5 tháng Tư, 1978
Belgrade (AP) - Hôm nay một phóng viên Nam Tư tường thuật chính quyền cộng sản Việt Nam, trong "chiến dịch bất ngờ đánh tư sản", đã tịch thu và niêm phong độ 30.000 cơ sở kinh doanh tư nhân ở thành phố Hồ Chí Minh (tên cũ Sài Gòn).
Nhưng người phóng viên này nói chính quyền nói với anh rằng "không phải mọi thứ đều diễn ra mà không có sự chống trả và chấn động" trong suốt chiến dịch tịch thu tài sản vào ngày Chủ Nhật 23 tháng Ba.
Vào năm 1975 cộng sản Bắc Việt đánh bại chính quyền quốc gia Nam Việt được Mỹ ủng hộ và đã có những tin tức khác về chuyện nhiều người miền nam phản đối nỗ lực của Hà Nội nhằm tiêu diệt tận gốc rễ chủ nghĩa tư bản.
Dragoslav Rancid, phóng viên thường trú ở Bắc Kinh của nhật báo Politika ở Belgrade, viết đi từ thành phố Hồ Chí Minh rằng việc quốc hữu hóa hãng xưởng tư nhân ở đấy và ở những thành phố khác ở miền nam đã vấp phải "sự bất mãn của rất nhiều người".
Rancic nói chiến dịch chiếm đoạt tài sản ở thành phố Hồ Chí Minh diễn ra mau chóng trong suốt buổi chiều với sự tham dự của độ một triệu đoàn viên thanh niên sinh viên...
Anh viết vài ngày sau không còn thấy những dấu hiệu căng thẳng nữa, nhưng vẫn còn cảnh những người chủ tiệm đau khổ ngồi trước cửa hàng của họ mà đã bị kéo cửa sắt xuống. Rancic nói ở nhiều nơi "những người kiểm tra" của chính quyền ngồi bên cạnh những người chủ bất hạnh ấy.
Anh tường thuật không có chuyện bồi thường cho họ nhưng nói "có dấu hiệu ban đầu là chính quyền sẽ quyết định về vấn đề này sau."
Rancic trích dẫn lời của các viên chức thành phố nói phải mất khoảng một năm những cửa hàng quốc doanh sẽ được mở ra dưới những tên mới.
Người phóng viên này nói hiện nay rất nhiều người chủ cũ đang chờ bị đưa đi "lao động và cải tạo" ở "những vùng kinh tế mới" được lập ra ở miền quê.
Anh nói một viên chức nói với nhóm phóng viên Nam Tư rằng chiến dịch tịch thu tài sản này là "một bước quan trọng trong công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa ở miền nam."
*
Nguồn:
Dịch từ báo The Washington Post số ra ngày 5 tháng Tư, 1978, trang A5. Tựa đề nguyên tác "30,000 Private Businesses Seized by Vietnamese Communists". Tựa đề tiếng Việt của người dịch.
Người dịch:
