Do có nhiều thời gian rảnh rỗi nên ông thường tụ tập những đồng chí đã từng sống và chiến đấu trong bưng biền nhậu nhẹt hằng ngày. Khi thì ông thui một con chó. Máu sống làm tiết canh, phần còn lại chế biến đủ bảy món. Khi thì ông nước con cá lóc thơm lựng uống với ba xị đế. Nói chung là thời điểm đó, tôi chừng 11 hay 12 tuổi, nhìn thấy hình ảnh ông và những đồng đội cũ “ngồi chén chú chén anh” tôi rất khoái nên xáp lại ngồi hóng chuyện. Ông kể biết bao nhiêu chiến tích oai hùng và lừng lẫy của ông và lực lượng Việt Minh sau này đổi tên thành cộng sản Việt Nam. Qua lời ông kể, người lính quân lực Việt Nam Cộng Hòa và Quân đội Mỹ là những kẻ xấu xa và khát máu. Bọn ngụy quân, ngụy quyền.
Từ lúc lên lớp 7, tôi chú ý nhiều đến môn giáo dục công dân. Tôi thích môn học này. Năm tôi lên lớp 9 hay lớp 10 thì khối XHCN toàn thế giới sụp đổ. Trong đầu óc của tuổi thiếu niên lúc đó, tôi không xem đó là quan trọng. Nhưng trong nhiều tiết học giáo dục công dân, cô giáo tôi khẳng định: có rất nhiều con đường tiến lên XHCN. Nước Nga sụp đổ vì đi sai đường, Việt Nam chúng ta sẽ đi lối khác và sẽ thành công. Tôi vốn dễ tin nên tin tuyệt đối vào điều cô giảng dạy. Tôi cũng tin tuyệt đối chế độ Tư Bản là chế độ người bóc lột người, XHCN là chế độ xã hội lý tưởng và bình đẳng.
Có lần một bạn trong lớp đã đứng dậy hỏi cô trong giờ học: “thưa cô vì sao chế độ XHCN ở Việt Nam mình là công bằng, ưu việt mà người đạp xe lôi (một loại xe thồ ở miền Tây) ngồi phía trước còng lưng đạp, người ngồi sau giống như ông bà chủ vậy?”.
Cô trả lời gì đó tôi không nhớ nhưng tất cả chúng tôi đều không có câu trả lời thỏa mãn. Dù vậy, tôi vẫn tin XNCH là tốt đẹp. Rồi tôi rời quê nhà về Sài Gòn học đại học. Tôi được học môn Lịch sử Đảng. Dĩ nhiên, tôi nghe được những điều tốt về Bác Hồ về đảng cộng sản Việt Nam. Một lần, đột nhiên một bạn học của tôi đứng lên hỏi thầy phụ trách bộ môn: “thưa thầy, vì sao đảng ta quá tốt mà những người phạm tội tham nhũng đều là đảng viên cộng sản chứ không phải người bình thường. Đặc biệt, số lượng phạm tội ngày càng tăng lên???!” Thầy trả lời gì đó tôi nghe cũng không rõ nhưng tụi sinh viên chúng tôi cũng không có câu trả lời thỏa mãn. Nhưng tôi vẫn tin XNCN là chế độ tốt.
Thời gian cứ thế trôi đi. Tôi tình cờ nghe một người thầy nói chuyện với bạn trong căn tin trường vào giờ tan học: Trong chiến tranh Việt Nam, Liên Xô và Trung Quốc yểm trợ cho miền Bắc Việt Nam từ vũ khí, lương thực đến chuyên gia quân sự cấp cao. Mục đích là muốn học thuyết cộng sản bám rễ và lan truyền ở Đông Nam Á. Không có sự hỗ trợ này sức mấy miền Bắc cộng sản chiếm được miền Nam tư bản. Câu chuyện vô tình nghe được gợi trong tôi lòng tò mò và khám phá. Không thể tìm được từ sách vở trong thư viện, thì tôi hỏi người lớn, và lùng tìm trên internet.
Nhiều người đã cho tôi biết rằng: cộng sản Bắc Việt đã dùng chiêu bài dân tộc để xâm chiếm miền Nam tư bản. Họ tuyên truyền miền Nam rước voi về dày mã tổ nhưng bản thân họ cũng rước Liên Xô và Trung Quốc về giày xéo quê hương. Nhưng kẻ thắng làm vua, kẻ thua làm giặc. Thằng thắng thì mạnh miệng nói mình là anh hùng, thằng thua phải chịu nhục. Cộng sản thắng nhưng cách cư xử với kẻ thua cuộc thật đáng hổ thẹn. Những binh sĩ VNCH được nhốt chung với tù hình sự. Họ bị đánh đập, bỏ đói và chà đạp một cách tồi tệ nhất. Họ đối xử với người anh em, đồng bào của họ còn thua súc vật.
Sự cai trị khắc nghiệt của cộng sản đã khiến hàng triệu con người vượt biển tìm chốn tự do. Biết bao sinh linh bỏ mạng qua những cuộc vượt thoát ấy. Vậy mà Cộng sản nguyền rủa những người ra đi là bọn phản bội và bán nước.
Câu chuyện đó làm tôi chú ý hơn đến thực tế cuộc sống. Tôi nhận ra rõ ràng không có công lý và bình đẳng trong xã hội này. Quan chức càng ngày càng giàu lên nhờ bòn rút của người dân, người nông dân bị tước đoạt đất đai nên nghèo càng nghèo hơn, công nhân làm kiệt sức mà chỉ nhận đồng lương rẻ mạt. Con quan chức thì trước sau gì cũng được cơ cấu vào bộ máy quản lý đất nước, còn dân đen thì biết thân kiếm ăn ở chổ khác.
Dưới sự quản lý của cộng sản, con gái đi tha hương kiếm cơm bằng cách lấy chồng què quặt, bệnh tật ở nước ngoài. Tỷ lệ nghiện ngập ma túy trong giới trẻ được xếp vào loại đứng đầu thế giới. Đáng nói hơn, tệ nạn giết người dã man thì không đất nước nào bì kịp. Con giết cha mẹ, vợ giết chồng, chồng giết vợ, hay giết người vì những lý do vớ vẩn đang gia tăng đến đáng sợ. Tôi nghĩ lại chẳng lẽ cái XHCN lý tưởng mà tôi đang sống là thế này sao? Tôi tỉnh ngộ và khẳng định: tôi đang sống trong một đất nước độc tài và bất công.
Nhưng lãnh đạo cộng sản thì luôn nói xã hội Việt Nam đang tốt đẹp. Sự lừa dối này bắt đầu từ miền Bắc từ năm 1930, và ở khắp Việt Nam ngày 30.4.1975. Từ đó, cứ mỗi khi tháng Tư về, tôi lại nhũ thầm: tháng tư lừa dối lại đến với đất nước mến yêu của tôi.
Tôi buồn nhưng tôi hy vọng. Bởi vì, sự lừa dối sẽ không bao giờ có thể tồn tại dài lâu. Và cũng bởi vì, người dân đang mạnh dạn đứng lên vượt qua sợ hãi để đi tìm sự thật của công lý và bình đẳng. Họ sẽ đòi lại nhân quyền, cái quyền cơ bản đã mất đi trên đất nước mến yêu này đã nhiều năm rồi.
