SGTT.VN - Làm việc không phép, lao động phổ thông, ăn, ở tạm bợ... là thực trạng của hàng trăm lao động Trung Quốc tại dự án Nhà máy alumin Nhân Cơ, xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông. Trong khi đó, tình hình lao động Trung Quốc tại Nhà máy đạm Cà Mau cũng khá phức tạp.
Làm việc phổ thông, ăn ở tạm bợ
Lao động Trung Quốc làm các việc phổ thông, ăn ở tạm bợ.
Theo số liệu rà soát của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đắk Nông vào ngày 7.9.2011, dự án xây dựng nhà máy alumin Nhân Cơ, xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông hiện có 343 lao động nước ngoài đang làm việc. Trong đó, có một chuyên gia người Úc, còn lại là các quản lý, kỹ sư, công nhân, lao động phổ thông người Trung Quốc. Số lao động người Trung Quốc ở dự án này khá lớn nhưng hiện tại vẫn còn tới 249 lao động chưa được cấp giấy phép.
Mặc dù được đại diện của Công ty TNHH Sơn Tây (nhà phụ của CHALIECO) giới thiệu là những công nhân kỹ thuật cao nhưng gần 10 công nhân Trung Quốc làm việc tại một góc công trình đều đang làm những công việc rất phổ thông như uốn thép, cưa những tấm ván ép cùng với các lao động thời vụ của địa phương. Anh Dương Vĩnh Minh, một công nhân đến từ tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc) đã làm việc tại dự án allumin Nhân Cơ được gần 1 năm nay. Công việc chính của anh là uốn thép, cắt thép và đổ bê tông. Anh Minh cho biết: “Công việc làm khá vất vả. Bình quân mỗi tháng, nhà thầu trả cho anh 9 triệu đồng tiền lương/tháng. Đó là những tháng làm đủ các ngày, còn ốm đau thì không được”.
Cũng như anh Dương Vĩnh Minh, các công nhân cùng nhóm làm việc đều được nhà thầu trả lương 9 triệu đồng/tháng. Khi hỏi về kỹ thuật chuyên môn, nhiều lao động ở đầy đều cho rằng, họ chỉ là những lao động phổ thông ở vùng nông thôn bên Trung Quốc sang đây làm việc, chứ chưa được đào tạo qua trường lớp nào, chỉ làm việc theo kinh nghiệm, vì trước đó đã làm công việc này ở nhiều công trình.
Lao động Trung Quốc ở đây được nhà thầu trả lương cao hơn gấp rưỡi so với công nhân Việt Nam. Chị Trần Thị Thơ, công nhân Việt Nam cho biết: “Tôi làm việc ở đây chỉ được nhà thầu trả lương theo từng ngày, mỗi ngày làm việc đầy đủ 8 tiếng thì được trả 170 nghìn đồng, tương đương trên 5 triệu đồng/tháng. Công việc làm giữa công nhân Việt Nam và Trung Quốc hàng đều giống nhau. Chỉ hơn một cái là công nhân Trung Quốc và nhà thầu họ hiểu tiếng nhau nên chỉ đạo công việc thuận lợi hơn, vì không phải qua phiên dịch. Công việc ở đây khá đơn giản chủ yếu là uốn thép, cắt ván, vận chuyển gỗ làm giàn giáo, lấp đất nên một lao động phổ thông chưa qua đào tạo cũng có thể làm dễ dàng.
Khó kiểm soát
Những đứa trẻ bị mẹ bỏ rơi để chạy theo lao động Trung Quốc
Hiện nay, lao động đang làm việc tại công trường xây dựng Nhà máy đạm Cà Mau 3.780 người, trong lao động Trung Quốc khoảng 1.730 người. Ông Văn Tiến Thanh, phó ban quản lý cụm Khí- điện- đạm Cà Mau, cho biết: “ Ban quản lý phải tuyển dụng, sử dụng lao động Việt Nam là kỹ sư, cán bộ kỹ thuật đào tạo để chuẩn bị vận hành Nhà máy đạm Cà Mau”. Tuy nhiên, trên thực tế hiện lao động Việt Nam tại đây phần lớn là lao động phổ thông, làm thợ hồ, bốc bác, thợ hàn… với mức lương trung bình tháng 2.700.000đ- 3.500.000đ.
Nhiều lao động Trung Quốc cũng làm những công việc thông thường như bẽ sắt, hàn, chuyển vật liệu… nhưng có khi lương gấp 4 lần lao động Việt Nam. Nhưng điều đáng nói là có rất nhiều lao động Trung Quốc “lậu”. Hậu quả của việc lao động Trung Quốc làm việc không phép là cơ quan quản lý không thể kiểm soát được chất lượng lao động và khó khăn trong việc đảm bảo an ninh trật tự xã hội. Cụ thể, từ khi công trình Nhà máy đạm Cà Mau được khởi công, chợ Cái Tàu mọc lên nhiều nhà trọ, quán nhậu có tiếp viên. Ông Quách Trường Giang, công an ấp 4, xã Khánh An (U Minh) nhận ra những bất ổn: “Tệ nạn mại dâm rất phức tạp, nhất là tiếp viên khắp nơi về đây phục vụ công nhân Trung Quốc, khu này nhộn nhịp từ chiều tối”.
Tại chợ Cái Tàu, cô K.D thôi chồng, bỏ lại 3 đứa con, thuê phòng trọ ở. Hàng ngày, cô K.D bán nước đóng chai cho công nhân trên công trường Nhà máy đạm Cà Mau. Ban đêm, phòng trọ cô K.D đón công nhân Trung Quốc đến chơi. Chị bán hàng ở cạnh bên nói: “Cô K.D không phải quen một người mà vài ba người Trung Quốc”.
