Nga sử dụng căn cứ không quân Saky để mở các cuộc không kích vào miền Nam Ukraine. Crimea đóng vai trò bàn đạp cho quân đội Nga nhằm vào Ukraine. Sân bay Saky hỗ trợ nhiều cho hoạt động của hải quân Nga trên Biển Đen. Sau vụ nổ này năng lực của không quân thuộc hải quân Nga đã bị suy giảm nghiêm trọng.
Đến nay, Nga luôn khẳng định đây chỉ là sự cố, nhưng giới phân tích dựa trên hình ảnh chụp từ vệ tinh và các video ghi hình vào thời điểm đó để nhận định căn cứ Saky đã bị tấn công. Hình ảnh vệ tinh cho thấy ít nhất 9 máy bay chiến đấu của Nga bị phá hủy, theo CNN.
Phía Ukraine không phủ nhận cũng không xác nhận có liên quan vụ nổ. Tuy vậy, đã có những suy đoán rằng nước này đứng sau. Lầu Năm Góc dẫn lời một quan chức quốc phòng cấp cao giấu tên của Mỹ xác nhận “Ukraine đã oanh tạc căn cứ Saky”, nằm cách tiền tuyến khoảng 180 km, nhưng không phải bằng Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân (ATACMS) của Mỹ.
Trong tuyên bố khác, Lầu Năm Góc dẫn lời vị quan chức nói rằng “Mỹ không biết nguyên nhân gây ra các vụ nổ” nhưng điều rõ ràng là chúng đã gây thiệt hại lớn đối với máy bay và đạn dược của Nga”.
Giới chức Ukraine thời gian qua đã đề nghị phương Tây cung cấp những loại vũ khí có tầm bắn xa hơn như ATACMS nhằm tấn công cơ sở hậu cần của Nga nằm sâu phía sau tiền tuyến.
Trong khi từ chối cung cấp những vũ khí như vậy vì lo ngại leo thang đối đầu với Nga, phương Tây đã hỗ trợ Ukraine hoàn thiện các hệ thống vũ khí của chính nước này phát triển nhằm tấn công mục tiêu Nga.
Theo chuyên san quân sự The War Zone, cựu cố vấn Bộ Nội vụ Ukraine Victor Andrusiv gần đây tuyên bố nước này sở hữu các tên lửa với tầm bắn từ 200 - 300 km. Phát ngôn viên Natalia Humeniuk của Bộ Chỉ huy miền nam quân đội Ukraine nói Kyiv có thể tấn công gần như toàn bộ tuyến đường tiếp tế của Nga tại miền nam.
The War Zone cho biết Ukraine từng phát triển một hệ thống tên lửa có tên Grim-2 hoặc Hrim-2 với tầm bắn lên đến 450 - 500 km cho phiên bản nội địa hoặc 280 km cho phiên bản xuất khẩu. Mặt khác, Ukraine cũng từng thông báo đã phát triển tên lửa hành trình Korshun với tầm bắn ước tính 280 km.
Dù chưa thể xác định Ukraine đã sử dụng loại vũ khí nào để tấn công căn cứ Saky, nhưng nó cho thấy Kyiv có thể sử dụng rất hiệu quả các vũ khí đang có trong tay. Quan chức Lầu Năm Góc đánh giá độ hiệu quả của lực lượng vũ trang Ukraine: “Họ đã tìm ra cách làm những điều mà chúng tôi không thể tưởng tượng”.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết hôm 12/8 rằng: “Những đám khói hình nấm gần như chắc chắn bắt nguồn từ các vụ nổ ở 4 điểm tập kết đạn dược không được che chắn. Ít nhất 5 cường kích Su-24 và ba tiêm kích đa năng Su-30 đã bị phá hủy hoặc hư hại nặng trong sự việc".
Các nhà phân tích tại công ty tư vấn khủng hoảng Cavell Group đánh giá những hố lớn ở khu đỗ máy bay có thể là hậu quả của đòn tập kích do đặc nhiệm hay du kích Ukraine tiến hành, nhưng "phần lớn dấu hiệu cho thấy đây là một cuộc tấn công tên lửa".
"Cuộc tấn công căn cứ Saky rất táo bạo và hiệu quả khi gây thiệt hại cho lực lượng tham chiến, đồng thời giáng đòn mạnh vào tâm lý binh sĩ và dân thường Nga"...
Có ý kiến cho rằng trực thăng mang bom hạng nhẹ đã kích nổ đạn dược và nhiên liệu, dẫn tới loạt vụ nổ dây chuyền tại sân bay. Vì trước đó trực thăng Ukraine từng nhiều lần vượt biên giới và tập kích kho xăng dầu trên lãnh thổ Nga.
