“Nó hút sạch những thứ dưới đáy biển, sau đó lên tàu sẽ được lọc, để lại cát, còn những thứ khác lại thải ra. Anh bảo như thế có con gì mà sống được. Gần 1 năm qua, nhiều ngư dân kêu trời vì không kiếm được hải sản, sản lượng tụt ghê gớm”
Duy Tuấn - Phi Long (Vietnamnet) - Chính quyền, biên phòng gọi đó là tàu lạ. Ngư dân Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) thì ví đó như “con quái vật” làm hại ngư trường.
Thuyền cá cưỡi sóng săn tàu khổng lồ
Thời gian qua PV. VietNamNet ở Hà Tĩnh liên tục nhận được những lời kêu cứu của ngư dân xã Cẩm Nhượng, phản ánh những con tàu khổng lồ xâm phạm vùng biển, hút cát làm hại ngư trường đánh bắt truyền thống gần 1 năm qua.
Ngày 5/8, vừa qua, chúng tôi đã cùng với 3 ngư dân, ông Nguyễn Văn Thanh (Chủ tịch nghiệp đoàn nghề cá xã); Nguyễn Hoàng Lê (Chủ tịch Hội nông dân) và ngư dân sừng sỏi Nguyễn Văn Hồng, dùng thuyền cá, vượt hơn 12 hải lý, mục sở thị những con tàu đang làm hại ngư dân.
Con tàu khổng lồ đang hút cát ở khoảng cách 2 hải lý - Ảnh: Duy Tuấn
Ông Thanh vừa lái thuyền vừa kể, những con tàu khổng lồ mang cờ nước ngoài này bắt đầu xuất hiện vào tháng 10/2012.
Lúc đó ông và hàng trăm ngư dân ở xã rất bất ngờ. Lúc đầu chỉ nghĩ là tàu nào đến thăm dò dầu khí.
“Có 2 con tàu lớn dài cả trăm mét, rộng chừng 20- 30 mét thay nhau chạy ra rồi neo đậu ở vùng Cồn Giữa, ngư trường lắm hải sản. Thường đậu ở khu vực Đông Bắc hòn Én, khi thì cách 6-7 hải lý, khi thì 10- 13 hải lý”, ông Thanh kể.
Sau khi thấy tàu lạ liên tục xuất hiện cả ngày cả đêm, rất nhiều ngư dân đã nghi ngờ và đã nhiều lần áp sát để xem họ làm gì. Thế nhưng thời gian đầu rất khó tiếp cận. Về khi về đêm, nếu thuyền cá áp sát thì bị những người trên tàu rọi đèn cao áp xua đuổi.
Mãi đến khi phát hiện vùng nước xung quanh con tàu bị đục ngầu như kiểu đáy biển bị khuấy đảo, ngư dân mới biết được rằng những con tàu đó ra để hút cát.
Sau 2,5h đồng hồ, cuối cùng chiếc thuyền cá chúng tôi cũng đã tiếp cận được tàu lạ. Anh Hồng cho biết, khoảng cách lúc này khoảng 13 hải lý.
Cảnh tượng đập vào mắt là con tàu sắt khổng lồ mang ký hiệu Vasco de Gama, đang gầm rú xả khói đen kịt, hai bên mạn tàu là những chiếc vòi hút cắm xuống đáy biển.
Một điều rất lạ là khi thấy chiếc cờ tổ quốc trên thuyền cá được bung ra, con tàu lập tức cúp vòi hút, quay đầu chạy về hướng Nam.
Cả vùng biển đằng sau con tàu bỏ đi ánh lên một mà đỏ đục. Ngư dân nói rằng, màu nước đó là hậu quả của việc hút cát từ con tàu.
Làm hại ngư trường
Vị chủ tịch nghiệp đoàn nghề cá bức xúc: Từ khi những con tàu lạ này đến hút cát cũng là lúc ngư trường đánh bắt truyền thống của ngư dân Cẩm Nhượng bị xâm hại nghiêm trọng.
“Nó hút sạch những thứ dưới đáy biển, sau đó lên tàu sẽ được lọc, để lại cát, còn những thứ khác lại thải ra. Anh bảo như thế có con gì mà sống được. Gần 1 năm qua, nhiều ngư dân kêu trời vì không kiếm được hải sản, sản lượng tụt ghê gớm”, ông Thanh cho biết.
