Bình Minh- Nguyễn Bảo - Vừa qua dư luận (kể cả MXH) liên tiếp lên tiếng mạnh mẽ vấn đề này. Ngày 26/3/2019 Ngày mới Online- Báo Người cao tuổi tiếp tục đăng bài: “Quảng Bình: án sơ thẩm bị hủy do vi phạm tố tụng, dân đợi đến bao giờ”? Bài báo phản ánh không chỉ những sai phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng của bản án hành chính sơ thẩm mà còn có dấu hiệu giây dưa, mặc dù Bản án phúc thẩm cấp cao tại Đà Nẵng số 73/2018/HC-PT ngày 29/5/2018 tuyên: “Hủy án hành chính sơ thẩm số 18/2017/HC-ST ngày 27/9/2017 của TAND tỉnh Quảng Bình, chuyển hồ sơ cho Tòa sơ thẩm giải quyết lại theo quy định”. 18 giờ cùng ngày, Truyền hình Quốc hội đã phát thông tin này (kèm chứng minh một số hình ảnh về hành vi xâm phạm quyền con người, quyền công dân ở Quảng Bình). Vậy mà…
Đợi sau một năm xin ý kiến…
Nhờ dư luận lên tiếng, ngày 22/4/2019 Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Bình Quyết định số 42/2019/QĐST-HC: “Hiện nay, TAND Tối cao đã chuyển trả hồ sơ vụ án, nên lý do tạm đình chỉ không còn”.
Tiếp theo, ngày 8/5/2019 TAND tỉnh Quảng Bình Thông báo số 51/TB-THC: “tổ chức đối thoại và công khai chứng cứ” tại Trụ sở TAND tỉnh (8 giờ ngày 5/6/2019).
Người khởi kiện, ông Nguyễn Minh Mẫn và bà Trần Thị Hảo (trú tại thôn 16, xã Lộc Ninh, TPĐồng Hới, tỉnh Quảng Bình) có mặt.
Người bị kiện: Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình vắng mặt. Người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người bị kiện: ông Phạm Quang Ánh- Phó giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Quảng Bình (TN&MT) có mặt.
Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan gồm: Chủ tịch UBND TPĐồng Hới; Chủ tịch UBND xã Lộc Ninh cùng Tổng giám đốc Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải đều vắng mặt, đồng nghĩa với tiếp tục bị nhân dân, dư luận xã hội lên án, phẫn nộ, mất niềm tin.
Sau khi Thẩm phán Trần Hữu Sỹ chủ trì phiên họp công bố tài liệu, chứng cứ, ông Mẫn, bà Hảo (người khởi kiện) nêu: “Hồ sơ, tài liệu đã nộp đầy đủ cho Tòa án Sơ thẩm & phúc thẩm biên nhận, nên nay không bổ sung gì thêm” và vẫn giữ nguyên nội dung đơn khởi kiện theo bản án cùng biên bản làm việc tại TAND tỉnh ngày 19/7/2018. Yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 2043/QĐ-UBND ngày 07/7/2016 của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình; Buộc UBND thành phố Đồng Hới bồi thường diện tích 15,5 m2 là 56.714.500 đồng; Buộc UBND thành phố Đồng Hới và Tập đoàn Sơn Hải liên đới bồi thường cho hộ ông Mẫn, bà Hảo 45.000.000 đồng (do ngày 25/6/2014 ra quân cưỡng chế trái pháp luật) làm sập đổ nhà quán có diện tích 29,4 m2; Thời gian UBND thành phố Đồng Hới để giây dưa, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho gia đình ông Mẫn, bà Hảo & bị đình trệ kéo dài, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống 5 năm x 20.000.000 = 100 triệu đồng; UBND thành phố Đồng Hới phải bồi thường tổn thất tinh thần, danh dự, nhân phẩm, quyền con người quyên công dân bị xâm hại 3 người x 150= 450 triệu đồng. Tổng công: 651.714.500 đồng (chưa kể tính lãi suất theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam).
Điệp khúc các quan vắng mặt, né tránh đối thoại
Hầu hết người bị kiện, người có trách nhiệm và nghĩa vụ liên quan nói trên đều vắng mặt vô lý do, là không nghiêm túc “thượng tôn pháp luật”, khiến nhân dân & dư luận bất bình. Thế nhưng, ông Phạm Quang Ánh- Phó giám đốc Sở TN&MT tỉnh Quảng Bình (bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Chủ tịch tỉnh giao) “Đề nghị không hủy bỏ Quyết định số 2043/QĐ-UBND ngày 7/7/2016 của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình và giữ nguyên quan điểm đã nêu tại Công văn số 1139/UBND-NC ngày 12/7/2018 của Chủ tịch tỉnh” mà không nói rõ lý do?
