Năm ngoái, cũng gần tết, cả nhà Đoàn Văn Vươn mất tết. Nhà bị phá tanh bành, tài sản mất sạch. Đàn ông thì vào tù. Ở ngoài, đàn bà trẻ con nhao nhác. Tết mưa phùn! Rét căm căm. Chó hai con thì thoát được mỗi một (không phải vào tù mà là vào nồi nhà ai đó). Rồi thì ngoài đời cả người và chó cùng chui vào cái lều bạt dứa, dựng lên giữa cảnh hoang tàn, cùng dựa vào nhau mà sống qua cái tết.
Ông bà ta có câu, giời đánh tránh miếng ăn. Cả năm trời đầu tắt mặt tối, mải miết làm ăn, ai cũng chỉ mong đến ngày tết vợ chồng con cái đoàn tụ, ăn bữa cơm tất niên, thăm làng trên xóm dưới...thế mà cưỡng chế lại cứ nhè cuối năm mà diễn, không nhà này tan đàn xẻ nghé thì nhà kia cũng mất ruộng, mất vườn. Lòng dạ nào mà tết với nhất nữa. Nghiệt ngã quá đi thôi.Chưa cần biết sự thât đằng sau cuộc cưỡng chế ấy là gì, nhưng nhìn cái cảnh quân cơ động khiên giáp rầm rập, ngồi giơ khiên (trông rất bài bản) tránh gạch đá từ phía người dân ném tới (chả bõ gãi ghẻ), rồi ùa đến chỗ đám dân (hệt như đánh giáp la cà). Tiếng dân kêu la vang dậy cả một góc trời. Rồi một hình người rũ rượi bị xốc nách, kéo lê chân trên mặt đường lướt qua màn hình (chắc đây là nhân vật quá khích đã bị dùi cui vô hiệu hóa). Tận thế không diễn ra trên trái đất, nhưng những cảnh này ở Đông Triều còn thê lương, ai oán hơn cả tận thế ấy chứ?
Ngây thơ đến mấy cũng hiểu, chả thể chống lại quân cơ động bằng gạch đá. Vậy sao họ vẫn làm? Tại sao từng là quân nhân, quá hiểu thế trận không cân sức, Đoàn Văn Vươn vẫn liều mạng nổ súng?
Tôi chợt nhớ câu hỏi của nhà báo Đoan Trang, khi người dân muốn bày tỏ chính kiến thì phải làm thế nào? Viết thư? Gửi đơn?
Cái nhà anh công an kia trả lời mới thật ngây ngô. Gửi đến phòng tiếp dân thì đợi sang thế giới bên kia cũng chưa có câu trả lời.
Nhưng đấy là bày tỏ chính kiến. Còn đây là quyền lợi sát sườn, người dân muốn bảo vệ quyền lợi đó của họ thì phải làm thế nào?
Câu trả lời là những đoàn người đi khiếu kiện năm này qua năm khác. Theo dòng thời gian, Hà Nội sẽ có những vườn hoa đi vào lịch sử như vườn hoa Mai Xuân Thưởng, vườn hoa Lý Tự Trọng với một cái tên khác: vườn dân oan!
Những ngày cuối năm, liệu có thêm người bị bắt? Trong tù có ai bị đánh đập?
Nghe nghèn nghẹn trong lòng. Mi mắt nong nóng. Xót thương biết chừng nào.
Phương Bích
