Nguyễn Quang A - Nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất của các doanh nghiệp Nhà nước là kinh doanh có hiệu quả. Các số liệu do chính các cơ quan Nhà nước đưa ra cho thấy chúng hoạt động kém hiệu quả, tức là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất chúng đã không làm được.
Báo chí đưa tin, ngày 27/12/2011, một thứ trưởng Bộ Công Thương đã thanh minh hộ EVN và Petrolimex về việc kinh doanh thua lỗ nhưng vẫn trả lương “khủng” của hai doanh nghiệp có “vai trò chủ đạo” này trong ngành năng lượng. Ông thứ trưởng cho rằng EVN đã làm đúng quy định của Nhà nước khi xác định chi phí lương. Còn quy định của Nhà nước về chi phí (kể cả hoa hồng đại lý) ở mức 600 đồng/lít cho ngành xăng dầu là không phù hợp cho nên “do thù lao quá thấp, thu không đủ chi đã dẫn tới những năm gần đây, ngày càng nhiều đại lý, cây xăng đóng cửa, nghỉ bán hàng. Trước tình hình đó, Bộ Công Thương đã yêu cầu Petrolimex phải thực hiện nhiệm vụ chính trị, chấp nhận lỗ để duy trì hệ thống, không để đứt nguồn cung và không được tính khoản chi vượt định mức quy định vào giá xăng”.
Thanh minh của vị thứ trưởng đã không đề cập đến chuyện Bộ Tài chính đã chỉ ra rằng các công ty mẹ (người chi hoa hồng vượt cả toàn bộ định mức chi phí 600 đồng/lít) thì lỗ, còn các công ty con (các đại lý) lại lãi lớn.
Các doanh nghiệp luôn viện cớ phải làm nhiệm vụ xã hội, nhiệm vụ chính trị, phải làm công cụ điều tiết vĩ mô của Chính phủ nên mới bị thua lỗ. Đến vị quan chức nhà nước kia cũng đồng tình với cái cớ trên.
Phải rạch ròi, kinh doanh là kinh doanh. Không thể, và rất không nên, buộc các doanh nghiệp Nhà nước phải làm công tác xã hội (như hỗ trợ huyện này huyện nọ, đưa dịch vụ lên vùng sâu vùng xa, làm công cụ điều tiết cho chính phủ, làm nhiệm vụ chính trị như họ và các quan chức trực tiếp của họ hay than vãn như ông thứ trưởng Bộ Công thương nêu trên). Khổ cho các doanh nghiệp Nhà nước, họ không có sân chơi bình đẳng!
Để làm tốt công tác xã hội và chính trị thuộc loại như nêu ở trên phải dùng các công cụ khác hữu hiệu hơn rất nhiều mà nhiều chuyên gia, trong đó có người viết bài này, đã đề cập đến từ rất lâu rồi và có lẽ không cần nhắc lại ở đây.
Hay cả các quan chức và các doanh nghiệp Nhà nước vẫn muốn đảm nhiệm các chức năng xã hội và chính trị đó? Bởi nếu rạch ròi minh bạch và có sân chơi bình đẳng cho họ, thì còn đâu cớ để cho họ vin vào!
Nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất của các doanh nghiệp Nhà nước là kinh doanh có hiệu quả. Các số liệu do chính các cơ quan Nhà nước đưa ra cho thấy chúng hoạt động kém hiệu quả, tức là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất chúng đã không làm được. Vì phải thực hiện các nhiệm vụ xã hội, chính trị, để ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát,… nên các doanh nghiệp nhà nước mới như thế.
Hãy chấm dứt kiểu lập luận vòng vo và để cho các doanh nghiệp Nhà nước có sân chơi bình đẳng.
