấy ông vẫn đặt mình ở địa vị kẻ chiến thắng, chứ không phải là một người khiêm tốn, biết lắng nghe, người đầu tiêu cho quá trình hòa hợp, hòa giải. Nó giống như vết vỡ trên bia thuyền nhân mà chính quyền các ông gây áp lực để phá vậy.[3]
Tất cả khiến tôi nghi ngờ về mục đích thực sự của “chuyến công tác” của ông thứ trưởng. Liệu nó có liên quan đến 11 tỉ kiều hối năm 2013 [4] và đang dự tăng lên trong những năm sắp tới hay không? Nghĩa trang Biên Hòa có phải là sự “đổi chác” tâm linh – người chết với những lợi ích mà chế độ đang cần không? Thưa ông?
Tôi cố gắng xem hết các videoclip quay cảnh ông đi thăm nghĩa trang, phát biểu này nọ. Và tôi đồng ý hẳn với một điều ông nói – một câu nói mà tôi cảm giác thật nhất: “Bỏ qua thôi, gần 40 năm rồi!” [5]... Nó chính xác về mặt thời gian lẫn thái độ.
Gần 40 năm rồi, còn gì đâu mà không bỏ qua, thế hệ F2-F3-F4 người Việt ở trong và ngoài nước sẽ chẳng còn biết gì về cuộc chiến cả điêu tàn này cả.
Gần 40 năm rồi, đủ khiến người ta nhìn nhận người Cộng sản như thế nào, dù họ là các ông là bậc thầy của tuyên truyền.
Gần 40 năm rồi, người Việt cần một giải pháp hòa hợp, hòa giải đúng nghĩa chứ không phải là một màn phô trương, tuyên truyền cho dụng ý nào đó.
Cuộc chiến đã lùi xa gần 40 năm rồi ông thứ trưởng ạ! Con người Việt Nam đã quá mỏi mệt sau ngày chiến thắng năm 1975 đó. Chế độ ngày càng bộc lộ sự phi nhân bản của nó về tất cả các mặt, đời sống nhân dân từ anh công nhân đến chị lao công, từ cử nhân đến vị lãnh đạo doanh nghiệp vừa và nhỏ điêu đứng... Ông và những “đồng chí” của mình, cùng với sự quay trở lại giá trị “nghĩa tử nghĩa tận” mà “người dân địa phương” đã gánh cho mấy ông suốt gần 40 năm nay thì hãy hạn chế bớt sự ăn tàn phá hoại, điều đó nó thu-phục-nhân-tâm nhiều lắm ạ. Dân bớt khổ, đồng nghĩa với việc nước mạnh lên... Hãy cởi bỏ vòng kim cô mà người Cộng Sản đặt lên đầu dân tộc này, khiến cho gần 40 năm qua, đất nước nghèo vẫn hoàn nghèo, mạt vẫn hoàn mạt, dù đã thoát ra khỏi cuộc chiến từ rất lâu. Thưa ông!
Hòa giải, hòa hợp dân tộc cần một trái tim dân tộc, một cái tâm biết lắng nghe và một “đôi mắt mới” [6]. Mà những thứ đó thì khó xuất hiện ở một thể chế... như hiện nay.
LMHT
______________________________
Chú thích:
