Cánh Cò - Mấy ngày qua ai là người có quan tâm và theo dõi báo chí đều mang máng cảm nhận rằng một điều gì đó có thể gọi là khác thường đang xảy ra trên "mặt bằng" chính trị Việt Nam. Từ việc bắt hai nhân vật Nguyễn Đức Kiên và Dương Chí Dũng cho tới những xầm xì ngày một công khai về màn đấu đá giữa hai thế lực của đảng và chính phủ, cụ thể là giữa Thủ tướng và Chủ tịch nước khi nhân vật thứ ba đang trong tầm ngắm: doanh nhân, đại biều quốc hội Đặng Thành Tâm.
Những đồn đoán, nhận xét kể cả tung hỏa mù đang làm cho các trang mạng và blogger thêm nhiều đề tài để viết. Có lẽ những ván bài nửa kín nửa hở này làm cho nhiều người thích thú và làm họ quên một chuyện khác rất nghiêm trọng trong mấy ngày qua: Động đất liên tục tại Thủy điện Sông Tranh II.
Báo chí khan tiếng khi đăng những tin tức về động đất tại Huyện Bắc Trà My, ngay khu vực đập thủy điện Sông Tranh II đang hoạt động. Hàng chục trận động đất gối đầu nhau hàng ngày cho thấy có một tác động nào đó đang xảy ra và không cần phải là chuyên gia hay nhà khoa học về động đất thì người ta cũng biết sự cố này là bất thường cần nghiêm túc xem xét để có biện pháp đối phó ngay từ đầu. Mọi giải thích, trấn an đều khó thể thuyết phục nếu cứ một mực cho rằng đập Sông Tranh chịu đựng một lực rung chấn lên tới 8 độ Richter và với mức độ 4,7 như hiện nay thì vẫn còn trong tầm kiểm soát.
Người dân tại Bắc Trà My và những huyện hạ du con đập không còn tin vào lời khẳng định trấn an của những người trách nhiệm nữa vì họ đã đọc báo, đã nghe đài, kể cả đài ngoại quốc để biết rằng những thông tin mà EVN và các cơ quan chủ quản đưa ra đều không thể tin được.
Nếu đọc báo trong nước, người dân Bắc Trà My sẽ choáng váng với cái tin toàn khu vực thủy điện Sông Tranh và lân cận hoàn toàn không có bất cứ thiết bị quan trắc động đất nào. Câu hỏi nhức nhối cho các nhà khoa học: không có thiết bị quan trắc đo đạc thì lấy đâu ra con số chính xác, tin cậy để biết mức rung chấn thật sự tại khu vực xảy ra động đất?
Tại khu vực thủy điện số đo rung chấn là tất cả vì mọi biện pháp đều dựa theo kết quả này. Nó không thể lấy kết quả từ cơ quan thăm dò địa chấn mãi tận... Bình Định và thậm chí cả Huế. Với cách làm giật gấu vá vai này bảo người dân cố mà tin những lời "khẳng định" của quan chức là điều khôi hài nếu không muốn nói là họ đang tiếp tục mị dân.
Mà số tiền để mua một máy quan trắc tại Sông Tranh II nào có lớn lao gì: Hai tỷ bạc. Với số tiền hai tỷ người ta có thể dễ dàng bảo trợ cho một chương trình giải trí vớ vẩn nào đó nhưng nhà nước lại đóng sập cửa khi không cấp 2 tỷ để bảo vệ hơn 100 ngàn cư dân sống chung quanh và phía dưới con đập tai tiếng này. Đây thực sự là một dấu hỏi lớn cho cả hệ thống cầm quyền.
Hai tỷ bạc chỉ bằng một vài cây cảnh trong nhà đại gia nếu liên hệ mật thiết với nhóm lợi ích có liên quan đến ngành điện. Điều làm người dân căm phẫn trước sự dã man của EVN là tập đoàn này không chi tiền ra để mua máy đo quan trắc vì sự an toàn cho chính bản thân con đập. Không còn ngôn ngữ nào có thễ diễn tả sự keo bẩn và ngu dốt đến không thể tha thứ này.
Chính phủ gửi một phái đoàn hùng hậu xuống tận nơi để tham khảo, quan sát, báo cáo và... chờ đợi. Phái đoàn này làm được gì khi trong tay không có phương tiện hiện đại để tìm cho ra nguyên nhân gây động đất?
Hai nguyên nhân chính được đưa ra, thứ nhất động đất là chu kỳ bình thường của cấu tạo địa chất dưới lòng dất của khu vực và thứ hai động đất do sức chứa của hồ quá lớn tạo kích thích đối với những vết nứt gãy địa chất bên dưới lòng hồ thủy điện.
Thử chấp nhận nguyên nhân thứ nhất, mặc dù sức thuyết phục của nó rất ít, vậy thì chính phủ im lặng chấp nhận như một nguyên nhân khách quan hay sẽ nỗ lực tìm biện pháp khắc phục? Cho tới nay chưa thấy các quan lớn có một hành động hay tuyên bố sẽ hành động cụ thể về câu hỏi này. Họ chỉ lên báo đài ra rả xác nhận thủy điện Sông Tranh vẫn an toàn.
Nguyên nhân thứ hai: do sức chứa của hồ quá lớn gây động đất kích thích liên tục trong mấy ngày qua. Vậy nhà nước phải làm gì khi hiện nay nhiều nhà khoa học chấp nhận giả thuyết này như một tiền đề để khảo sát?
Câu trả lời: Chờ.
Nhưng người dân không thề chờ.
Các quan chức của "tập đoàn" - mình muốn đóng ngoặc kép hai chữ này với hàm ý xấu như khi nói đến cụm từ "tập đoàn Mỹ ngụy" hay "tập đoàn phản động" - điện lực EVN hoàn toàn không muốn nhắc tới cụm từ "sức chứa của hồ gây ra động đất kích thích" trong khi họ phải tranh thủ giải tỏa những câu hỏi khác của báo chí về hàng loạt sai phạm trong kinh doanh ngành điện. Ai cũng thấy EVN đang vận động bạn bè cánh hẩu trong "tập đoàn cầm quyền" để lái câu chuyện sang một hướng khác, mà trước nhất là ngăn cản bằng mọi giá không cho dân di tản trước khi biến cố vỡ đập xảy ra. Thử tưởng tượng uy tín của EVN sẽ xuống tới mức nào khi hàng chục ngàn con người bồng bế nhau chạy trốn một trận hồng thủy vì EVN thiết kế xây dựng đập thủy điện tầm cỡ quốc gia lại không nghiên cứu kỹ lưỡng về khả năng động đất.
EVN lo là đúng, nhưng người dân lại thấy nỗi lo này lẽ ra phải được chính phủ trách nhiệm bằng cách cật lực lên tiếng chứ không phải cái cách mà họ đang làm hiện nay.
Người ta còn nhớ khi Bầu Kiên (VPF) lúc còn hung hăng giành giật quyền lợi với Nguyễn Trọng Hỷ (VFF), cũng như AVG về chuyện thương quyền trong bóng đá thì đích thân Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã hạ lệnh phải dứt điểm chuyện xâu xé này và phải báo cáo cụ thể cho ông ta biết.
Nỗi lo xâu xé giữa những kẻ nhà giàu lớn hơn nỗi lo chết chóc và tài sản của gần 100 ngàn con người được đánh gía là nghèo và ở ngưỡng nghèo tại Bắc Trà My và vùng phụ cận. Đây là một sự thật đáng xấu hổ không thể chối cãi.
Nếu hai ông Thủ Tướng và Chủ tịch nước tạm ngưng đấu đá để có một cử chỉ thiết thực với nỗi lo của nhân dân hiện nay thì có lẽ họ có chết cũng ngậm cười! Một trong hai ông phải xuống tận nơi để chia sự sợ hãi động đất với dân hay chí ít nếu sợ "can qua" thì các ông cũng có thể lên TV trần an dân chúng như mấy ông Tổng thống, Thủ tướng phương Tây thường làm. Có đâu vùi đầu trong cát, mặc dân tình kêu khóc hoảng loạn như mấy ngày qua?
Tôi tin các ông vẫn còn nhân tính, nhưng tôi cũng tin rằng bộ máy chung quanh các ông vẫn chạy rất tốt để che dấu tất cả những gì đang thật sự xảy ra. Nếu thế tôi đề nghị các ông nên đọc báo lề trái, nơi thông tin không bị bóp méo hay che dấu. Nếu họ có chửi rủa các ông thậm tệ đi nữa thì đó cũng chỉ là những chiếc gương để các ông soi những hành vi của chính mình trong lúc đất nước hoang mang cực độ như hiện nay.
Một sự thật khác mà nhân dân biết chắc họ sẽ làm gì khi con đập bị vỡ: Họ sẽ lật đổ các ông bằng sự phẫn uất của chính họ.
