Trần Quốc Việt (Danlambao) - Mười năm trước tôi dịch một bài đáng nhớ được đăng trên trang Talawas về đôi chân của Trịnh Phương (1). Trịnh Phương là một sinh viên phản kháng ở Thiên An Môn đã bị xe tăng nghiền nát đôi chân. Về sau ông trở thành vận động viên tàn tật xuất sắc. Nhưng nhà cầm quyền Trung Quốc cấm ông tiết lộ với phóng viên về nguyên nhân ông bị mất đôi chân. Năm 2009 ông được đến Mỹ và bạn hữu thời Thiên An Môn cùng với giới hoạt động nhân quyền ở đấy giúp ông có được đôi chân giả kỹ thuật cao. Nhờ "đôi chân" mới ông đi lại và khiêu vũ bình thường.
Nhà bất đồng chính kiến Hà Sĩ Phu đã cảm hứng sáng tác ra bài thơ đăng trong phần phản hồi của bài dịch như sau.
HÀ SĨ PHU-TRỊNH PHƯƠNG VŨ KHÚC
Có chân nào như đôi chân Trịnh Phương
Từng băng băng trên đường chạy nước rút
Nhưng giữa một đêm tang thương Trung Quốc
Trên đường chạy Thiên An Môn, về đích Tự do
Đôi chân Người đã thua
xích xe tăng của bầy khỉ đột
xông ra từ góc tối một " Thiên đường"
xiết búa liềm trên máu thịt quê hương.
*
Sắt thép bạo quyền
Không nghiền nổi Trịnh Phương
Rồi những chiếc đĩa, những ngọn lao
Từ sức trẻ thần kỳ vẫn phóng ra đúng đích
Chí sắt đá tạo nên nhà vô địch
Những huy chương vàng trên một chiếc xe lăn.
Nhưng chẳng huy chương nào
giúp anh thoát khỏi những cuộc săn
của những kẻ mệnh danh đồng chí !
*
Trớ trêu thế, anh dạt vào nước Mỹ
Nơi bị rủa là "văn minh kỹ trị"
Là hổ giấy, là quân thù,
là giẫy chết, không mồ chôn!
Với tình người và kỹ thuật đỉnh cao
đã đắp cho anh đôi chân giả mê hồn,
anh khiêu vũ như thuở còn nguyên vẹn.
Cuộc tái sinh nào không tươi màu ước hẹn
Đôi chân này, hỏi đôi cánh nào hơn ?
*
Thiên An Môn: Địa bất an môn
Vòi rồng kia dẫu rửa hết máu của Tự do
Không lấp được những chân người cự phách
Chôn vào đất, trầm tích như hóa thạch
Cho muôn đời biết lối đến yêu thương
*
Ta ngồi đây, rộn rã nhạc muôn phương
Valse dịu và Tango quyến rũ
Đẩy man dại, cuồng si vào quá khứ
Khiêu vũ đi nào
Trịnh Phương...
Trịnh Phương...
HSP
1-10-2009 (nhân ngày Quốc khánh Trung Hoa)
Bài dịch về sau được trang Bauxite Việt Nam đăng với lời giới thiệu của giáo sư Nguyễn Huệ Chi như sau:
Ông Trịnh Phương, đảng viên Đảng CSTQ, là một trong trăm ngàn sinh viên có mặt trong cuộc biểu tình ôn hòa nhiều ngày đêm tại quảng trường Thiên An Môn năm 1989. Ngày 4 tháng Sáu năm ấy, ông cùng chiến hữu bị xe tăng quân đội TQ tiến vào đè bẹp theo lệnh Đặng Tiểu Bình, khi đang cùng với các sinh viên khác cố thoát khỏi quảng trường. Ông sống sót nhưng hai chân bị nghiến nát. Chân trái bị cưa dưới đầu gối, còn chân phải bị cưa ở giữa bắp đùi. Nhà nước TQ cố tình bưng bít thông tin về nguyên nhân què cụt của ông khi ông nỗ lực vượt lên khỏi số phận của mình để trở thành một vận động viên tàn tật xuất sắc. Trước nguy cơ bị lộ thông tin, họ cấm ông thi đấu và bỏ mặc số phận của ông. Nhưng ông kiên nhẫn chờ đợi. Và đến khi có dịp thoát khỏi bàn tay độc tài, tị nạn sang Mỹ, bè bạn bốn phương, những con người biết quý trọng nhân phẩm, đã xúm nhau lại, tìm cách để ông có lại một "đôi chân" mới. Trịnh Phương vụt trở thành một biểu tượng thách thức với bóng tối, ông lại bay lượn khiêu vũ trên đôi chân của tự do.
Trong hàng nghìn năm lịch sử, nước "An Nam" láng giềng nhỏ bé sát nách Trung Hoa luôn luôn bị "thiên triều" xấc xược lấn áp, lăm le nghiền nát không biết bao nhiêu lần; nhưng trong mọi trường hợp gay go nghìn cân treo sợi tóc, bằng chính mối đoàn kết "Diên Hồng" bắt rễ sâu trong tình cảm của toàn dân tộc, người Việt Nam chứ không có ai khác, đều đã tìm được đôi chân thần kỳ của Trịnh Phương-đó cũng chính là biểu tượng "ngựa sắt Phù Đổng" trong tâm thức dân tộc chúng ta.
Vậy ngày nay đôi chân ấy ở đâu? Đầu óc ngu xuẩn nào và lợi ích của tập đoàn nào đang cố tình làm tê liệt nó, thậm chí muốn tiếp tay cho kẻ thù nghiền nát nó? Một dân tộc trong vòng tối tăm, quờ quạng không lần ra ánh sáng của tự do dân chủ là một dân tộc hai chân bị đem lên thớt. Chắc chắn dân tộc Việt Nam sẽ sớm tìm thấy đôi chân của Trịnh Phương chứ không bao giờ chấp nhận một sự hành hình như vậy.
Luật An ninh mạng du nhập từ Trung Cộng chính là một trong những nhát dao được nghĩ ra để chặt đôi chân đã giúp Việt Nam "đứng vững ngàn năm" ấy, mượn tựa đề cuốn sách của nhà báo Ngô Nhân Dụng. Thật vậy, nhìn từ bề mặt, luật an ninh mạng kiểm duyệt thông tin, giới hạn số người đọc báo mạng lề dân, hạn chế sự bày tỏ chính kiến và suy tư trên mạng xã hội, hạn chế phơi trần bất công... Nói chung luật được đặt ra để hạn chế tối đa tự do ngôn luận mà đã bùng phát trên mạng trong nhiều năm qua nhờ các mạng xã hội.
Nhưng, nhìn thật sâu, luật an ninh mạng là phương tiện giúp chế độ tà quyền bám giữ quyền lực để chung cuộc mở đường cho Trung Cộng xâm lược mềm Việt Nam. Mục đích sâu xa nhất của luật là không để cho mọi người kết nối về tâm tư, tinh thần, tư tưởng và hành động trên mạng. Mục tiêu của chế độ toàn trị không phải đàn áp tự do ngôn luận như ta tưởng. Mục tiêu tối hậu của chế độ là phải cô lập những cá nhân không để họ tìm đến nhau bằng cách nào nhặn hoàn toàn thông tin mà cá nhân có thể tiếp cận được để các cá nhân muốn phản kháng cảm thấy mình là lẻ loi hay thiểu số và không đủ tin tưởng đồng bào mình để liều mình đấu tranh. Đấy là lý do chế độ từ trước đến nay không bao giờ thừa nhận Việt Nam có tù chính trị hay có tù nhân lương tâm hay có những người biểu tình.
Luật an ninh mạng thành công khi mọi người trong xã hội là những hạt cát không thể dính lại với nhau, là những cây đũa rời dễ dàng bị bẻ gãy vì luật đã phá vỡ mọi kênh liên lạc trên mạng lẫn ngoài đời. Bóng ma của nó đứng bên cạnh bàn phím, hiện ra lờ mờ trên màn hình điện thoại để khiến cho nhiều người, dù không phải là tất cả, phải chùn tay hay ngại mở miệng. Tất cả các cuộc đấu tranh trực diện hay gián tiếp, bạo động hay ôn hòa, tổng nổi dậy hay cả đảo chính, đều phụ thuộc vào sự liên lạc giữa các cá nhân với nhau. Do vậy điều mà chế độ bằng mọi giá phải tránh là phản ứng dây chuyền từ một người đấu tranh hay một nhóm đấu tranh nào đó lan sang người khác hay nhóm khác.Họ sợ một người đấu tranh sẽ truyền cảm hứng và khích lệ đấu tranh ở những người khác. Đấy là lý do hiện tượng "bánh canh" ra đời. Công an giả dạng dân thường không cho phép những nhà hoạt động, dù nổi tiếng ít hay nhiều, ra khỏi nhà mỗi khi có lời kêu gọi biểu tình. Không phải họ sợ những người này đi biểu tình mà họ sợ hình ảnh những người này trong đoàn biểu tình sẽ khích lệ không những người biểu tình mà còn cả những người lưỡng lự đang đứng bên lề. Dù toàn dân bất mãn nhưng nếu không ai bày tỏ với nhau sự bất mãn cá nhân của mình thì cuộc đấu tranh sẽ không ra đời hay không kéo dài lâu.
Mọi người không những không nối kết nhau mà chế độ bằng mọi cách làm cho mọi người nghi ngờ lẫn nhau một khi các cá nhân không thể an tâm nối kết với nhau vì luật an ninh mạng.
Chính vì thế chế độ đặt tên cho không gian mạng là "miền chiến sự" mà hàm nghĩa là cuộc chiến tranh sinh tử mà chế độ phải thắng để tồn tại và mở đường cho thời kỳ Bắc thuộc mềm mới.
Câu chuyện Trịnh Phương cho ta thấy dân chủ và tự do là nguồn sống đích thực của dân tộc Việt Nam. Nhưng cần có đôi chân không "bị đem lên thớt", như cách nói của giáo sư Nguyễn Huệ Chi, để cuối cùng đi đến nguồn sống ấy mà sẽ nuôi dưỡng sự tồn tại muôn đời của nước Việt yêu dấu chúng ta. Một cá nhân mất chân có thể gắn chân giả. Một dân tộc mất chân sẽ trở thành nô lệ và bị đồng hóa hoàn toàn.
Chế độ đã khai chiến. Chúng ta phải đáp lại bằng cách thứ nhất bất tuân luật an ninh mạng dù phải trả giá, thứ hai tăng cường mọi giao tiếp liên lạc giũa các cá nhân với nhau trên mạng lẫn ngoài đời để duy trì những cuộc đấu tranh cá nhân hay tập thể như từ trước đến nay, thứ ba vun đắp hơn nữa mối đoàn kết "Diên Hồng". Chúng ta không thể nào kéo cờ trắng trên "miền chiến sự" mà chế độ đã tuyên chiến với lòng yêu nước và với tương lai tự do dân chủ và với sự sinh tồn của dân tộc. Từ chiến thắng trên mạng đến chiến thắng trên đường phố là quá trình nối kết và cùng nhau đấu tranh liên tục của các cá nhân ý thức về trách nhiệm của mình đối với tổ quốc và tiền nhân và con cháu. Ngày nào đấy hàng triệu đôi chân người Việt sẽ xuống đường dẹp tan bè lũ bán nước.
Với quyết tâm, can đảm, và đoàn kết, chúng ta nhất định sẽ không thua trên bất kỳ miền chiến sự nào. Chúng ta còn có hiệp hai như lời của nhà văn Nga Solzhenitsyn:
"Cuộc đương đầu giữa một người-bất kỳ người nào-với cộng sản luôn luôn kết thúc trong hai hiệp.Cộng sản gần như luôn luôn thắng trong hiệp đầu, giống như thú dữ nhảy chồm lên quật ngã đối thủ. Nhưng nếu có hiệp hai, cộng sản gần như luôn luôn thua. Mắt con người mở ra và con người thấy rằng họ đã ngắm say mê toàn những thứ đáng vất bỏ, giống như ảo ảnh. Rồi họ vĩnh viễn được miễn dịch."
Hiệp hai đã mở màn từ lâu. Cuộc đấu tranh toàn dân ngày càng cao hơn khi họ nhận thức rõ chế độ tà quyền thực chất là một lũ rước voi giày mả tổ từ đời đầu đến cuối, là một bọn bán nước cầu vinh, chỉ gây ra toàn đau khổ và tàn ác với nhân dân.
Cuộc chiến trên mạng chỉ là một trận chiến mà nhân dân sẽ chiến thắng. Chiến thắng cuối cùng của sinh tồn, tự do và dân chủ chỉ là vấn đề thời gian khi đôi chân dân tộc vẫn còn nguyên vẹn như tự ngàn xưa trong lòng mỗi trái tim yêu nước Việt Nam hôm nay đang cùng nhau tạo ra và tham gia vào hiệp hai của cuộc đấu tranh chống lại cộng sản.