WSJ * CTV Danlambao lược dịch - Quảng trường Times Square tại thành phố New York vắng tanh, một minh chứng cho mối đe dọa mà virus Vũ Hán đã gây ra cho thành phố lớn nhất Hoa Kỳ.
Trong khi đó, 7.500 dặm về phía đông, những người trẻ tuổi tổ chức ăn lẩu vui mừng khi kết thúc kiểm dịch tại một nhà hàng đông đúc ở thành phố Thành Đô, Trung Quốc.
Tại tỉnh Phúc Kiến, một nhóm các chuyên gia Tàu đã đến sân bay chuẩn bị cho một chuyến bay sang giúp Ý đang bị dịch bệnh áp đảo.
Ba hình ảnh, được đăng tải cạnh nhau trên Twitter chính thức của Tân Hoa Xã chính thức hồi cuối tuần trước, đã gói gọn nỗ lực càn quét của Đảng Cộng sản để dựng nên câu chuyện về đại dịch và đưa Trung Cộng vào vai trò là vị cứu tinh của toàn cầu.
Chủ tịch Tập Cận Bình, phát biểu qua video liên kết với các nhà lãnh đạo khác trong nhóm G20 hồi tuần trước, cho biết đất nước của ông đã hy sinh rất nhiều để ngăn chặn virus lây lan tại TQ và giờ sẽ giúp đỡ những quốc gia khác.
Đại sứ quán Trung Cộng tại Pháp đã thổi bùng dư luận trên Twitter với nội dung: "Khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát ở khắp mọi nơi, chính Trung Quốc là người mà cả thế giới yêu cầu giúp đỡ chứ không phải Hoa Kỳ, ngọn hải đăng của nền dân chủ". "Đây là Trung Quốc đã giúp đỡ hơn 80 quốc gia. Không phải Hoa Kỳ."
Trung Cộng là quốc gia mà virus lần đầu tiên xuất hiện và cướp đi vài ngàn sinh mạng, hiện đang sử dụng sự lây lan toàn cầu của căn bệnh này để củng cố tiếng nói ngày càng gia tăng, quyết tâm cho sự lãnh đạo toàn cầu đang làm trầm trọng thêm cuộc xung đột kéo dài với Hoa Kỳ.
Kết hợp từ việc giao vận hàng hóa thiết yếu, thúc đẩy quan hệ công chúng đã cho phép Trung Cộng chiếm vị trí trên sân khấu toàn cầu do chính sách hướng nội nước Mỹ để lại, đồng thời giúp các nhà lãnh đạo Tàu Cộng đánh lạc hướng sự chú ý những lời chỉ trích vì họ đã hành xử sai ở giai đoạn đầu của sự bùng phát.
Trong khoảng thời gian 2 tuần của tháng 3, các cơ quan chính phủ, công ty và tổ chức từ thiện của Trung Cộng đã quyên góp hơn 26 triệu khẩu trang, 2,3 triệu bộ dụng cụ thử nghiệm và các vật tư khác cho 89 quốc gia, theo đánh giá của báo cáo truyền thông nhà nước và tuyên bố của chính phủ và các công ty. Hôm thứ Ba, Bộ Ngoại giao Trung Cộng cho biết số lượng quốc gia nhận được sự giúp đỡ liên quan đến đại dịch đã lên tới 120.
Ở các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề như Ý, viện trợ đã làm dấy lên thông tin rằng Trung Quốc đã nhanh tay trợ giúp hơn so với các đồng minh thân cận như Đức hoặc Hoa Kỳ.
Trước đó, các nhân viên hải quan ở Đức đã tổ chức các chuyến hàng gửi thiết bị y tế bị ràng buộc cho nước láng giềng phía nam để đảm bảo nguồn cung cấp không bị trục lợi. Bên cạnh đó, Cộng hòa Séc đã thu giữ một lô khẩu trang dành cho Ý.
Trong khi đó Trung Quốc đã gửi cho Ý hàng triệu chiếc khẩu trang được đóng gói sẵn có in với lời của một vở opera kinh điển của Ý.
Mặc dù Pháp đã gửi cho Rome một triệu khẩu trang, và mặc dù cả bệnh viện Pháp và Đức đều san sẻ bệnh nhân được chuyển từ Ý, nhưng sự giúp đỡ của châu Âu không đủ nhanh chóng hay được ghi nhận. Các quan chức Pháp cho biết họ đấu tranh để cạnh tranh với câu chuyện Trung Quốc chia rẽ một châu Âu rời rạc. Đầu tháng 2, khi Trung Quốc vẫn là tâm điểm của đợt bùng phát, Liên hiệp châu Âu và Hoa Kỳ đã tặng 30 tấn thiết bị y tế kết hợp cho Trung Quốc.
Vượt xa việc viện trợ vật chất, chính phủ Trung Quốc đã gửi các chuyên gia và hướng dẫn từ xa đến nhân viên y tế ở các nước trên khắp châu Âu và châu Á, với vai trò quốc tế tương tự như Hoa Kỳ đã từng giữ trong đại dịch Ebola 2014, khi Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ cung cấp cho Tây Phi các nước với viện trợ và tư vấn quan trọng.
"Họ đã nổi bật khi đã có thể xoay vòng nhanh chóng như vậy", Andrew Small, một chuyên gia về mối quan hệ EU-Trung Quốc tại Quỹ Marshall của Hoa Kỳ đã đề cập đến những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thay đổi lịch sử của đại dịch. "Nhưng tôi nghĩ về cơ bản gần như ngay khi cuộc khủng hoảng bắt đầu, họ đã có một trận chiến tuyên truyền để giành chiến thắng về điều này."
Bộ Ngoại giao Trung Cộng nói rằng Trung Quốc đang hoàn trả bằng hiện vật sự giúp đỡ và hỗ trợ nhận được từ các quốc gia trước đó, họ đang thể hiện trách nhiệm của một cường quốc. Trung Quốc không mong muốn ghi điểm tín nhiệm, nhưng cũng chắc chắn không chấp nhận những lời buộc tội vô căn cứ.
Ngày 10/3 là một khoảnh khắc quan trọng, khi Tập Cận Bình đến thăm Vũ Hán, thành phố virus xuất phát. Đến tận thời điểm này, đảng CS Trung Cộng dường như quay cuồng. Các nhà phê bình, bao gồm cả cư dân mạng, đã buộc tội các quan chức về việc che đậy thông tin dịch bệnh ban đầu. Đã có những nghi ngờ về việc sử dụng nắm đấm sắt để ngăn chặn sự lây lan. Bằng cách đến Vũ Hán, ông Tập đã báo hiệu cho đảng hãy tin tưởng vào cách tiếp cận của mình.
Cùng ngày, Tổng thống Trump đã hạ thấp cuộc khủng hoảng trong cuộc họp với các thượng nghị sĩ, ông nói rằng: "Chúng tôi đang làm một công việc rất tuyệt vời. Và nó (virus) sẽ biến mất. Hãy bình tĩnh. Nó sẽ biến mất."
Khi các ca nhiễm được nhân lên ở Hoa Kỳ, ông Trump đã gọi mầm bệnh là vi rút Trung Cộng, ngầm đã đổ lỗi cho Trung Quốc về đại dịch. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lan truyền nghi ngờ về nguồn gốc virus bằng cách cho rằng các nhà khoa học vẫn chưa xác định virus đến từ Vũ Hán.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Cộng, Zhao Lijian bắt đầu tung tin rằng quân đội Hoa Kỳ đến thăm Vũ Hán vào tháng 10 đã lan truyền vi rút này, tuyên bố này được truyền hình nhà nước Tàu Cộng dẫn lại làm nghiêm trọng thêm tình hình.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã triệu tập đại sứ Trung Cộng vì phát ngôn sai lệch trên, và các chính phủ phương Tây đã phủ nhận ông Zhao đã truyền bá thông tin sai lệch giữa cuộc khủng hoảng toàn cầu. Đồng thời, các nhà ngoại giao, tổ chức truyền thông nhà nước và các tổ chức từ thiện của Trung Quốc bắt đầu công bố các điều khoản viện trợ cho các quốc gia bị nhiễm virus.
Trung Quốc đã gửi đồ tiếp tế đến các vùng đất khó khăn ở Trung Đông, chủ yếu là Iran. Việc quyên góp và bán hàng lan rộng trên toàn cầu, thường đi kèm với các báo cáo chi tiết trên phương tiện truyền thông nhà nước.
Các công ty Trung Quốc nhảy vào hợp sức. Các tổ chức từ thiện kết nối với Jack Ma, người sáng lập công ty thương mại điện tử khổng lồ Alibaba Group Holding Ltd., đã quyên góp hơn 14 triệu khẩu trang, trong đó có một triệu ông Ma được vận chuyển, cùng với 500.000 bộ dụng cụ thử nghiệm, từ Thượng Hải đến Memphis, Tenn. Công ty công nghệ khổng lồ Huawei đã tặng hàng triệu khẩu trang cho một số quốc gia thành viên EU bao gồm Tây Ban Nha, Cộng hòa Séc, Ý, Ba Lan và Ireland.
Một số đợt giao hàng lớn nhất của Trung Quốc tại Châu Âu đã được chuyển đến các nhà lãnh đạo đã từng ủng hộ việc tham gia vào sáng kiến cơ sở hạ tầng Vành đai và Con đường quốc tế.
Vào ngày 24 tháng 3, một chiếc máy bay từ Thâm Quyến đã hạ cánh ở Hungary mang theo ba triệu khẩu trang y tế. Mỗi gói đều có dòng chữ "Hajá Magyarország!" - “Bring It On, Hungary!” đó là một khẩu hiệu cổ vũ bóng đá tại địa phương và cũng là một khẩu hiệu chiến dịch của Thủ tướng Viktor Orban, một lãnh đạo thân Tàu.
Cộng hòa Séc, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Miloš Zeman đã biến thành cửa ngỏ cho Trung Quốc tiến vào Châu Âu, đã nhận được 1,1 triệu khẩu trang từ Thượng Hải.
Tổng thống Trump cho biết hôm thứ Hai rằng Hoa Kỳ có kế hoạch gửi khoảng 100 triệu đô la thiết bị y tế đến Ý. Tuy nhiên, ở đỉnh điểm của sự bùng dịch tại, nguồn cung cấp chảy theo hướng ngược lại. Vào giữa tháng 3, không quân Hoa Kỳ đã nhận 500.000 bộ xét nghiệm virus được sản xuất tại Ý ở Tennessee, điều này gây ra sự phẫn nộ và so sánh không tốt với Trung Quốc.
Hoa Kỳ không đóng vai trò dẫn dắt. Châu Âu không có ảnh hưởng trong khối. Lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, phương Tây mất ưu thế, ông Francesco Sisci, một nhà tội phạm học người Ý và phụ trách chuyên mục cho tờ báo Công giáo Settimana News cho hay. "Trong tình huống này, Trung Quốc gợi ý sự trợ giúp. Họ ở đó, và họ rất hữu ích."
Trong một cuộc họp báo tuần trước, Ngoại trưởng Mike Pompeo nói rằng ông đã nói với các đồng minh, bao gồm cả Ý, rằng Hoa Kỳ cam kết giúp họ đối phó với đại dịch.
"Đảng Cộng sản Trung Quốc đặt ra một mối đe dọa đáng kể đối với sức khỏe và lối sống của chúng ta, vì sự bùng phát virus Vũ Hán rõ ràng đã được chứng minh", ông Pompeo nói.
Tại Ý, một số lời khen ngợi mạnh mẽ nhất dành cho sự giúp đỡ của Trung Quốc đã đến từ Luigi Di Maio, bộ trưởng ngoại giao, người đã thúc đẩy Ý tham gia vào sáng kiến Vành đai và Con đường.
Liên hiệp Châu Âu đang bắt đầu đẩy lùi cuộc chiến truyền thông toàn cầu, khi Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU đã viết trong một bài đăng trên blog.
"Chúng tôi phải nhận thức được rằng có yếu tố chính trị bao gồm một cuộc đấu tranh để gây ảnh hưởng thông qua việc xoay vòng và sự hào phóng có toan tính", "Được trang bị với sự thật, chúng ta cần bảo vệ châu Âu trước những kẻ gièm pha." - ông Borrell đã viết.
Căng thẳng về vai trò của Trung Quốc trong một cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao tại Bắc Kinh hôm thứ Hai, khi phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh đáp trả những lời chỉ trích của Hòa Lan và Tây Ban Nha lên tiếng về chất lượng của mặt nạ và bộ dụng cụ thử nghiệm do Trung Quốc sản xuất.
"Khi dịch bệnh bùng phát Trung Quốc, một số tài liệu chúng tôi nhận được từ nước ngoài cũng không đạt tiêu chuẩn". "Chúng tôi chọn tin tưởng và tôn trọng ý định tốt của những quốc gia đó và xử lý vấn đề này một cách thận trọng." - bà Hoa nói.
Bà Hoa đã nổi giận trước những lời nhận xét cho rằng sự viện trợ của Trung Quốc nhằm mục đích mở rộng ảnh hưởng chính trị. "Họ có muốn thấy Trung Quốc khoanh tay và thờ ơ vào lúc này không?"
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết hôm thứ ba rằng họ đang tăng cường kiểm tra chất lượng đối với việc xuất khẩu các nguồn cung cấp liên quan đến virus để bảo đảm đáp ứng các tiêu chuẩn của các quốc gia nhận hàng.
Nói về sự thành công của Trung Quốc trong việc chống lại đại dịch Vũ Hán và cung cấp viện trợ là cơ hội để đánh bóng uy tín quốc tế, như đã từng làm trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 khi Trung Quốc tung ra gói kích thích to lớn giúp thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu.
Các quan chức Trung Quốc đã nhấn mạnh sự giám sát cá nhân của ông Tập. "Đối mặt với dịch bệnh to lớn này, triết lý về một cộng đồng tương lai vì nhân loại do Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra đã cho thấy giá trị của nó" - Thứ trưởng Ngoại giao Luo Zhaohui nói trong một cuộc họp báo.
Sau nhiều tuần không liên lạc, ông Trump đã gọi cho ông Tập vào thứ Năm tuần trước để thảo luận về hợp tác chống lại đại dịch. Trong những ngày trước cuộc gọi, ông Trump nói rằng ông sẽ ngừng sử dụng thuật ngữ Virus Trung Quốc.
Trong cuộc gọi, ông Tập cho biết hai nước nên đoàn kết để chống lại đại dịch và Bắc Kinh sẵn sàng hỗ trợ Hoa Kỳ, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin.
"Trung Quốc đã trải qua nhiều và đã phát triển sự hiểu biết mạnh mẽ về vi rút" ông Trump đã viết sau đó trên Twitter. "Chúng tôi đang làm việc chặt chẽ với nhau. Rất nhiều sự tôn trọng!"
Trung Quốc cho biết tỷ lệ lây nhiễm của họ đã giảm đều đặn, với các cơ quan y tế báo cáo gần như không có bệnh lây truyền mới tại địa phương trong tuần qua, mặc dù họ vẫn cảnh giác cao với các trường hợp nhập cảnh nước ngoài.
Trong tuần này, các nhà chức trách Trung Quốc đã bắt đầu tiết lộ số lượng người mang mầm bệnh không có triệu chứng, sau khi có cáo buộc cho rằng Bắc Kinh đang cố giữ cho số ca nhiễm được công bố thấp. Trung Quốc cho biết họ đã phát hiện 1.541 trường hợp không có triệu chứng vào thứ Hai, với 205 ca nhập cảnh.
Nguồn:
02.04.2020
