Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Danlambao) - Chúng tôi đến Ninh Ích, thị xã Ninh Hoà một ngày sau khi hình ảnh cuộc đàn áp người dân tại đây vì biểu tình yêu cầu di dời nhà máy xử lý chất thải công nghiệp, chất thải nguy hại do Công ty Cổ phần Môi trường Khánh Hoà làm chủ.
Đoạn đường quốc lộ 1A gần nơi xảy ra vụ việc vẫn còn sót lại biểu ngữ “Hãy cứu lấy dân tôi”.
Ngay tại khu vực nhà sinh hoạt cộng đồng thôn Ninh Ích nơi xảy ra cuộc đàn áp có một bảng khẩu hiệu với nội dung “Hãy chung tay vì môi trường xanh sạch đẹp” rất to.
Khi chúng tôi hỏi chuyện, người dân nói: “Mấy anh chị thông cảm, tụi tui giờ không tin ai nữa, từ báo chí tới chính quyền. Giải quyết giải quyết suốt mấy tháng rồi mấy ổng cho quân ra đánh dân như kẻ thù vậy coi sao được.”
Hai phụ nữ bị tấn công trong cuộc đàn áp hôm 12/8 vẫn đang nằm điều trị tại Bệnh viện đa khoa Ninh Diêm. Một em nhỏ 11 tuổi hiện đang nằm tại Bệnh viện Ninh Hoà.
Đa phần người dân chúng tôi gặp đều chung một ý nguyện: “Giờ không nói gì nữa, toàn dân trong thôn đều muốn nhà máy phải dời đi. Làm như vậy không ai sống nổi”.
Nhà máy xử lý chất thải công nghiệp, chất thải độc hại nằm cách khu vực dân cư chừng 1km.
Bên cạnh nhà máy này là Khu xử lý rác Hòn Rọ của Công ty Cổ phần Đô thị Ninh Hoà.
Trước đây bãi rác Hòn Rọ tập trung rác thải của cả thị xã Ninh Hòa được xây dựng hết sức sơ sài, không có hệ thống lót để chống thấm, xử lý bằng cách chôn lấp nên gây ô nhiễm nghiêm trọng. Nước từ bãi rác rỉ ra đen ngòm chảy theo dòng suối tràn về khu dân cư gây hôi thối làm chết hoa màu, nhiều giếng đục ngầu không thể sử dụng. Sau nhiều lần người dân phản ánh, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa đã tiến hành kiểm tra các giếng đào, giếng khoan ở thôn Ninh Ích. Qua kiểm tra cho thấy, phần lớn các mẫu nước ngầm trong khu vực bị ô nhiễm vi sinh rất nặng, hàm lượng Clorua vượt mức cho phép đến 7 lần.
Đầu tháng 3/2016, người dân thôn Ninh Ích đã bắt giữ một chiếc xe biển số 79C 06797 vận chuyển đầy chất thải rắn, chất thải nguy hại từ nhà mày đóng tàu Huyndai tỉnh Khánh Hòa để đem về nhà mày xử lý chất thải công nghiệp, chất thải nguy hại tại thôn Ninh Ích, xã Ninh An làm nguồn nguyên liệu để đốt lò và làm lễ khởi động.
Chiếc xe này bị giam lỏng hơn 5 tháng trời, Người dân yêu cầu nhà máy cam kết không được đưa chất thải nguy hại đến đây, dời nhà máy đi nơi khác thì mới chịu thả xe.
Đến sáng 12/8/2016, chính quyền địa phương cùng hàng trăm công an, cảnh sát cơ động và doanh nghiệp tổ chức giải cứu xe bằng một cuộc đàn áp đầy bạo lực.
Trong suốt quá trình nhóm di chuyển, tìm hiểu thông tin về nhà máy thì chúng tôi nhận thấy luôn có sự đeo bám của lực lượng an ninh tỉnh Khánh Hoà và an ninh địa phương.
Trên đường trở về Nha Trang khi vừa qua khỏi đèo Rọ Tượng thì chúng tôi bị một nhóm côn đồ bịt mặt đi trên xe máy Exciter Yamaha dùng mã tấu tấn công. Điện thoại, máy ảnh của chúng tôi bị đập nát và bị cướp mất. Trong khi đánh đập và cướp tài sản của chúng tôi chúng luôn miệng nhắc đi nhắc lại: “Ai cho phép mày quay phim chụp hình công ty tao?”
Câu hỏi đặt ra ở đây, khi đại diện chính quyền địa phương, đại diện Công ty Cổ phần Môi trường Khánh Hoà cam kết về tính an toàn của hệ thống xử lý rác thải độc hải, và cho rằng đã qua các đánh giá tác động môi trường do Tổng cục Môi trường và Bộ Tài Nguyên Môi trường phê duyệt. Tại sao lại sử dụng bạo lực để đàn áp người dân và những người đến tìm hiểu thông tin về nhà máy?
Người dân thôn Ninh Ích có quyền được sống trong một môi trường trong lành hay không?