Nguyễn Ngọc Già (Danlambao) - Sự ngu dốt không bao giờ đáng bị chê cười. Chỉ khi sự ngu dốt nhân danh khoa học để đồng nhất khái niệm giản đơn nhất: "dân tộc" và "chính đảng" là một, như ông Nhị Lê - Phó giáo sư, tiến sĩ, tổng biên tập Tạp Chí Cộng Sản - mới đáng bị lên án.
Bài báo của tác giả Nguyên Tống
Trên trang blog của dịch giả Phạm Nguyên Trường có bài [1] "Một bài báo viết về một tờ báo!" của ông Nguyên Tống, trong đó cho hay ông Nhị Lê - Phó giáo sư - tiến sĩ - Tổng biên tập Tạp Chí Cộng Sản chỉ dựa trên bản tiếng Việt "Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản" do Nhà xuất bản Sự Thật phát hành từ rất lâu để đưa ra nghịch lý "Đảng tự mình ngày càng xứng đáng trở thành dân tộc", gây cười cho thiên hạ không ngớt.
Tác giả Nguyên Tống đã chỉ ra sai lầm tai hại của dịch giả chuyển ngữ từ bản tiếng Anh ra bản tiếng Việt - nguồn cội ra đời của bài báo nói trên.
Ông Nguyên Tống hóm hỉnh: "có lẽ cần rà soát lại toàn bộ các bản dịch Mác Lê chứ với trình độ dịch như vậy thì không khéo đảng ta đang đi theo con đường của... ông phiên dịch chứ không không phải con đường của ông Mác hay ông Lê nin mất?!".
Ai là dịch giả của "Tuyên ngôn Đảng Cộng Sản"?
Có lẽ nhiều người sẽ thắc mắc dịch giả nào đã cho ra "bản dịch chết người" như vậy. Đó là lý do, người viết bài này phải đi tìm cho bằng được và phát hiện ra nội dung đầy cảm động của ông Bảo Trung thuộc nhà xuất bản Công An Nhân Dân [2] được lên khuôn vào ngày 12 tháng Mười năm 2009:
"Tôi đã được xem nhiều bản dịch “Tuyên ngôn Đảng Cộng sản”, thậm chí cả bản tiếng Anh, nhưng quả thật vô cùng xúc động khi vừa nhìn thấy bản dịch “Tuyên ngôn Đảng Cộng sản” lần này. Đó là một cuốn sách rất cũ, khổ 12 cm x 17,5 cm, in rô-nê-ô trên giấy bản, gồm 35 trang, giá 80 đồng. Dấu ấn thời gian đã hằn lên từng trang giấy, song, vẫn có thể đọc được nội dung. Trên bìa có những thông tin sau: Tuyên ngôn Đảng Cộng sản (cụm từ Đảng Cộng sản được in màu đỏ); Tủ sách Mác-xít; Nhà xuất bản Sự thật 1949; Nhà in Tiến bộ và do X.Y.Z lược dịch".
Đọc đến đây, nhiều người ngỡ Bảo Trung đánh đố độc giả. Không thể sơ xuất, người viết bài quyết đọc cho bằng hết. Cuối cùng cũng tìm thấy như sau:
"Chắc không ít người biết dịch giả X.Y.Z là ai và cũng nhiều người thấy bút danh này quen quen. Vâng, đó là chính là bút danh của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Trên thế giới này, không có nhiều vị lãnh tụ trực tiếp dịch các tác phẩm cách mạng kinh điển như Bác Hồ của chúng ta".
Tạm kết
Theo wikipedia cho biết [3], Hồ Chí Minh có tất cả 173 bút danh. Tất nhiên, bút danh X.Y.Z cũng là của ông ta.
Thật thiếu sót, khi đến giờ kẻ viết bài này mới tỏ tường, nếu như không có Phó giáo sư - Tiến sĩ Nhị Lê làm "dậy sóng ba đào" trên Facebook như thuở con tàu Amiral Latouche-Tréville chòng chành giữa cơn sóng dữ đưa "bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước" như tiến sĩ Nguyễn Thị Tình [4] trích trong cuốn "Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch":
"Một người bạn đã khuyên: “Ba ơi, khí hậu ở châu Phi rất nắng... Và một chiếc tàu trở hàng rất tròng trành, dễ làm cho anh say sóng. Đi như thế anh dại dột lắm, nhất là một thân một mình, bầu bạn không có".
Đoạn trích trên dễ làm người đọc thương cảm thân phận cô đơn cũng như ngưỡng mộ tấm lòng cao cả cùng ý chí kiên cường của "nhà ái quốc" có tên Văn Ba, nếu như độc giả lượng thứ lỗi chính tả cho tiến sĩ Nguyễn Thị Tình.
Hóa ra cũng tại "bác mình"
Nhị Lê bầm dập rêm mình trên... "phây"!
*
Chú thích:
08.02.2020