Ông Quách Văn Hợp, chủ tịch UBND xã Khánh An (U Minh) nói: “Chúng tôi không có chức năng quản lý lao động Trung Quốc dù họ đang làm việc, cư trú trên địa bàn. Dù biết cả chục trường hợp phụ nữ quan hệ với công nhân Trung Quốc nhưng không có cơ sở để kết luận. Lực lượng lao động Trung Quốc khá đông đảo về lâu dài sẽ khó tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra”.
Không dễ trục xuất
Nhà máy đạm Cà Mau sắp hoàn thành phần cầu cảng
Giám đốc sở Lao động, thương binh và xã hội Cà Mau, bà Chung Ngọc Nhãn, nói: “Họ tuyển dụng lao động không có hồ sơ qui định, sử dụng lao động không phép, không báo cáo đúng định kỳ, không đúng qui định đã gây khó khăn cho việc quản lý lao động nước ngoài”. Các ngành chức năng ở địa phương cho rằng ban quản lý dự án cụm Khí- điện- đạm Cà Mau (Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam), chủ đầu tư, tìm đủ lý lẻ để nói rằng tình trạng lao động Trung Quốc chưa được phép nhưng hiện diện trên công trường là chuyện của BQL.
Số lao động người Trung Quốc ở dự án Nhà máy alumin Nhân Cơ khá lớn nhưng hiện tại vẫn còn tới 249 lao động chưa được cấp giấy phép. Hiện nay, hệ thống hàng rào bao quanh khu vực công trường của nhà máy chưa được xây dựng, lực lượng bảo vệ lại mỏng nên việc kiểm soát người và phương tiện ra, vào công trường là khá dễ dàng. Vì vậy, lao động Trung Quốc trong hoặc ngoài giờ làm việc có thể ra các cụm dân cư địa phương bên ngoài khá tự do.
Ông Nguyễn Đức Nguyên, phó giám đốc sở Lao động, thương binh và xã hội tỉnh Đắk Nông cho biết: “Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do các nhà thầu Trung Quốc chưa nắm được đầy đủ các quy định của pháp luật Việt Nam để thực hiện. Trong khi đó, phần lớn các lao động nước ngoài lại thiếu các thủ tục hồ sơ cần thiết như lý lịch tư pháp, chứng nhận trình độ chuyên môn kỹ thuật cao… Tuy nhiên, về phía các cơ quan Nhà nước có liên quan cũng còn lơ là trong việc nắm bắt, nhắc nhở, xử phạt, hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động nước ngoài tại dự án nhà máy alumin thực hiện đúng theo quy định của pháp luật Việt Nam”.
Theo ông Bùi Quang Tiến, giám đốc ban quản lý dự án Nhà máy alumin Nhân Cơ thì hiện tại, nhà thầu CHALIECO (nhà thầu chính Trung Quốc) đang tiến hành làm việc với sở Tư pháp tỉnh Đắk Nông để xin được cấp phiếu lý lịch tư pháp cho một số lao động có đủ điều kiện, sau đó mới chuyển sang công an tỉnh Đắk Nông để xác nhận có hoặc không có tiền án phạm tội để chuyển hồ sơ ra bộ Công an nên còn phải chờ một thời gian nữa mới có thể cấp phép được.
Hà Trung - Nguyễn Như
*
Theo ông Lê Thanh Tòng, phó giám đốc sở Lao động, thương binh và xã hội Cà Mau, thống kê mới nhất của sở cho thấy: Nhà máy đạm Cà Mau thuộc cụm khí - điện - đạm Cà Mau có 1.728 lao động Trung Quốc, gồm: 977 lao động lắp đặt kỹ thuật, 340 lao động là thợ lắp thiết bị, 311 lao đông là chuyên gia, kỹ sư, quản lý, 100 lao động phổ thông. Trong số 1.047 lao động không phép gồm 440 lao động dưới 3 tháng và 607 lao động phải làm thủ tục cấp phép lao động.
Khánh Hòa: Tái diễn lao động Trung Quốc không phép
SGTT.VN - Ngày 13.9, ông Hoàng Đình Phi, phó trưởng ban Quản ký khu kinh tế (BQL KKT) Vân Phong (tỉnh Khánh Hoà) cho biết, có gần 50 lao động không có giấy phép trong tổng số hơn 160 lao động người Trung Quốc làm việc tại tổng kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong (thôn Mỹ Giang, xã Ninh Phước, huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa).
Đây là số lao động sang Việt Nam làm việc hơn 2 tháng nay tại công trình xây dựng cầu cảng dầu - tổng kho xăng dầu ngoại quan (TKXDNQ) Vân Phong thuộc nhà thầu liên danh công ty hợp tác đối ngoại kinh tế và kỹ thuật Thượng Hải và tập đoàn xây dựng Thượng Hải. Cũng theo ông Phi, trong tháng 9, BQL KKT Vân Phong sẽ yêu cầu phía nhà thầu Trung Quốc hoàn thành thủ tục lý lịch tư pháp để cấp giấy phép cho số lao động này.
Trước đó vào tháng 9.2010, cũng tại TKXDNQ Vân Phong đã diễn ra tình trạng 39/134 lao động Trung Quốc làm việc không có giấy phép. Cuối năm 2010, toàn bộ số lao động không phép này đã được cấp giấy phép. Đến nay, tình hình lao động Trung Quốc không giấy phép lại tái diễn.
Lê Anh