Chiếc thuyền cá của ngư dân đưa PV VietNamNet
ra biển, mục sở thị “con tàu lạ” - Ảnh: Duy Tuấn
Ngư dân Nguyễn Văn Hồng thì nói, khu vực cồn Giữa, cồn Sỏi là những doi cát dưới đáy biển, là nơi cá tôm, mực rất thích cư ngụ. Ngư dân coi đây là nơi thu hoạch chính. Thế nhưng từ khi những con tàu này xuất hiện thì đã phá hoại hết ngư trường.
“Bình thường độ sâu ở đây chỉ có 14-16 sải (1 sải = 1,5m). Từ khi bị những cỗ máy khổng lồ hút cát thì giờ độ sâu đã lên tới 20 sải. Thủy hải sản cũng không còn”, ông Hồng cho biết.
Theo Chủ tịch Hội Nông dân xã Nguyễn Hoàng Lê thì những chiếc tàu này đã có quá trình thăm dò trước khi đến khai thác trái phép. Họ biết được vùng biển này có nhiều cồn cát. Đến hút để phục vụ việc san lấp Dự án Formosa.
Ngang ngược
Điều khiến ngư dân và chính quyền xã Cẩm Nhượng bức xúc nhất là sự việc đã được báo cáo lên huyện, tỉnh, biên phòng từ tháng 10/2012 nhưng đến nay những con tàu này vẫn ngang nhiên ra khai thác trái phép.
Ông Nguyễn Sỹ Huyền, Chủ tịch xã Cẩm Nhượng vừa chỉ tay vào con tàu đang hút cát khi đứng trên tầng 3 trụ sở xã vừa nói, họ khai thác tài nguyên ngang nhiên quá. Mặc dù xã đã nhiều lần báo cáo lên các cấp các ngành nhưng dường như bất lực. Chỉ tội ngư dân, cả vùng biển rộng lớn bị khuấy đảo, tất cả thủy hải sản không thể cư ngụ được nữa.
Những chiếc vòi hút hai bên mạn tàu, chọc sâu vào
đáy biển hút những gì dưới đáy rồi lọc, chỉ lấy cát. Ảnh: Duy Tuấn
Thiếu tá Bùi Việt Dũng - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa Sót cho biết, tháng 10/2012, sau khi tiếp nhận phản ánh của ngư dân về những con tàu hút cát trái phép, đã cho kiểm tra và báo cáo.
“Có 2-3 con treo cờ nước Bỉ thường xuyên hút cát. Mỗi ngày nếu thời tiết thuận lợi thì sẽ hút từ sáng đến đêm, vị trí gần nhất cách Cửa Nhượng 5-7 hải lý, xa nhất từ 12- 14 hải lý theo hướng đông bắc”, báo cáo của đồn tháng 10/2012.
Ông Dũng cũng cho biết, sau khi báo cáo lên Bộ chỉ huy, tháng 4/2013 vừa rồi, Bộ chỉ huy đã điều tàu tiếp cận, bắt quả tang con tàu đang hút cát trái phép, xử phạt 40 triệu đồng và xua đuổi.
Trong khi làm việc với lãnh đạo đồn biên phòng thì chúng tôi nhận được thông tin, những “con tàu lạ” lại tiếp tục xuất hiện để hút cát.
Thiếu tá Dũng chỉ đạo anh em lên đài quan sát và xác nhận thông tin là đúng.
Ông Trần Hữu Duyệt – PCT UBND huyện Cẩm Xuyên cho biết, sự việc trên huyện đã báo cáo lên UBND tỉnh từ tháng 10/2012, tỉnh cũng đã có chỉ đạo lực lượng chức năng vào cuộc nhưng không thể xua đuổi.
Dòng nước đục xung quanh vị trí con tàu khai thác cát. Ảnh: Duy Tuấn
“Việc hút cát này hết sức nguy hiểm, làm hại đến ngư trường đánh bắt, đời sống ngư dân, môi trường trên biển bị đảo lộn. Mà cũng không biết họ lấy cát hay khai thác tài nguyên quý giá gì nữa”, ông Duyệt nói.
Ông Duyệt cũng thông tin thêm, ngày 1/8 vừa rồi, UBND tỉnh đã có công văn chỉ đạo Biên phòng tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý dứt điểm tình trạng “tàu lạ hút cát trái phép” báo cáo về tỉnh trước ngày 5/8.
Thế nhưng, ngày 6/8, khi PV có mặt ở Cẩm Nhượng, những con tàu này vẫn ngang nhiên ra hút cát. Và tình trạng này đã diễn ra gần 1 năm qua, nhưng vẫn chưa được xử lý.