Ông Mẫn, bà Hảo yêu cầu ông Ánh chứng minh để bảo vệ theo quan điểm của phía người bị kiện, nếu không có chứng minh, chứng cứ mà chỉ nói suông thì yêu cầu Tòa án ghi vào biên bản: “Người bảo vệ cho Chủ tịch tỉnh không đem ra được chứng cứ. Nguyên đơn cũng yêu cầu Thẩm phán thực hiện điểm g, điểm h khoản 4 Điều 138, điểm e khoản 1 Điều 139 Luật tố tụng hành chính 2015: cần có Kết luận của Thẩm phán. Tuy nhiên, Thẩm phán “mở đường”: “Anh Ánh không chứng minh được thì trả lời bằng văn bản sau”(!?) Ý kiến này đã bị nguyên đơn lên tiếng với lý do: “Đối thoại là phải làm sáng tỏ vấn đề, vì đấy là một trong những căn cứ để giải quyết. Đáng lưu ý, trong Luật tố tụng hành chính nguyên tắc đối thoại không có Điều khoản nào quy định “trả lời văn bản sau”. Vì vậy, Thẩm phán- Chủ tọa Trần Hữu Sỹ “xoay hướng”: “Ai không có chứng cứ thì khi xét xử, Tòa án sẽ hủy bỏ yêu cầu của bên đó”.
Về phía nguyên đơn khởi kiện vẫn giữ nguyên quan điểm (ý kiến đề cập trong văn bản ngày 30/5/2019 mà TAND tỉnh Quảng Bình đã biên nhận). Ngoài 7 điểm nêu ra, trong đó diện tích đất bị thiệt hại 175,5 m2 do GPMB quốc lộ 1A dự án năm 2013 gây nên, UBND thành phố Đồng Hới mới giải quyết bồi thường 157m2/172,5 m2 (còn để lại 15,5m2 không bồi thường). Ông Mẫn bà Hảo có căn cứ để khẳng định do tiêu cực lợi ích nhóm, cố làm trái để bớt, xén của dân. Nguyên đơn chứng minh: Diện tích thiệt hại là 172,5m2 đất của gia đình ông, bà sử dụng ổn định 30 năm qua đã được Hội đồng bồi thường GPMB quốc lộ 1A dự án năm 2013 TPĐồng Hới cùng Trung tâm kỹ thuật địa chính (Sở TNMT tỉnh Quảng Bình) đo đạc ngày 19/5/2015 có kết quả nêu trên rành rành ra đó. Vậy, sao chỉ đền bù 157 m2, để lại 15,5 m2? Ông Ánh không trả lời được. Như thế, là không chỉ mâu thuẫn với kết quả trên mà còn mâu thuẫn với Quyết định số 1334/QĐ-UBND ngày 25/5/2015 của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình “yêu cầu UBND thành phố Đồng Hới trích đo, bồi thường cho hộ gia đình ông Mẫn, bà Hảo đúng theo quy định của pháp luật”. Tiếp kết luận số 900/KL-UBND ngày 13/6/2016 của Chủ tịch tỉnh Quảng Bình thừa nhận: nội dung ông Mẫn, bà Hảo tố cáo đúng. Vậy, ông Mẫn, bà Hảo yêu cầu phải bồi thường theo văn bản số 640/TNMT-QHKH ngày 29/4/2014 của Sở TN&MT tỉnh Quảng Bình và Khoản 1, 2, 3 Điều 47 Nghị định số 84/2007 của Chính phủ quy định: “Phải bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế người dân sử dụng ổn định”. Ông Mẫn, bà Hảo tiếp đem ra hàng chục bức ảnh cỡ lớn, video clip được ghi lại và đã đăng tải trên báo chí, minh chứng cho việc gia đình ông, bà bị lực lượng TPĐồng Hới xâm hại cưỡng chế trái pháp luật, gây ảnh hưởng đến tinh thần, uy tín, danh dự nhân phẩm, quyền con người quyền công dân là hoàn toàn có căn cứ.
Vậy, dư luận yêu cầu TAND tỉnh Quảng Bình xét xử độc lập, không vì một sức ép nào bẻ cong sự thật, phải thực hiện nghiêm túc Bản án phúc thẩm số 73/2018/HC-PT của TAND cấp cao tại Đà Nẵng tuyên có hiệu lực pháp luật, bởi công lý là trên hết.
Chúng tôi tiếp tục theo dõi để thông tin vấn đề này đến bạn đọc.
TAND tỉnh Quảng Bình Quyết định xét xử; Biên bản giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ; Biên bản đối thoại ngày 5/6/2019 tai Trụ sở TAND tỉnh.
