Lazar Backovic (Spiegel online 25. 10. 2012) - Thái Bá Hồng (Danlambao) lược dịch - Vào năm 2020 trên bầu trời nước Mỹ sẽ có 30.000 vật thể bay trinh thám, nhà chức trách lưu thông hàng không dự đoán. Hầu hết các vật thể bay đều được gắn máy quay phim. Ở nước Đức cũng đang gia tăng nỗi sợ trước sự theo dõi từ trên bầu trời.
Chỉ tiếng kêu vo ve của cánh nó là có thể nhận biết đây không phải là con chim nhỏ. Ngoài ra nó chuyển động giống như con chim trong tự nhiên. Nó bay tiến, bay lùi, bay ngang. Nó cân nặng bằng con chim ong (kolibri), sải cánh rộng 16 cm.
 |
| Abbildung 1: AeroVironment |
Nhưng nó là một máy bay trinh thám, một roboter bay có tên là Nano "Hummingbird", được sản xuất tại hãng Aero Vironment ở Mỹ và được trang bị bằng một hệ thống quan sát bằng máy quay video. Một bức màn huỳnh quang bên thiết bị điều khiển từ xa có thể cho người điều khiển biết nó đang nhìn thấy cái gì.
Máy bay chiến đấu không người lái cho đến nay người ta được biết qua cuộc chiến chống Al-Quaida của Mỹ. Tổng thống Barack Obama đã mở rộng phạm vi sử dụng máy bay này từ khi lên làm tổng thống.
Tương lai sắp tới những roboter bay như Nano-Kolibri sẽ cất cánh nhiều hơn trong nội nước Mỹ, có khi không phải mục tiêu giết người. Nó làm nhiệm vụ theo dõi kẻ tình nghi, quan sát tòa nhà, mảnh đồng hay quan sát cảnh nguy kịch của thời tiết.
Tuần phòng biên giới
Vụ việc này đã bắt buộc ra đời một điều luật mà Obama đã ký vào mùa xuân vừa qua, nhưng điều luật này lại gây bức xúc đối với những người đấu tranh cho quyền công dân. Theo đó chậm nhất là năm 2015 bầu trời Mỹ sẽ mở cửa cho 10.000 vật thể bay không người lái hoạt động. Các tư nhân và các hãng được phép sử dụng máy bay không người lái trên lãnh thổ Mỹ. Cho tới bấy giờ chỉ các cơ quan như công an hay quân đội được sử dụng. Theo đó, trong bộ quốc phòng có 64 căn cứ máy bay không người lái nội tại, như tổ chức bảo vệ dữ liệu "Public Intelligence" đã phát hiện. Và Bộ Bảo vệ quê hương thì đã đưa sử dụng 9 máy bay không người lái không gắn vũ khí để tuần phòng biên giới Mỹ-Mexico.
Hiện tại có 300 vật thể bay không người lái có giấy phép chính thức trên bầu trời Mỹ. Nhưng cho đến năm 2020, theo luật mới, nhà chức trách hàng không FAA dự tính sẽ có 30.000 roboter bay. Máy bay trinh thám nhỏ như Nano-Kolibri sẽ trở nên thường nhật ở nước Mỹ. Một phương án rẻ nhất sẽ phù hợp cho mọi người, khoảng 300$. Như vậy máy bay không người lái sẽ thích hợp cho mọi sự ứng dụng: như cho xưởng phim Hollywood, cho các nhà phóng sự- nhưng cũng cho những tư nhân muốn phê phán láng giềng. Ngay việc tự chế máy bay này là một sở thích đang thu hút nhiều thành viên.
Tai họa thiên nhiên được ghi nhận từ vị trí an toàn
"Giống như các thành tựu khác, đầu tiên chỉ sử dụng phục vụ quốc phòng", Ryan Calo phát biểu tại đại học quốc gia Washington. "Có thời đại vi tính, rồi Internet. Bây giờ là thời đại roboter". Từ nhiều năm chuyên gia luật và roboter Calo đã nghiên cứu máy bay không người lái.
Các nhà sản xuất thì vui mừng vì có thị trường dân dụng mới. "Máy bay không người lái sẽ phục vụ giúp đỡ cải tiến an toàn công cộng", Melanie Hinton, phát ngôn viên của hội quốc tế Association for Unmanned Vehicle Systems International, phát biểu. Hội này là đơn vị Lobby lớn nhất ở nước Mỹ đã dẫn dắt dự luật đang bị tranh cãi gay gắt, vào guồng. Hinton phấn chấn: Máy bay không người lái sẽ làm trợ lý cho các cuộc truy lùng nguy hiểm và ghi nhận các hậu quả của tai họa thiên nhiên từ nơi an toàn.
Nhưng những dữ liệu mà máy bay ghi nhận được sẽ xử lý ra sao? "Nhà chức trách hàng không chỉ mới đề cập tới vấn đề an toàn bay", chuyên gia Calo phát biểu. Chính từ điểm này nhóm đấu tranh cho dân quyền nhìn thấy cái bẩy cho việc kiểm soát tổng thể.
"Qua việc bảo đảm an toàn lỏng lẻo các vụ sự cá nhân ở Mỹ sẽ hình thành tai họa lớn, rằng công an sẽ dùng máy bay này để quan sát các phong trào quần chúng", Jay Stanley, một người của tổ chức American liberties Union, đã nói. "Các ngài hình dung, tại một cuộc biểu tình mà công an dùng máy bay này quan sát từng thành viên. Đấy là một sự xâm phạm vào sự tự do bày tỏ chính kiến và cũng sẽ đến vi hiến", Jennifer Lynch người của hãng Electro Frontier Foudation (EFF) bổ sung.
Súng điện tử gây hoảng loạn và súng bắn đạn cao su
Với điều luật mới, nhà chức trách giao thông hàng không FAA chấp nhận cho phép sử dụng máy bay phục vụ ngành công an và cứu trợ vô điều kiện. Chỉ riêng một điều kiện: Máy bay này phải nhẹ hơn 2 kg. Cho tới nay điều kiện đó là một điểm ngoại lệ.
Khu vực ứng dụng dân sự lớn nhất cho tới nay là các trường đại học ở Mỹ. Theo EFF, 17 trường đại học ở Mỹ sử dụng máy bay này - nhưng cho tới nay chỉ phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học. "Chúng tôi sử dụng máy bay tự chế để bay vào các vùng có mưa bão lớn", Bronsen Hillard thuộc trường Đại học Colorado ở Boulder phát biểu. "Chúng tôi không sử dụng máy bay này để phục vụ an toàn cho khu vực nhà trường."
Nhưng chuyên gia Calo cảnh báo: "Đã có hàng tá vụ việc sử dụng máy bay này để quan sát theo dõi, và cũng rất ít lưu ý, liệu làm như thế có phù hợp luật pháp không".
Thái Bá Hồng dịch (Có rút ngắn)