Trong khi đó, Lầu Năm Góc phủ nhận sân bay Crimea bị tập kích bằng vũ khí Mỹ.
Quan chức quốc phòng Mỹ khẳng định nước này chưa cung cấp vũ khí cho phép Ukraine tập kích sân bay quân sự Nga trên bán đảo Crimea.
"Chúng tôi chưa cung cấp bất cứ thứ gì cho phép hoặc có thể cho phép Ukraine tập kích Crimea", một quan chức quốc phòng Mỹ cao cấp ngày 12/8 cho biết. "Đó không phải ATACMS vì chúng tôi chưa cung cấp cho họ tên lửa này".
Phía Nga nói gì?
Bộ Quốc phòng Nga cho biết kho bom đạn tại sân bay Saky trên bán đảo Crimea phát nổ hôm 9/8, gây ra loạt vụ nổ lớn và khẳng định sự cố không phải do hỏa lực của quân đội Ukraine, mà do quân Nga "Vi phạm nguyên tắc an toàn phòng cháy chữa cháy là nguyên nhân gây ra các vụ nổ".
Tuy phía Nga phủ nhận chuyện máy bay thiệt hại trong vụ nổ, nhưng hình ảnh vệ tinh cho thấy ngược lại.
Báo chí VN nói gì?
Tờ VOV ngày 13/8 cho hay: “Vụ nổ căn cứ phòng không Nga ở Crimea”. Theo đó: “Một quan chức cấp cao của Ukraine vừa tuyên bố rằng trong loạt vụ nổ tại căn cứ không quân Nga ở Crimea, có tới 60 phi công và kỹ thuật viên tử vong và 100 người khác bị thương.
Tờ New York Times ngày 12/8 dẫn lời ông Anton Gerashchenko - Cố vấn cho Bộ trưởng Nội vụ Ukraine cho rằng dựa trên các bằng chứng video và dữ liệu tình báo, có tới 60 phi công và kỹ thuật viên thiệt mạng trong loạt vụ nổ rung chuyển sân bay Saki trên bờ Tây của bán đảo Crimea vào hôm 9/8”(1).
*
Đây là đòn giáng mạnh thứ hai với hạm đội Biển Đen của Nga.
Tháng tư vừa qua, tàu tuần dương Moskva , niềm tự hào của hải quân Nga mang tên lửa, đã bị chìm sau khi bị hư hại nghiêm trọng.
Ukraine nói họ đánh chìm tàu Moskva bằng tên lửa Neptune, trong khi Moscow nói đạn dược trên tàu phát nổ do cháy không rõ nguyên nhân.
Tàu tuần dương tên lửa lớp Slava, được trang bị 16 tên lửa chống hạm và nhiều tên lửa phòng không, ngư lôi và pháo.
Tuy được trang bị hiện đại như thế, nhưng một khẩu đội tên lửa chống hạm Neptune của Ukraina được giấu ở Odessa đã tấn công thành công tàu Mátxcơva hai lần, khiến tàu tuần dương bốc cháy.
Phía Nga nói rằng, toàn bộ thủy thủ đoàn của tàu tuần dương tên lửa Mátxcơva đã được sơ tán sau một vụ nổ kho đạn do hỏa hoạn.
Điều lạ lùng là: Con tàu được cho là vẫn có thể trụ vững kể cả khi trúng 4 hay 5 tên lửa vào gần như mọi vị trí trên tàu. Thế mà chỉ với hai quả tên lửa do Ukraine chế tạo lại nhắm trúng kho đạn trên tàu, làm cho tàu bị chìm gần như tức khắc. Vậy thì làm sao mà Nga có thời gian để sơ tán được thủy thủ đoàn trên tàu trong lúc kho đạn đang nổ ầm ầm, và con tàu bị lật nghiêng rồi chìm hẳn?
Đối với Ukraine, ý nghĩa lớn nhất của việc đánh chìm tuần dương hạm Moskva, và nay là đánh trúng và phá hủy hàng chục máy bay của Nga tại Crưm sẽ khích lệ sĩ khí của quân dân Ukraine lên một tầng cao hơn, giữa lúc họ đang chuẩn bị cho một cuộc chiến được dự báo sẽ khốc liệt ở vùng Donbass.
Và với tên độc tài khát máu Putin, giờ tâm trạng rối bời trăm mối tơ vò. Tiến thì càng bị sa lầy, mà lùi thì mất mặt.
Chưa thấy sau hai vụ này, những con vẹt như Lê Văn Cương, Lê Thế Mẫu, Lê Ngọc Thống, và hàng hà sa số những tên bò đỏ cuồng Nga khác, đứng ra biện hộ cho hai thất bại nặng nề nói trên của Nga?
Không biết giờ này những con vẹt ấy đang chui rúc nơi mô?
