Nguyên Thạch (Danlambao) - Khái niệm về hai chữ Tự Do thật bao quát, nó tùy thuộc vào thể chế của mỗi chế độ, mỗi quốc gia, tùy thuộc vào tính đặc trưng của mỗi dân tộc và nền văn hóa của dân tộc ấy, mà cách nói nôm na ngắn gọn là: Trình độ Dân Trí.
Người Âu Mỹ có thể chế và nền văn hóa cũng như trình độ Dân Trí của họ. Người Phi châu cũng có quan niệm về Tự Do theo cách của người Phi châu. Á châu cũng vậy, người Tàu đại lục, người Bắc Hàn, người Việt Nam có quan điểm về Tự Do khác với người Đài Loan, Singapore, Nam Hàn hoặc thậm chí ngay cả trên phạm vi một nước nhưng người Nam nhìn về Tự Do có khác với người Bắc. Hoặc giả, ở một phạm trù nhỏ hơn là trong cùng một băng đảng, phe thân Tàu có quan điểm về Tự Do có khác với phe thân Tây phương, mà cụ thể là thân Mỹ. Hay chỉ trong phạm vi cá nhân thì ông Ngô Đình Diệm có khái niệm về Tự Do khác hẳn với ông Hồ Chí Minh.
Khái niệm về Tự Do, quan điểm về Tự Do và thực thi quan điểm cùng khái niệm ấy sẽ được khối đại đa số quần chúng công nhận (ở đây, không có chuyện tuyệt đối) thì quan điểm và sự thực thi quan điểm về Tự Do đó đuợc xem như là chân lý. Nghĩa là: Sự Tự Do được đại đa số dân chúng đón nhận và công nhận thì điều đó có thể được coi là công lý.
Con cá trong chậu vẫn tự do bơi, vẫn tự do ăn uống, con chim trong lồng vẫn tự do cất lên tiếng hót và tự do hít thở nhưng tự do hót, tự do bơi lội chỉ là sự tự do trong khuôn khổ của cái chậu và cái lồng. Có những cảnh buồn bã mà câu ca dao, tục ngữ, hay các bài hát đã ví von: Buồn nào hơn cảnh "cá chậu, chim lồng?".
Ở Việt Nam có Tự Do không? Xin thưa ngay, có chứ. Nhưng cái sự có này, cần phải nói rõ: Tự Do trong khuôn khổ của Pháp luật mà điều 4 Hiến pháp của nước CHXHCNVN đã ghi rõ "Đảng cộng sản Việt Nam là tổ chức tối cao, lãnh đạo toàn diện và triệt để". Điều này phải được hiểu rằng: Tất cả mọi hoạt động, từ sách lược, chủ trương, hành vi, lời ăn tiếng nói... đều phải được đảng duyệt xét và cho phép thì mới được tung ra công chúng, mọi thứ chưa trình duyệt, chưa được đảng đồng ý thì đều coi như là bất hợp pháp. Trầm trọng hơn nữa là "Phản động", là "Thế lực thù địch".
Hãy đi vào thực tế bằng những thí dụ cụ thể như sau:
- Chưa được phép chống Trung Quốc mà ai chống Trung quốc là sai chính sách, là phản động. Chưa được phép gọi Trung Quốc là giặc ngoại xâm quậy phá bãi Tư Chính, cướp Biển Đông thì chỉ nói là "nước lạ". Tàu chiến Trung cộng tông chìm hay giết ngư dân Việt Nam thì chỉ được phép gọi là "tàu lạ" vân vân và vân vân.
- Khi đảng và nhà nước chưa cho phép mà xuống đường biểu tình chống Tàu cộng xâm lược, Hoàng Trường Sa là của Việt Nam, Tàu cộng cút khỏi Biển Đông... là "Diễn biến hòa bình", côn an phải dẹp và bắt những ai tổ chức để bắt tra khảo hoặc bỏ tù ngay với lý do: "Phá hoại tình hữu nghị Việt-Trung và gây mất an ninh trật tự xã hội" theo Bộ luật hình sự.
- Viết bài, viết báo, đăng video clip với lời lẽ phê phán, chỉ trích đảng cùng nhà nước như Trần Huỳnh Duy Thức, Trần Anh Kim, Trần Thị Nga, Lê Mã Lương, Trương Giang Long... thì hoặc sẽ giam tù, hoặc sẽ cho nhiễm "Vi rút lạ" ngay vì tội "Lộ bí mật quốc gia".
Việt Nam Tự Do như thế nào? Dân miền Bắc trước 1975 ngoài tự do tôn sùng Bác và đảng thì hoàn toàn bị kiềm kẹp tư tưởng và bao tử bằng tem phiếu thực phẩm vài kí thịt lợn, vài lạng bột ngọt mỗi tháng nhưng sau khi "chiến thắng" thu khối chiến lợi phẩm, tha hồ thịt, ăn gạo trắng, mua đồng hồ có người lái... thì Tự Do quá đi chứ.
Trước 75, người miền Bắc vượt sông Bến Hải thì bị bắn banh xác, sau 75 đi vượt biển đến Hong Kong trót lọt thì không Tự Do sao? 39 người đi Trung Quốc, sang Pháp, rồi sang Anh dù phải bị đông lạnh ở nhiệt độ -25 độ C mà không Tự Do thì là gì?
Ủa, mà cũng lạ, Việt Nam theo như lời của ngài Tổng tịch Nguyễn Phú Trọng thì "Nhìn tổng quát, đất nước có bao giờ được thế này không?", bộ 39 thanh niên trẻ Việt Nam chê "ốm" hay sao mà còn phải trốn đi nước ngoài?. Bộ các quan chức Việt Nam chê Việt Nam chưa đủ Tự Do ăn xài, mua nhà, mua biệt thự thoải mái hay sao mà còn phải tìm mọi cách chạy ra nước ngoài như Mỹ mà mua? Bộ trường học ở Việt Nam không tiên tiến hay sao mà các cán bộ quan tham phải gởi con ra nước ngoài để... chuẩn bị đáp cánh an toàn?
Nhiều người dân ở trong nước nói rằng: "Việt Nam bây giờ Tự Do hơn nước ngoài, ở Việt Nam sướng hơn, bởi cái gì cũng có"... Và thậm chí nhiều "trí thức" như luật sư, tiến sĩ, doanh nhân... nhiều "Việt kiều" cũng phán xanh dờn "Việt Nam đã Tự Do"!.
Vâng, con cá trong chậu, con chim trong lồng, chúng vẫn có Tự Do đấy chứ.
Như đã nêu trên, Tự Do được hiểu như thế nào cho đúng nghĩa, nó tùy thuộc vào trình độ Dân Trí.
31.10.2019
